Cezayir’de yurt içi uçuşlar 9 ayın ardından tekrar başlıyor

Cezayir’de yurt içi uçuşlar 9 ayın ardından tekrar başlıyor
TT

Cezayir’de yurt içi uçuşlar 9 ayın ardından tekrar başlıyor

Cezayir’de yurt içi uçuşlar 9 ayın ardından tekrar başlıyor

Cezayir’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sebebiyle 9 ay askıya alınmasının ardından dün (Pazar) ülkedeki çeşitli havalimanları üzerinden yapılan uçuşları tekrar başlattı.
Cezayir Haber Ajansının haberine göre, uçuşların yeniden başlaması Devlet Başkanı Abdulmecid Tebbun'un talimatlarının uygulanması kapsamında, koronavirüs gelişmelerini takip eden Bilim Kurulu ve Sağlık Kurulu ile yapılan istişarelerin ardından geldi.
Cezayir Havayolları son günlerde enfeksiyon riskinin azaltılması için hava filosunun uçaklarındaki dezenfeksiyon ve sterilizasyon çalışmalarını iki katına çıkardı. Cezayir’e veya Cezayir’den yapılan uluslararası uçuşlar “Bir sonraki duyuruya kadar askıda” olduğu belirtildi.  Cezayir’de dış hat uçuşları, ülke dışında mahsur kalan vatandaşların tahliye edilmesine yönelik operasyonlarla sınırlı  ve ticari uçuşların da gerçekleştirilmediği ifade edildi.
Tunus’ta gece sokağa çıkma yasağı 30 Aralık’a uzatıldı
Komşu Tunus’ta ise, yetkililer dün akşam, koronavirüs salgınının kontrol altına alınması için alınan gece sokağa çıkma yasağının 30 Aralık’a kadar uzatıldığı duyuruldu. Sokağa çıkma yasağı haftanın her günü, akşam 20.00’den sabah 05.00’e kadar uygulanıyor. Sağlık Bakanlığı, kafelerin akşam 19.00’dan itibaren kapatılması, 16.00’dan itibaren kafelerde sandalye konulmaması, konferans ve sergilerin düzenlenmesinin yasaklanması gibi bazı sektörlere getirilen kısıtlamaların sürelerinin uzatıldığını da duyurdu. Bakanlık her yerde maske kullanma zorunluluğu getirdi.
Koronavirüs salgını ile getirilen istisnai sağlık önlemlerinin hafifletilmesine ilişkin hükümet kararları, Bilim Kurulu üyelerinden önlemlerin hafifletilmesini “Tunuslular için bir tehlike ve olası bir üçüncü dalganın öncekilerden daha şiddetli, güçlü bir dönüşe neden olabilecek” bir adım olarak görenler arasında ciddi anlaşmazlıklara yol açtı.
Koronavirüs ile Mücadele Komitesinin bazı üyeleri, günde iki vardiya ile idari işlere geri dönme kararına itiraz etmişler ve bu kararı “ülkede devam eden yüksek orandaki koronavirüs yayılımı ortamında tehlikeli bir macera” değerlendirmişlerdi. Söz konusu kararın, Tunus idarelerindeki ve toplu taşıma araçlarındaki yoğunluk sebebiyle vaka sayılarında tekrar artışa neden olacağına dair ciddi endişelerini dile getirmişlerdi.
Tunus Sağlık Bakanlığı'na bağlı Yeni ve Gelişen Hastalıklar Milli Gözlemevi Genel Müdürü Nassaf bin Aliyye de dahil olmak üzere sağlık uzmanları Tunus’ta Aralık ayı ortalarında salgının zirve noktasına ulaşacağını öngörüyor. Koronavirüse karşı alınan önlemlerin hafifletilmesine itiraz edenler, önlemlerin hafifletilmesi kararı alınmadan önce doğrulanan vaka sayılarının gerilediğinden emin olunması için bu ay sonuna kadar beklenilmesini ve önlemlerin hafifletilmesi kararının 2021 yılı başına ertelenmesi önerisinde bulundular.
Bu karşılık, Koronavirüs ile Mücadele Bilim Kurulu üyeleri 4 Aralık Cuma gününden itibaren, önleyici tedbirlerin sıkılaştırılması ve sağlık protokollerinin sıkı bir şekilde uygulanması ile cuma namazlarının camilerde kılınması kararına itiraz etmediler. Bilim Kurulu üyeleri, geçen ay salgının yatay yayılma oranının düşürülmesi için Tunus Devlet Başkanlığı’na tüm şehirlerde iki haftalığına kapsamlı karantina uygulaması önerisinde bulunmuşlardı. Ancak bu öneri, Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi başkanlığındaki Bakanlar Kurulu’ndan oy birliği ve kabul görmemişti.
Tunus’ta 2 Mart’ta ilk koronavirüs vakasının tespit edilmesinden bu yana toplam vaka sayısı 101 bin 900’e yükseldi. 27 Haziran'da kaydedilen ölüm sayısı sadece 50 iken ölü sayıları çarpıcı şekilde artarak bugüne kadar toplam 3 bin 482 kişiye ulaştı. Hastanelerde bin 464 kişi tedavi görürken, yoğun bakım ünitelerinde 310 hasta bulunduğu ve vakalardan 117’sinin solunum cihazına bağlı olduğu biliniyor.



Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
TT

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)

Libya siyaset sahnesine, on yılı aşkın bir süredir kronik siyasi ve askeri bölünmüşlükten mustarip olan ülkede ‘barışçıl çözüme’ yol açacak bir ABD planının yaklaşmakta olduğuna dair bir beklenti atmosferi hâkim.

ABD Başkanı Donald Trump'ın detaylarına değinmeden bu planı açıklaması, özellikle de Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos'un kısa süre önce ‘herkes için adil, eşitlikçi, şeffaf ve tatmin edici başkanlık seçimleri yapılması’ gerektiğinden bahsetmesinin ardından, Libyalı siyasetçi ve analistlerin beklentilerine geniş bir kapı açtı.

Radikal değişim

Bazı Libyalı siyasetçilerin gözünde ABD'nin krize çözüm yolu ‘radikal değişim’ seçeneğinden geçebilir. Bu bağlamda Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri, Trump yönetiminin ‘Libya'ya geniş yetkilere sahip özel bir başkanlık temsilcisi atayarak siyasi sahneyi tamamen yeniden şekillendirmek için Birleşmiş Milletler (BM) sürecine paralel çalışacağını’ öne sürdü.

El-Fituri bu senaryoya ilişkin vizyonunu açıklarken ‘çözümün önünde engel teşkil eden mevcut organların feshedilmesi ya da dondurulması ve daha önce herhangi bir yönetim organında yer almayan tüm Libyalı bileşenleri temsil eden bağımsız bir ulusal komite oluşturulması’ temeline dayandığını söyledi.

tyu7ı8
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap dünyası ve Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos geçtiğimiz nisan ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdi. (UBH)

Libya’da iktidardaki siyasi organlar, Temsilciler Meclisi (TM), Devlet Yüksek Konseyi (DYK), batı ve doğu Libya hükümetleridir.

Daha önce Libyalı uzmanlar BM gözetiminde bir siyasi çözüm planı ortaya koymuş ve bu plan seçim yasaları, yürütme yetkisi ve kalıcı anayasa konularında çözüme ulaşmak üzere bir siyasi diyalog komitesinin oluşturulmasıyla sonuçlanmıştı.

Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Lübnan iç savaşını yatıştıran 1989 tarihli Taif Konferansı benzeri bir uluslararası konferans düzenlenmesi’ olasılığını değerlendirdi.

Ancak istikrarı engelleyenlerin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) ve geçtiğimiz ekim ayında ABD Senatosu tarafından kabul edilen İstikrar Yasası'nın harekete geçirilmesini öneren el-Fituri'ye göre bu yol ‘havuç ve sopa’ yaklaşımından bağımsız olmayacaktır. El-Fituri, bunun karşılığında da ‘sıkı uluslararası şeffaflık koşulları altında yeni hükümeti desteklemek üzere dondurulmuş Libya fonlarının kademeli olarak serbest bırakılmasını’ önerdi.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff daha önce Libya'da diplomatik başarı elde edileceğine dair güvenini ve iyimserliğini dile getirmiş, mayıs ayında The Atlantic'e verdiği röportajda Washington'un ‘Libya'da başarı elde edeceğini ve bunun yakında duyulacağını’ söylemişti.

Libyalı siyasi analist Eyyub el-Evceli, Amerikan çözümünün ‘tüm siyasi tarafların diyalog masasına oturması’ yoluyla geleceği ihtimalini zayıf görüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan el-Evceli, ‘Trump yönetiminin Libya'daki krizin taraflarından birini ortadan kaldırırken, bir tarafı güçlendireceği ve en fazla bir yıl içinde başkanlık veya parlamento seçimlerine gitmek için çözümün anahtarlarını ona vereceği’ beklentisindeydi.

“Washington, Libya'yı güvenlik ve istikrarı bozacak ya da çatışmanın tarafları arasında bir savaşı ateşleyecek her türlü girişimden uzak tutmak istiyor” diyen el-Evceli, ABD'nin ‘krizin tarafları arasındaki farklılıkların derin olduğuna’ inandığına dikkat çekti.

Mevcut organların devrilmesini dışlamak

Buna karşılık TM Milletvekili Rebia Buras mevcut siyasi organların devrilmesi senaryosuna sıcak bakmıyor. “Trump yönetimi siyasi sürecin ayrıntılarından çok dengeleri yönetmeye ve ABD'nin Libya'daki çıkarlarını sağlamaya büyük önem verecektir” diyen Buras, Beyaz Saray'ın planının ‘pragmatik olacağını, demokrasi ve insan hakları konularından çok ekonomik anlaşmalara odaklanacağını’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Buras, herhangi bir planın başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir koşula işaret etti: ‘Libya halkının, dışarıdan dayatılan ve Libyalıların hak ve çıkarlarını dikkate almayan her türlü dikte ya da çözümden uzak, birleşik ve egemen bir devlet kurma arzusunu yansıtması.’

Bu arada gözlemciler, Libya'nın uluslararası nüfuz ve çıkar mücadelesinin bir parçası olması nedeniyle ABD'nin olası bir çözümünün Libya dosyasındaki bölgesel ve uluslararası aktörlerden soyutlanamayacağına inanıyor.

rfty6
Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Bingazi'deki bir oturumundan (TM resmi sayfası)

Trablus Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş, ‘ABD'nin çözüm yolunun başarı şansının, uluslararası ve bölgesel güçlerin Libya'daki çıkarlarını ve nüfuzlarını paylaşmalarına yönelik düzenlemelerle birlikte bölge için yeni bir siyasi haritanın yeniden çizilmesi konusunda uzlaşmaya bağlı olduğuna’ inanıyor.

El-Atraş, ‘uluslararası sistemde aktif olan ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyesi olan ülkeler arasında ABD dış politikasına taktiksel olarak karşı çıkan bir akımdan’ söz etti.

El-Atraş, ‘bazı ülkelerin Libya'nın içişlerine müdahalesinin derinliğini, bölgedeki yabancı çıkarlar üzerinde ciddi yansımaları olabilecek güvenlik durumunun kırılganlığını ve fiili otoritelerin yabancı baskılara boyun eğme ve iktidara tutunma tehdidini’ örnek gösterdi.

Libyalıların görüşlerinin aksine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi eski üyesi Ben Fishman Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ABD'nin Libya politikasında bir değişiklik olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Fishman, Massad Boulos'un 20 Haziran'da Berlin'de düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantıya katılmamasına dayanarak Trump'ın Libya siyasi çözüm planıyla ilgili açıklamasının ‘geçici’ olduğunu düşünüyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, Libya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeye yüzde 30 gümrük vergisi getirmiş ve bunun Libyalılar üzerinde olumsuz yansımaları olmayacağını savunmuştu.

Libyalı ekonomist Ömer Zermuh, “Libya'nın ABD'ye ham petrol ve küçük bir oranda petrol türevleri dışında hiçbir emtia ihracatı yok. Trump'ın açıklamalarına göre petrol bu kapsamda değil” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zermuh, “Petrole gümrük vergisi getirilse bile Libya'nın yüksek kaliteli ham petrolü için alternatif pazarlar bulması zor değil” dedi.

Öte yandan Fishman'a göre bu karar, Libyalıların ABD'ye giriş vizelerini kısıtlayan önceki karar da göz önünde bulundurulduğunda, Boulos'un Libya'da ekonomik fırsatlar arama çabalarının önüne engeller koyuyor.