‘Çenesiz Yılan Balığı’ kanser tedavileri için umut kaynağı oldu

Çenesiz Yılan Balığı. (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Çenesiz Yılan Balığı. (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
TT

‘Çenesiz Yılan Balığı’ kanser tedavileri için umut kaynağı oldu

Çenesiz Yılan Balığı. (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Çenesiz Yılan Balığı. (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Fareler, sirke sinekleri ve köpekler, dünyanın birçok yerindeki laboratuvarlarda yaygın olarak kullanılan canlılardır ve insanlara genetik yakınlıkları nedeniyle araştırmacılar için son derece kıymetli sayılırlar.
Ancak ABD Yale Üniversitesi’ndeki yeni bir çalışma, kanser tedavisinde kullanılmak üzere daha yararlı olabilecek beklenmedik bir türü ortaya koydu. Bu tür “Çenesiz Yılan Balığı.”
Araştırmacılar Perşembe günü Genome Biologu and Evolutin (Genom Biyolojisi ve Evrimi) dergisinde yayınlanan bir çalışmada, bu balık türünün bazı kanser türlerine sebep olan genleri insanlarla paylaştığına dikkat çekildi. Ayrıca çalışma, bu durumun kansere neden olan belirli sayıdaki genin gelişiminin dikkatlice takip edilmesi ile ulaşılan bir sonuç olduğunu ortaya koydu.
Çenesiz Yılan Balığı türünün en iyisi olmakla beraber, moleküler biyologlara ve diğerlerine çalışmaları sırasında lenfoma gibi bazı kanser türlerinin tedavilerini bulma noktasında yardımcı olması planlanıyor.
Araştırmacılar çalışmalarında, nöroblastom, küçük hücreli olmayan akciğer kanseri ve anaplastik lenfoma gibi çeşitli kanserlerde büyük bir role sahip bir takım spesifik kanser geni üzerinde çalıştı. Böylece bu genlerin diğer türlerde nasıl çalıştığını gözlemleyerek, insanlarda kansere nasıl neden olduklarına dair bilgi edinmeyi hedefliyorlar.
Çalışmada yer alan Biyoistatistik Profesörü Dr. Jeffrey Townsend, çalışmayla ilgili Yale Üniversite’sinin web sitesinde yayınlanan bir raporda şunları söyledi, “Kanser genleri arasındaki ilişki insanlarla benzerlik göstermeyen organizmalar üzerinde test edilirse, kanserin insanlarda nasıl tedavi edildiği konusuyla hiç bir alakası olmayan sonuçlar elde edersiniz. Kanser genleri hakkında bir şeyler öğrenmek ve hangi organizmalar üzerinde çalışmalar yapılabileceğini bildirmek için tüm bunları sıraladık. Böylece insanların kanser tedavilerinde kullanmak üzere ilaçlar üretebileceğiz. Laboratuvarlarda kullanılan hayvanlar kansere neden olan genler açısından insanlarla yeterli farklılıklar geliştirmiş olsa da, söz konusu çenesiz balık, insanların en yakın akrabası sayılmakta. Çünkü sahip olduğu genler arasındaki etkileşim insanlarla aynı.”



Elektrikli lolipop sanal dünyaya tat katacak

"Lolipop" cihazları sanal gerçeklik ortamlarına tat getirebilir (PNAS)
"Lolipop" cihazları sanal gerçeklik ortamlarına tat getirebilir (PNAS)
TT

Elektrikli lolipop sanal dünyaya tat katacak

"Lolipop" cihazları sanal gerçeklik ortamlarına tat getirebilir (PNAS)
"Lolipop" cihazları sanal gerçeklik ortamlarına tat getirebilir (PNAS)

Araştırmacılar tat alma duyusunu sanal gerçekliğe (VR) taşıyan, lolipop şeklinde bir cihaz geliştirdi.

Hong Kong Şehir Üniversitesi'nden bir ekip tarafından geliştirilen VR ağızlığı, kullanıcının tat tomurcuklarını uyararak farklı tatlar sunabiliyor.

Araştırmacılar bunu "ayarlanabilir tat" deneyimleri için VR uygulamalarında kullanılabilen "taşınabilir, lolipop şeklinde bir tat alma arayüzü" diye tanımlıyor.

Bilim insanları teknolojiyi detaylandıran bir çalışmada, "Görme, işitme, dokunma ve koku alma duyularının yanı sıra tat, insan deneyiminin hem fizyolojik hem de psikolojik yönlerini önemli ölçüde etkiliyor ancak VR uygulamalarında tat üreten teknolojilerin geliştirilmesine yönelik araştırmalar henüz emekleme aşamasında" diye yazdı.

VR, artırılmış gerçeklik (AR) ve karma gerçeklik (MR) ortamlarında ayarlanabilir bir tat platformu oluşturmak için iki ila 9 farklı seçeneği kapsayan bir dizi akıllı ve taşınabilir lolipop şekilli tat arayüz sistemi rapor ediyoruz.

Lolipop, şeker, tuz, sitrik asit, kiraz, çarkıfelek meyvesi, yeşil çay, süt, durian ve greyfurt olmak üzere 9 farklı aroma üretebilen çeşitli tat üreticilerine sahip.
 

ukılo
Farklı sayıda tat üreticisine sahip üç farklı VR lolipop prototipi (PNAS)

Bu aromaların her biri, cihazın yüzeyindeki küçük jel keselerine yerleştirilmiş gıda sınıfı kimyasallar aracılığıyla iletiliyor.

Bu jel keseleri bir elektrik akımıyla uyarıldığında, içlerindeki kimyasallar yüzeye çıkıyor ve aromayı üretmek için dildeki tükürükle karışıyor.

Daha sonra aroma yoğunluğu jel keselerine giden voltaj değiştirilerek artırılıp azaltılabiliyor.

VR lolipopun yaratıcıları, muhtemel uygulamalar arasında uzaktan alışveriş, insan-makine arayüzleri ve eğlencenin yer aldığını söylüyor.

"Miniaturised, portable gustation interfaces for VR/AR/MR" (VR/AR/MR için minyatürleştirilmiş, taşınabilir tat arayüzleri) başlıklı çalışma bu hafta Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) adlı akademik dergide yayımlandı.

Tat uyarıcı teknoloji daha önce bardak ve çatal bıçak takımlarında kullanılmak üzere geliştirilmiş ancak bunlar öncelikle yaşlılık veya kanser tedavileri sonucunda tat alma duyusunu kaybedenlere bu yetiyi geri kazandırmaya odaklanmıştı.

Independent Türkçe