Çocuklara yas ile başa çıkmayı öğreten 7 film

Oscar ödüllü animasyon filmi "Coco"
Oscar ödüllü animasyon filmi "Coco"
TT

Çocuklara yas ile başa çıkmayı öğreten 7 film

Oscar ödüllü animasyon filmi "Coco"
Oscar ödüllü animasyon filmi "Coco"

Bunu hafifletecek bir şekilde söylemenin bir yolu yok, koronavirüs salgını tüm dünyaya büyük acılar ve derin üzüntüler getirdi. Salgın Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) çoğu büyükanne ve büyükbaba olan 290 binden fazla kişinin ölümüne neden oldu. United Hospital Fund tarafından yayınlanan araştırmaya göre, bu yıl Mart ve Temmuz ayları arasında sadece New York Eyaleti’nde salgın sebebiyle 4 bin 200’de fazla çocuk, ebeveynleri veya onlara bakan kişileri kaybettiler. (Bu sayılar, koronavirüs sebebiyle hayatını kaybeden ebeveynlerin şu anki istatistikler.)
Salgın bu yıl ölüm nedeni fark etmeksizin sevdiklerini kaybeden tüm bir ailelerin kayıplarının yasını düzgün bir şekilde tutmalarına mani oldu. Şimdi tatil sezonun da yaklaşması ile bu durum özellikle çocukların daha fazla üzülmesine neden olabilir.
Ebeveynlerinden birini kaybeden çocukların, anksiyete ve depresyon gibi kalıcı ruh sağlığı sorunları yaşamaları daha yüksek bir olasılık olarak görülmekte. Yas tutan bir çocuğu destekleme ve ona yardım etme görevleri arasında çocuğun bu acı ile başa çıkmasını ve duygularının normalleşmesi sağlayacak araçlar verilmesi yer alıyor. Zira direkt olarak ölüm hakkında konuşulması çocuğun sıkıntı yaşamsına neden olabilir. Ebeveynler ve çocuklar böylesine zor bir konuda konuşmada tereddüt edebilirler ancak ebeveynlerin, çocuklarının duyguların kendi duyguları kabul etmeleri ve benimsemeleri için fırsatlar sağlamaları önemlidir. Filmler böyle zamanlarda değerli hediyeler olarak görülebilirler. Çoğu zaman, ölüm konusunu ele alan bir film, verimli bir konuşma için bir fırsat sağlayabilir.
Çocuklara, sevdiklerini kaybeden başka kişilerden canlı örnek verilmesi onların acılarını hafifletmeye ve gidermeye yardımcı olabilir. Filmde bu durumda olan bir karakteri izlemek, çocuğun kendi yolculuğunu ve bununla başa çıkmak ve uyum sağlamak için kullanabileceği araçları düşünmesini sağlayabilir.
Aşağıda önerilen filmler 6 yaş ve üzeri çocuklar için uygundur. Bu filmler ebeveynlerinin kaybı hakkında konuşmak için bir fırsat sağlarken çocuklar için ölümü ve beraberinde getirdiği duyguları keşfetmek için yararlı yollar sunar. Söz konusu filmlerin bazı içeriklerinin küçük çocuklar için sorun teşkil edebileceğini de belirtmek gerekiyor.

Coco (2017)
Film süresi: 109 dakika. Bazı içerikleri, çocuklar için uygun olmayabilir. Disney+ platformu üzerinden izlenebilir.
Bu Oscar ödüllü animasyon filminin hikayesi, 12 yaşındaki Miguel’in Meksika’daki “Ölüler Günü’nde” Ölüler Diyarı'na yaptığı yolculuğu ve çıktığı yolculukta ailesinin sırlarını keşfederken ölülerin yaşayanların hatıralarında var olmaya devam ettiğini öğrenmesini konu alıyor.

The Black Stallion (1979)
Film Süresi: 118 dakika. Her yaştan izleyici için uygun. Amazon üzerinden izlenebilir.
Bu film, Alec adında bir çocuğun babasının ölümüne neden olan bir gemi kazasının gerçekleşmesinin ardından gemideki siyah bir at ile bir adaya ulaşmalarını ve kısa bir süre sonra çocuk ile at arasında oluşan güçlü bağın hikayesini ele alır.
Çocuk ve atın kazadan kurtulmasının ardından çocuk, yaşlı bir koçun yardımıyla atını yarış atına dönüştürmeye karar verir. Alec'in atıyla olan bağı, babasının yasını tutarken onu teselli eder ve bu acı ile başa çıkmasına yardım eder.

Fly Away Home (1996)
Film Süresi: 107 dakika. Bazı içerikleri, çocuklar için uygun olmayabilir.
Annesinin bir araba kazasında hayatını kaybetmesinin ardından, 13 yaşındaki Amy (Anna Paquin tarafından canlandırılmıştır), Yeni Zelanda'dan babasıyla birlikte yaşamak için Kanada'ya gönderilir. Amy orada terk edilmiş kaz yumurtalarından oluşan bir yuva sahiplenir. Kazlar yumurtadan çıktıklarında, kış geldiğinde güneye nasıl uçacakları da dahil olmak üzere onlara hayatta kalma becerilerini öğretmede kendisini sorumlu tutar. Amy kendisine belirlediği bu kazların annesi olma rolü ile, kendi annesini kaybetmenin acısı ile başa çıkar.
Uyarı: Lütfen yukarıda önerilen filmin açılışı sahnesinde trafik kazası sahnesinin net bir şekilde görüldüğünü aklınızda bulundurun.

Summer 1993 (2017)
Film süresi: 100 dakika.
Annesinin ölümünden ardından 6 yaşındaki Frida, teyzesi, amcası ve küçük kuzeniyle yaşamak için Barselona'dan taşraya taşınması gerekir. Kısa süre sonra küçük kız, yeni aile içinde üzüntü ve sıkıntı duyguları ile mücadele eder.
Frida'nın bakış açısından, kulak misafiri olunmuş konuşmalar ve gövde hizası kamera açıları çekilen film, yönetmenin kayıplarla ilgili kişisel deneyimlerine dayanıyor.

A Monster Calls (2016)
Film süresi: 128 dakika. Bazı içerikler 13 yaş altı çocuklar için uygun olmayabilir. Ebeveynlerin rehberliği tavsiye edilir. Amazon üzerinden izlenilebilir.
13 yaşındaki Conor'un annesi çok hasta. Çocuk kızgınlık, üzüntü, suçluluk ve beklenti ve muhtemel bir kayıp verme duyguları ile mücadele ediyor. Conor bunların üstesinden gelmek için, ona 3 hikaye anlatan ve bunun karşılığında ondan gerçek hikayesini içermek zorunda olan bir hikaye isteyen bir canavar çağırır. Conor rolünü canlandıran aktör Lewis MacDougall, çelişkili ve karmaşık olmasına rağmen gerçekle nasıl yüzleşeceğini öğrenirken mükemmel bir performans sergiliyor.
Uyarı: Lütfen yukarıda önerilen filmde mülke zarar, fiziksel zorbalık ve sözlü taciz sahnelerinin olduğunu aklınızda bulundurun.

When Marnie Was There (2014)
Film süresi: 103 dakika.  Bazı içerikleri, çocuklar için uygun olmayabilir. HBO Max platformu üzerinden izlenilebilir.
Japon animasyon şirket Studio Ghibli’ne ait bu animasyonda, astım krizi geçiren Anna üvey annesi tarafından deniz kenarındaki akrabalarının yanına temiz hava alması için ziyarete gönderilir. Oraya vardığında terk edilmiş bir eve girer Anna, büyükannesinin hayaleti olabilecek -belki de değil- Marnie adında bir hayalet bulur. Daha sonrasında Anna ailesinin kaybı konusunda kaçındığı duygularla yüzleşmek zorunda kalır.

The Farewell (2019)
Film süresi: 98 dakika. Bazı içerikleri, çocuklar için uygun olmayabilir. Amazon üzerinden izlenebilir.
Çin’de bir anneye ölümcül bir hastalık teşhisi konulur ancak kimse ona gerçeği söylemez. Aile büyük bir düğün bahanesi ile son bir kez bir araya gelir ancak gerçek neden ona veda etmektir. Filmin yazar ve yönetmeni Lula Wang'ın kişisel öyküsüne dayanan film, ölüm ve hüzne ilişkin tutum ve davranışlardaki derin kültürel farklılıkları yansıtıyor.

*Şarku’l Avsat tarafından New York Times’tan tercüme edildi



Flamingoların suda girdaplar yaratarak avlandığı keşfedildi

Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)
Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)
TT

Flamingoların suda girdaplar yaratarak avlandığı keşfedildi

Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)
Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)

Flamingoların su altında küçük hortumlar yaratarak avlarını yakaladığı bulundu. 

Suda tek ayak üzerinde durmalarıyla bilinen flamingolar, başlarını aşağı doğru eğerek sığ sulardaki avlarını yakalıyor. Bu hayvanlar küçük kabuklular, böcekler, mikroskobik algler ve tuzlu su karidesleri gibi canlılarla besleniyor.

Kaliforniya Üniversitesi Berkeley kampüsünden biyolog Dr. Victor Ortega-Jiménez, birkaç yıl önce hayvanat bahçesinde flamingoların beslenmesini izlerken suyun altında neler olduğunu merak etmiş. 

Flamingoların sudaki küçük canlıları süzerek yiyen "süzerek beslenenler" sınıfında yer aldığı bilinse de nasıl bir mekanizmanın işlediği gizemini koruyordu. 

Dr. Ortega-Jiménez ve ekip arkadaşları bu soruyu yanıtlamak adına ABD'deki Nashville Hayvanat Bahçesi'ndeki flamingolarla bir deney yürttü.

Hayvanlara sığ bir akvaryumda beslenmeyi öğreten araştırmacılar, yüksek hızlı kameralarla davranışlarını takip etti. Kuşlar beslenirken suyun akışını ölçmek ve bunu görselleştirmek için oksijen kabarcıkları oluşturup suya yiyecek parçacıkları eklediler. 

Ekip daha sonra flamingo kafasının ve ayaklarının üç boyutlu modellerini oluşturarak kuşun sudaki hareketlerinin mekaniğini anlamaya çalıştı.

Bulguları hakemli dergi PNAS'te 12 Mayıs Pazartesi günü yayımlanan çalışmada flamingoların ayaklarını ve gagalarını kullanarak su altında küçük hortumlar veya girdaplar yarattığı saptandı. Bu hızlı girdaplar sayesinde sudaki canlılar flamingolardan kaçamıyor. 

Flamingolar ilk başta sudaki perdeli ayaklarını kaldırarak besin içeren tortuları sıkıştırıyor. Ayaklarını açıp ileri doğru ittiklerinde küçük girdaplar yaratıyorlar.

Kuşlar daha sonra başlarını hızla yukarı doğru sallayarak bu girdapları su yüzeyine doğru çekiyor ve yiyecek parçacıklarını yoğunlaştıran küçük hortumlar yaratıyor.

Araştırmacılar bu küçük girdapların, tuzlu su karidesi ve mikroskobik kabuklular gibi hayvanları yakalayacak kadar güçlü olduğunu saptadı. 

Flamingolar son olarak L şeklindeki gagalarının üst kısmını hareketsiz tutup alt tarafı çok hızlı bir şekilde açıp kapatarak daha küçük girdaplar yaratıyor ve böylece topladıkları yiyecekleri mideye indiriyor. 

Bulgular flamingoların tüm vücutlarını kullanarak beslenmede epey uzmanlaşmış hayvanlar olduğunu gösteriyor.

Dr. Ortega-Jiménez "Flamingoların sadece pasif bir şekilde süzerek beslenenen canlılar olduğu fikrine meydan okuyoruz" diyerek ekliyor: 

Örümcekler nasıl ağ yaratıyorsa, flamingolar da girdap yaratıyor.

Biyolog daha sonra flamingoların beslenirken gagasının içinde neler olduğunu araştırmayı planlıyor. Bilim insanları bu çalışmaların denizlerdeki zararlı algler ve mikroplastikleri toplamaya yönelik yeni teknolojilere ilham verebileceğini düşünüyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Cosmos Magazine, New York Times, PNAS