ABD'li uzmanlar uyarıyor: 3D yazıcılar ciğerlere zarar veren parçacıklar yayıyor

Uzmanlar cihazların hem insan sağlığına hem de çevreye zararlı olduğunu söylüyor (Unsplash)
Uzmanlar cihazların hem insan sağlığına hem de çevreye zararlı olduğunu söylüyor (Unsplash)
TT

ABD'li uzmanlar uyarıyor: 3D yazıcılar ciğerlere zarar veren parçacıklar yayıyor

Uzmanlar cihazların hem insan sağlığına hem de çevreye zararlı olduğunu söylüyor (Unsplash)
Uzmanlar cihazların hem insan sağlığına hem de çevreye zararlı olduğunu söylüyor (Unsplash)

Uzmanlar kansere neden olabilecek küçük plastik parçacıkların 3D yazıcılar tarafından yayıldığını ve bunun en çok 9 yaşından küçük çocuklar açısından tehlikeli olduğuna dair uyarıda bulundu. 
Bu alanda yapılan bir dizi çalışma cihazların insan sağlığına zararlı olabilecek parçacıklar yaydığına işaret ediyor. 
Forbes'un haberine göre Risk Analizi Topluluğu'nun (Society for Risk Analysis) her yıl düzenlenen ve bu yıl 13-17 Aralık'ta gerçekleştirilen toplantıda sunulan çalışmalar cihazlara ihtiyatla yaklaşılması gerektiğine işaret ediyor.
Bu çalışmaların ortaya koyduğuna göre cihazlar hem bulundukları ortamın hava kalitesi hem de çevre açısından fazlasıyla risk teşkil ediyor. 
Üç boyutlu yazıcılar nesneleri polimer, kompozit, reçine gibi malzemeleri ısıl veya kimyasal işlemden geçirerek üretebilir. 
Küresel olarak 3D yazıcı pazarı geçen yıl tahmini 8,7 milyar sterlin (yaklaşık 89 milyar TL) değerindeydi. Ve bu sayı daha fazla kişi evine 3D yazıcı aldıkça da artıyor. 
Her ne kadar 3D yazıcılar küresel çapta büyük bir rağbet görse de ABD'li araştırmacılar cihazların plastik kirliliğini artırmalarının yanı sıra beklenmedik sağlık riski teşkil ettiklerini söylüyor.
Araştırmacıların yaptığı çalışmalara göre bir baskının tamamlanması için gereken sürede cihazlar bulundukları ortama çeşitli partikül ve kimyasal yan ürün yayabiliyor. 
Bulgular özellikle okul ve kütüphaneler de dahil olmak üzere cihazların kullanım alanının artması nedeniyle daha endişe verici görünüyor. 
Araştırmalara göre cihazların yaydığı parçacıklar ciğerlere nüfuz ederek hücrelere ciddi zarar veriyor. Özellikle 9 yaşından küçük çocuklar cihazların yayabileceği kimyasallardan daha fazla zarar görebilir. 
Daily Mail'in aktardığına göre ABD Çevre Koruma Ajansı uzmanlarından Peter Byrley, "Bugüne kadar insanların 3D yazıcıların yaydığı partiküllerin zararına dair çok az farkındalığı vardı. Bu araştırmanın muhtemel sosyal faydası cihazların yaydıklarına ve çocukların görebileceği zarara dair farkındalığı artırması" ifadelerini kullandı. 
Ayrıca üretim sürecine bağlı olarak azalan maliyetlerin gezegeni daha fazla kirletecek plastik üretimi tetiklediği belirtiliyor. 
Üretimde ne kadar plastik parçacık yayıldığını belirleyebilecek bir cihaz geliştiren Duke Üniversitesi'nde kimya mühendisi Joana Marie Sipe, yayılan parçacıkların insanlarla birlikte doğaya da zararlı olabileceğinin altını çiziyor. 
 
Independent Türkçe, Daily Mail, Forbes



Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
TT

Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)

Yeni bir çalışma ABD'de kalp krizi ölümlerinin 50 yılda yaklaşık yüzde 90 azaldığını ancak diğer kalp rahatsızlıklarının yükselişe geçtiğini gösteriyor.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar Journal of the American Heart Association'da çarşamba günü yayımlanan çalışmada, 1970-2022 döneminde 25 yaş ve üstü yetişkinler arasında kalp hastalığına bağlı ölüm oranlarını yaşa göre analiz etti.

Araştırmacılar genel kalp hastalığı ölümlerinin 50 yılda yüzde 66 azaldığını, bunun başlıca nedeninin kalp krizi ölümlerindeki yüzde 89'luk düşüş olduğunu tespit etti.

Kalp krizi 1970'te kalp hastalığından kaynaklı ölümlerinin yarısından fazlasından sorumluyken, 2022'ye gelindiğinde üçte birinden daha azını oluşturuyordu.

Kaliforniya'daki Stanford Tıp Fakültesi'nde iç hastalıkları asistanlığında ikinci yılında olan Sara King, başyazarı olduğu çalışma hakkında, "Son 50 yılda yaşanan bu gelişme, kalp krizi ve diğer iskemik kalp hastalığı türlerinin tedavisinde elde edilen inanılmaz başarıları yansıtıyor" diyor.

İnsanların, bir zamanlar idam fermanı olarak görülen ilk akut kardiyak olaylardan kurtulmasını sağlama yolunda büyük adımlar atıldı.

Olay yerindeki daha fazla kişinin kalp masajı yapması, erken kalp krizi belirtilerine dair farkındalığın artması, tedavilerin iyileştirilmesi ve sigara yasağı gibi gelişmeler kalp krizi ölümlerinin azalmasına katkı sağladı.

Ancak uzmanlar, kalp krizinden kurtulan kişi sayısı artarken, diğer kalp hastalığı türlerinin yükselişe geçtiğine dair uyarıyor.

Kalbin çok hızlı, çok yavaş ya da düzensiz atması anlamına gelen aritmiden kaynaklanan ölümler yüzde 450, kalp yetmezliğinden kaynaklanan ölümlerse yüzde 146 oranında arttı.

Hipertansif kalp hastalığı ölümleri ise uzun süreli yüksek tansiyonun etkisiyle yüzde 106 oranında arttı. Araştırmacılar bu yükselen ölüm nedenlerini ABD'deki obezite, diyabet ve yüksek tansiyona bağlıyor.

ABD'deki obezite oranı 1970'ten 2022'ye kadar yüzde 15'ten yüzde 40'a yükseldi. Yetişkinlerin neredeyse yarısı artık tip 2 diyabet hastası ve yüksek tansiyon oranları 1978'den 2022'ye kadar yüzde 30'dan neredeyse yüzde 50'ye çıktı.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde araştırmadan sorumlu dekan yardımcısı ve öğretim üyesi olan, çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Latha Palaniappan şöyle diyor: 

Artık vakaları önleyerek insanların güçlü, sağlıklı kalplerle yaşlanmasını sağlamaya odaklanmak gerekiyor ve önleme çalışmaları çocukluk kadar erken bir dönemde başlayabilir.

Amerikan Kalp Derneği'nin "Hayatın Temel 8'i" listesi, kalp hastalığı riskini azaltmak için atılması gereken temel adımları şöyle özetliyor: sağlıklı beslenmek, kilo kontrolü, sigarayı bırakmak, daha fazla egzersiz yapmak, uykuyu iyileştirmek ve sağlıklı kolesterol, kan basıncı ve kan şekeri seviyelerini korumak.

Independent Türkçe