Antik Mısır mumyasını X ışınıyla tarayan bilim insanları sürpriz bir keşif yaptı

Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)
Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)
TT

Antik Mısır mumyasını X ışınıyla tarayan bilim insanları sürpriz bir keşif yaptı

Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)
Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)

Bir kadının portresiyle süslenmiş Antik Mısır mumyası, arkeologlar için bir sürpriz hazırlamıştı: Ceset 5 yaşında bir kız çocuğuna aitti. 
Şimdiyse bilim insanları, mumya üzerindeki yüksek çözünürlüklü ve X ışınlı taramalar sayesinde gizemli cesede dair daha fazla şey öğrendi.
Mumyanın diş ve uyluk kemiğininin bilgisayarlı X ışını tomografisiyle (BT) incelenmesi, kız çocuğunun yaşını doğruladı ama kemiklerde ölüm nedenine işaret eden hiçbir travma belirtisi göstermedi.
Söz konusu taramalarda çocuğun kalıcı dişlerinden hiçbirinin çıkmadığı, boyunun 93,7 santimetre, sargılarının da 50 milimetre olduğu tespit edildi.
Yeni çalışmayı gerçekleştiren bilim insanları, yüksek yoğunluklu X ışınları sayesinde çocuğun karnına yerleştirilen gizemli bir nesne gördüklerini de açıkladı.
Yaklaşık 7 milimetrelik eliptik nesne, mumyanın karnı üzerindeki sargılarda bulundu ve "İlave  F" diye adlandırdı. Ayrıca X ışını kırınımı nesnenin kalsitten yapıldığını ortaya koydu.
Çalışmanın başyazarı, Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'nde hücre ve gelişim biyolojisi araştırma profesörü Stuart Stock, çocuğun vücudunun mumyalama sırasında hasar görmüş, nesnenin de bu nedenle mumyaya yerleştirilmiş bir tılsım olabileceğini ifade etti.
Stock'un aktardığına göre rahipler, bu tür aksiliklerden sonra, ölümden sonraki yaşamda mumyalanan kişiyi korumak için, hasar gören bölgenin üzerine Antik Mısır'da kutsal sayılan bok böceği gibi bir tılsım yerleştiriyordu.
Profesör, yeni bulunan kalsit parçanın da bok böceği olabileceğini, zira hemen hemen aynı boyutta ve doğru pozisyonda olduğunu ifade etti.
Öte yandan Stock, nesnenin ayrıntılarını tam olarak görüntüleyemediklerini ve ne olabileceğini kesin olarak belirlemenin imkansız olduğunu ekledi:
Böyle bir çalışmaya her giriştiğinizde, güzel cevaplar alıyorsunuz. Ama sonra daha fazla soru sormanız gerekiyor.
Bunun yanında Stock, X-ışını kırınımının sağlam bir mumya üzerinde ilk kez bu çalışmayla kullanıldığını da vurguladı.
Science Alert'in aktardığına göre "Hawara Portresi Mumya No. 4" diye bilinen mumya, Northwestern Üniversitesi'nin sanat müzesindeki koleksiyonda tutuluyordu.
Mısır'ın Roma egemenliğinde olduğu MS 1. yüzyıldan kaldığı anlaşılan mumya, Antik Mısır bölgesi Hawara'da 1910 ve 1911 yılları arasında yapılan bir kazıda bulunmuştu.
 
Independent Türkçe, Science Alert



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT