İran’da Kovid-19’a bağlı can kaybı 54 bini aştı

Bir yetkili mutasyona uğramış virüsün Temmuz ayında gözlenmiş olduğunu açıkladı

Dün Tahran’da bir cadde maske takan İranlılar (EPA)
Dün Tahran’da bir cadde maske takan İranlılar (EPA)
TT

İran’da Kovid-19’a bağlı can kaybı 54 bini aştı

Dün Tahran’da bir cadde maske takan İranlılar (EPA)
Dün Tahran’da bir cadde maske takan İranlılar (EPA)

İran’da dün (Salı) yeni tip koronavirüse (Kovid-19) bağlı can kaybı 54 bini aştı. Tahran Belediye Meclisi dün, salgının yeni bir dalgasının ortaya çıkmasının önlenmesi için kısıtlamaların bir hafta daha uzatılması çağrısında bulundu.
Koronavirüsle Mücadele Ulusal Komitesi bilim kurulu üyesi Mino Mahrez, geçen Temmuz ayında virüste gözlemlenen genetik sıçramalara dikkat çekerek İran’ın “yakın zamanda mutasyona uğramış olan virüsü tecrübe ettiğini” belirtti. İran “Anna” haber ajansının aktardığına göre Mahrez, koronavirüse bağlı ölüm sayılarındaki son artışın “mutasyona uğramış virüsten” kaynaklanmış olabileceğini belirtti.
Tahran Belediyesi’ne bağlı Koronavirüsle Mücadele Komitesi Başkanı Ali Rıza Zali, Başkent’teki durumu “kırılgan” ve “istikrarsız” olarak nitelendirdi. Vaka ve ölüm sayılarının azalması için kısıtlamaların bir hafta daha uzatılması çağrısında bulundu.
Zali dün, son günlerde ülke genelinde özellikle de Tahran’da vaka ve ölüm sayılarında bir düşüşe tanık olunduğunu açıkladı.
İran Sağlık Bakanı Said Nemeki, yıl sonu tatilinde diğer ülkelerden uçuş yapılan İran havalimanlarına, gelen yolculara koronavirüs testi yapılması direktifi verildiğini belirtti.
İran Öğrenciler Haber Ajansı ISNA, Nemekki’nin yetkililerin salgınının üçüncü dalgasını kontrol altına almak için başlattıkları “Kasım Süleymani Projesi’nin” “yüksek maneviyat ile” yürütüldüğünü belirttiğini aktardı.

Son 24 saate 187 kişi hayatını kaybetti
İran Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Sima Sadat Lari, günlük açıklamasında son 24 saate koronavirüs sebebiyle 187 kişinin daha hayatını kaybettiğini ve ülkenin dört bir yanından toplam 6 bin 208 yeni vakanın tespit edildiğini duyurdu.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 915 kişi daha hastanelere yatırılırken, yoğun bakımda tedavi gören hasta sayısı 5 bin 467 kişiye yükseldi. 
Son veriler ile salgının başlangıcından bu yana kaydedilen toplam vaka sayısı bir milyon 170 bin 743’e yükselirken, toplam can kaybı 54 bin 3 kişiye ulaştı.
Resmi verilere göre, hastalığa yakalandıklarının doğrulanmasının ardından 903 binden fazla kişi sağlığına kavuştu. Sağlık Bakanlığı hastaların tespit edilmesi için ülke genelinde 7 milyon test gerçekleştirildiğini belirtti.
Lari, 205 bölgenin kırmızıdan daha hafif olan turuncu -uyarı- durumunda olduğunu, 243 bölgenin ise sarı kategoride olduğunu söyledi.
Fars Haber Ajansı’nın aktardığına göre, Tahran’ın güneyindeki Kum şehrindeki Tıp Bilimleri Üniversitesi Rektörü şehirde son 24 saatte herhangi bir ölümün kaydedilmediğini aynı zamanda koronavirüs şüphesi olan sadece 20 kişinin başvurduğunu açıkladı.
Kum şehri Şubat ayında koronavirüse bağlı ilk iki ölümü duyurması ile salgının ilk odak noktası olmuştu.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.