Irak: Çatışmalar sonrası Nasıriye’ye sükûnet hakim

Halk hareketi grupları, Kriz Hücresi ekibine 13 farklı talepte bulundu

Şair Muhammed Said el-Habubi’nin Nasiriye’deki heykeli önünde Pazar günü zafer işareti yapan bir aktivist (AFP)

Güney Irak’ta bulunan Zikar eyaletinden halk hareketi grupları ile Mukteda es-Sadr güçleri arasında yaşanan şiddetli çatışmalar sonrası merkezi hükümet güçleri bölgede sükuneti sağladı.
Halk hareketi Nasıriye’de yaşanan gerginliği kontrol altına almak için Bağdat tarafından gönderilen Kriz Hücresi ekibine 13 farklı talepte bulundu.
Geçtiğimiz Cuma günü patlak veren çatışmalarda can kaybı ve yaklaşık 100 kişinin yaralandığı kaydedilmişti.
Sadr takipçileri ile halk hareketi arasında daha fazla çatışma çıkmamasını sağlamak ve güvenliği artırmak için Bağdat tarafından gönderilen federal polis güçlerinin Habubi Meydanı ve Nasıriye sokaklarında konuşlanması üzerine şehirde sakinlik sağlandı.
Gözlemciler, Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci başkanlığında yerel yönetimin yerini alan Kriz Hücresi ekibinin halk hareketi gruplarının sunduğu listedeki talepleri uygulamada zorlanacağını düşünüyor. Ancak söz konusu taleplerin otoriteye, partilere ve silahlı gruplara karşı aylardır öfkeli olan ilde istikrar ve sükunete kapı açacağı düşünülüyor.
Göstericilerin talepleri; valilikteki yerel meselelerle ve hareketin ulusal düzeydeki genel talepleriyle ilgili olmak üzere çift yönlüydü. Yerel meselelerin başında “Habubi Meydanı’na girişlerin korunması, göstericilerin çadırlarının kaldırılması üzerine pazarlık yapılmaması, buna yalnızca göstericilerin karar vermesi” talepleri yer aldı. Cuma günü gerçekleşen olaylara sebebiyet verenlerin hesaba çekilmesi, bilhassa güvenlik ve hizmet dosyalarında gösterdiği eksik performans dolayısıyla başta vali olmak üzere yerel yönetimin görevden alınmasını da şart koşan halk hareketi, eylül ayında silahlı bir grup tarafından kaçırılan sivil aktivist Seccad el-Iraki’nin hala bilinmeyen kaderinin aydınlatılması talebinde bulundu.
“Tüm partilerin güvenlik kurumlarından uzaklaştırılması, hassas güvenlik makamlarındaki bazı rütbelerin incelenmesi, barışçıl göstericilere yönelik art niyetli suçlamaların düşürülmesi, aleyhlerinde art niyetli propagandalar uydurulan tutukluların salıverilmesi, işsizlere iş imkanı sağlanması ve tüm dairelerde yöneticilerinin görevden alınması, Kriz Hücresi’nden bir komite gözetiminde aynı daireden bir komite temelinde seçimlerin yapılması, siyasi partilerin işgal ettiği karargahların devlete iade edilmesi” gibi hususlar da göstericilerin talepleri arasında yer alıyor. Ulusal düzeydeki talepler arasında ise, “erken seçim tarihinin belirlenmesi, gösterilerdeki şehit ve yaralıların şehitlere yönelik kanunda öngörülen tüm ayrıcalık ve haklara sahip olması” çağrıları bulunuyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan üniversite profesörü Abdulvehhab el-Hamdani, Kriz Hücresi ekibinin tüm bu talepleri, özellikle de Cuma günü gerçekleşen olaylara sebebiyet verenlerin hesaba çekilmesi talebini yerine getirebileceğinden şüphe ediyor. Hamdani, ifadelerine şu şekilde devam ediyor:
“Nasıriye halkı, söz konusu olayların arkasında Sadr takipçilerinin olduğunu ve Sadr Hareketi'nin siyaset ve parlamentodaki nüfuzu nedeniyle devletin onları hesaba çekemeyeceğini çok iyi biliyor. Bu nedenle insanlar, faillerin hesaba çekilmesi için aşiret gibi davranmaya başladı. Kriz Hücresi ekibiyle görüşen gençler, ekibin kendilerine iyi yönde söz verdiğini, aktivist Seccad el-Iraki’yi kaçıran tarafla müzakere ettiğini ve yakında bir çözüm beklendiğini bildirdiğini aktardı. Bugünkü vaziyet nispeten sakin. Ancak, yoksulluk, işsizlik, kötüleşen altyapı ve hizmetler gibi huzursuzluk ve protesto faktörlerinin varlığı nedeniyle Nasıriye ve il genelinde sürdürülebilir bir istikrar durumunun sağlanabileceğini düşünmüyorum. Diğer yandan, Habubi Meydanı’ndaki oturma eylemlerinin sürdürülmesi gibi yerine getirilebilecek bazı talepler de mevcut. Nitekim gençler, Sadr Hareketi’nin çadırları yıkması ardından da alana geri dönmüştü. Valinin görevden alınması talebinin ise yakın zamanda gerçekleştirileceği anlaşılıyor. Kriz Hücresi ekibi, valinin yetkilerini çoktan geri çekmiş, istifası istenmişti.”
Görevden alınma tehdidiyle karşı karşıya kalan Zikar Valisi Nazım el-Vaili, dün yaptığı açıklamada, “Gösteri düzenlemek anayasal bir haktır. Bunu engellemeye yönelik bir yönelim mevcut değil. Göstericilerin anayasal ve yasal haklarının kullanılmasını engelleyecek özel bir yaklaşım veya gündem bulunmuyor” ifadelerini kullandı. Aynı zamanda “valiliğin 2019 yılı projelerinin açıklandığını, bunların gerçekleştirilmesi için şirketlerin davet edildiğini” bildirdi.
Kriz Hücresi ekibi, son iki gündür, durumu yatıştırmak amacıyla aşiret şeyhleri, şehirdeki Necef otoritesi temsilcileri ve halk hareketi gruplarından temsilcilerle uzun soluklu birçok görüşme gerçekleştirdi. Ekip başkanı Kasım el-Araci ise dün, kaçırılan aktivist Seccad el-Iraki’nin ailesini ziyarette bulundu.
Ulusal Güvenlik Servisi Başkanı Korgeneral Abdulgani el-Esedi, göstericilerden üniversite mezunlarıyla dün yaptığı görüşmede, göstericileri ve meşru haklarını korumak için acil kriz heyeti ile birlikte Zikar’da olduğunu vurguladı. Ulusal Güvenlik Servisi’nden yapılan açıklamaya göre Esedi, “Göstericilerin seslerinin ulaştığı yüksek makamlar, göstericilerin taleplerini anlıyor ve bu talepleri mümkün olan en kısa sürede çözmek için çalışıyor” dedi. Göstericileri “Nasıriye’deki güvenlik ve istikrarı bozabilecek her türlü husustan kaçınmaya” çağıran Esedi, “tatmin edici çözümlere ulaşmak için ortak bir dilde konuşma ihtiyacını” vurguladı.