Örümcekler uzayda: Yerçekimsiz ortamda ağ örülebilir mi?

Mikro yerçekiminde yönlerini kaybeden örümceklerin, yollarını tekrar bulmak için ışığı kullandıkları anlaşıldı (Unsplash)

Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderilen örümceklerin, yerçekimsiz ortamda ağlarını örerken nerede olduklarını anlamak için ışığı kullanabildiği keşfedildi.
Dünya'nın yerçekimi, örümceklerin normalde avını yakalamak için ideal bir ağ örmesini ve kendilerini de uygun pozisyona yerleştirmesini sağlıyor. 
Astronotların Uluslararası Uzay İstasyonu'nda hazırladıkları örümcek deneyinin tam tepesine tesadüfen koyduğu lamba, mikro yerçekiminde yönlerini kaybeden örümceklerin, yollarını tekrar bulmak için ışığı kullandıklarını gösterdi.
NASA araştırmacılarının aklındaki soru basitti. Dünya'da örümcekler asimetrik ağlar inşa ediyor ve ağın merkez üst kenara doğru kayıyor. Örümcekler dinlenirken başları aşağı gelecek şekilde oturuyor çünkü ağa yakalanacak avlarına doğru, yerçekimi yönünde daha hızlı hareket edebiliyor. İşte bu nedenle araştırmacılar, örümceklerin yerçekimsiz ortamda ne yapacağını merak etti.
Bunun ardından 4 örümceğin yer aldığı bir deney düzeneği hazırlandı. Örümceklerden ikisi istasyonda, diğer ikisi de Dünya'da gözlemlendi. İncelemelerin ardından yerçekimsiz ortamda örülen ağların Dünya'daki ağlardan daha simetrik olduğu ortaya çıktı. 
Ancak bir dizi deneyin sonunda araştırmacılar, ağların lamba ışığında mı yoksa karanlıkta mı örüldüğünün, sonuçlar üzerinde fark yarattığını fark etti. Zira istasyonda, lamba ışığında örülen ağlar, Dünya'daki ağlarla benzer şekilde asimetrikti.
Kısa süre önce hakemli bilim dergisi The Science of Nature'da yayımlanan araştırmanın lideri biyolog Samuel Zschokke, "Örümcekleri uzayda yönlendirmede ışığın rol oynayacağını hiç tahmin etmemiştik" dedi.
Lambalar bir o, bir bu yanda değil, odanın tepesinde durduğu için çok şanslıydık. Aksi takdirde sıfır yerçekiminde, ışığın ağların simetrisindeki etkisini keşfedemezdik.
Örümcekler genelde ağlarını karanlıkta ördükleri ve ışıksız ortamda av yakalayabildikleri için daha önce ışığın, bu süreçte rol oynayabileceği düşünülmemişti.
Syfy'a konuşan Zschokke, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bulgular, örümceklerin av yakalamak için ortama adapte olduğunu gösteriyor. Uzayda, ışıklar söndüğünde ‘yukarının' nerede olduğuna dair hiçbir fikirleri yoktu ve bu nedenle her zamankinden daha simetrik ağlar inşa ettiler.
 
Independent Türkçe, Science Daily, Syfy