Fas: İslamcı AKP’de İsrail çatlağı

Eski Fas Başbakanı ve eski Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Abdulilah Benkiran, mevcut Başbakan Sadeddin el-Osmani’ye olan desteğini açıkladı. Zirâ Başbakan Osmani, geçtiğimiz Salı günü ABD Başkanı Donald Trump'ın baş danışmanı Jared Kushner ve İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabat ile ortak bildirgeyi imza atmasının ardından parti içerisinde eleştirilere maruz kalmıştı.
Başbakan Osmani’nin bu nedenle görevden alınmasını isteyenlere dün akşam Facebook hesabında gerçekleştirdiği canlı yayında yanıt veren Benkiran, “Aklı başında olan hiçbir Faslı, Fas’ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini tanımasına karşı çıkmaz” ifadelerini kullandı. Batı Sahra üzerindeki egemenlik meselesinin yalnızca Fas Kralı tarafından yönetildiğini hatırlatan Benkiran, egemenliğin tanınmasının ciddi bir gelişme olduğunu, “Fas’ın İsrail ile ilişkilerinin yeniden yürütülmesinin” de buna eşlik ettiğini ifade etti.
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin “devlet yapısının önemli bir üyesi” olduğunu, zirâ hükümete başkanlık ettiğini hatırlatan Benkiran, “gelişmeleri tasvip etmeme hakkının olduğunu, ancak yorum yapılması veya ülkenin böyle kritik bir anda yüzüstü bırakıldığını gösteren bir hareket edilmesi gerekmediğini” ifade etti.
Partinin devletin bir parçası olduğunu ve devletin hiçbir parçasının terk edilemeyeceğini ifade eden Benkiran, söz konusu imzaya yönelik herhangi bir eleştirinin de bu minvalde okunup yorumlanacağını dile getirdi. Aynı zamanda, devleti “sayın Kral’ın yönettiğini, dolayısıyla kararları verecek, imzayı kimin atacağını seçecek olanın da Kral olduğunu” vurguladı.
Partinin İslami dinamikler taşıdığını, dolayısıyla kültürünün de normalleşmeye karşı olduğunu söyleyen Benkiran, ancak “Fas, ne yapacağını bilir ve doğru adımlar atar” açıklamalarında bulundu.
Parti üyelerini sessiz kalmaya ve Osmani’nin görevden alınması taleplerine bir son vermeye çağıran Benkiran, Osmani’nin açıklamalarını dinlemek için olağanüstü bir parti veya Ulusal Konsey konferansı düzenleme davetinde bulundu.
Benkiran’ın bu tutumu; dün yaptığı açıklamada, Fas'ın Sahra üzerindeki egemenliğini artırma yönünde attığı adımlarda Fas Kralı’nın arkasındaki, aynı zamanda Fas’ın tüm resmi ve halk unsurlarıyla birlikte Filistin davası yönündeki sağlam tutumunu” yenileyen parti liderliğini rahatlatmış oldu.
İsrail ile ilişkilerin kurulmasına ilişkin açıklamada, parti liderliğinin Filistin davasıyla ilgili son gelişmelerle ilgili iç ve dış tepkileri anladığı ifade eden söz konusu parti, parti genel sekreteri ve hükümet başkanı sıfatıyla “ülkedeki ikinci adam konumundaki” Osmani’ye devlet sorumluluğunu gerçekleştirdiği sırada “tam destek verildiğini” de dile getirdi.
Partinin Ulusal Konsey ofisi, çeşitli gelişmeleri görüşmek üzere önümüzdeki Pazar günü online platform üzerinden Ulusal Konsey olağanüstü oturumunun düzenleneceğini duyurdu. Konsey ofisinden yapılan açıklamada, bu toplantının Ulusal Konsey Başkanlığının bazı üyelerden aldığı talepleri ile etkileşim halinde olduğu belirtildi.
Geçtiğimiz Salı günü Tel Aviv ile Rabat arasındaki ilk doğrudan ticari uçuş gerçekleşmiş; uçakta aynı zamanda ABD Baş Danışmanı, İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Uluslararası Müzakereler Özel Temsilcisi Avi Berkowitz de yer almıştı. Söz konusu ziyaret, Trump'ın Fas'ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini tanımasına paralel olarak Fas'ın da 10 Aralık'ta İsrail ile ilişkilerini yeniden başlatacağını duyurmasının hemen ardından gelmişti. Fas, ABD ve İsrail; Fas ile İsrail arasındaki ilişkilerin yeniden başlatılması ve ABD'nin Batı Sahra’yı tanımasına ilişkin ortak bildiriye imza atmıştı.

Ortadoğu'nun en büyük megalit yapılarından Rujm el-Hiri'nin gözlemevi olarak kullanılmadığı ortaya çıktı.

Golan Tepeleri'ndeki en az 5 bin yıllık Rujm el-Hiri, Hayaletler Çarkı diye de biliniyor.

1968'de keşfedilen labirent benzeri yapının merkezinde yığılmış kayalar yer alıyor. Bunun etrafıysa bazalt taşlardan çok sayıda eşmerkezli çemberle çevrili.

150 metre çapındaki bu devasa yapının inşa amacı uzun zamandır tartışılıyor. Bilim insanları, Hayaletler Çarkı'nın savunma kalesi veya önemli birinin mezarı olabileceği gibi teoriler öne sürüyor.

Ancak "Doğu'nun Stonehenge'i" diye anılan yapının gözlemevi olduğu fikri diğerlerine kıyasla çok daha baskındı.

1998 tarihli bir çalışmada Rujm el-Hiri'nin, gündönümleri, ekinokslar, Sirius yıldızı ve diğer gökcisimlerinin konumuna göre hizalandığının bulunması bu teoriyi destekliyordu.

Ancak İsrail'deki Tel Aviv ve Negev Ben-Gurion üniversitelerinden araştırmacılar bu teoriye büyük bir darbe vurdu.

Bulguları hakemli dergi Remote Sensing'de yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, Rujm el-Hiri'nin yer aldığı bölgedeki tektonik faaliyetlerin geçmişini inceledi. Araştırmacılar manyetik alanın kaya ve toprakta bıraktığı izleri de analiz etti.

Bilim insanları tektonik faaliyetler sonucu yapının yönünün zaman içinde değiştiği sonucuna vardı. Ekip makalede şöyle yazıyor:

Analizler, Rujm el-Hiri'nin bulunduğu alanın saat yönünün tersine döndüğünü ve ilk konumundan onlarca metre kaydığını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, duvarların ve girişlerin yönünün MÖ 4000-2000 dönemiyle aynı olmadığını ve bu nedenle yapının, gökcisimlerine göre hizalanmadığını söylüyor:

Rujm el-Hiri'nin bir gözlemevi olması muhtemel değil.

Araştırmacılar yapının inşaatının MÖ 4500'lerde başlamış olabileceğini fakat çeşitli bölümlerin MÖ 3600 ila 2300'de yeniden inşa edildiğini düşünüyor. Ayrıca sonraki yüzyıllarda da birkaç değişiklik yapılmış olması muhtemel.

Rujm el-Hiri'nin tam olarak hangi amaçla yapıldığının belirlenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Yapının içinde çok az tarihi eser bulunması bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biri.

Diğer yandan araştırmacılar bölgede pek çok şeyin keşfedilmeyi beklediğini düşünüyor.

Independent Türkçe, Science Alert, IFLScience, Remote Sensing

Fas: İslamcı AKP’de İsrail çatlağı