Jüpiter ve Satürn'ün 400 yıldır beklenen 'Büyük Kavuşum'u gerçekleşti

Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)
Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)
TT

Jüpiter ve Satürn'ün 400 yıldır beklenen 'Büyük Kavuşum'u gerçekleşti

Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)
Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)

Jüpiter ve Satürn, 21 Aralık akşamında Büyük Kavuşum'u gerçekleştirdi. Güneş Sistemi’nin en büyük iki gezegeni, aralarında yaklaşık 750 milyon kilometre fark bulunsa da Dünya’dan bakınca çift bir gezegen gibi gözüktü.
Birbirlerinden 0,1 derece kadar ufacık bir farkla ayrı gözükmelerini sağlayan bu olayın sebebiyse Jüpiter’in yörüngesi. Zira bu sayede Jüpiter, Dünya'yla Satürn arasında konumlandı. Büyük Kavuşum her 20 yılda bir gerçekleşse de bu denli yakın gözükmeleri epey nadir yaşanıyor.
Aynı yakınlıktaki Büyük Kavuşum 1623 tarihinde yaşanmasına rağmen o dönemki hava şartları dolayısıyla sadece ekvator ve çevresinde görülebilirdi. Bu yüzden ikiliyi birbirine bu kadar yakın görmek isteyenlerin daha önce 4 Mart 1226’ya gitmesi gerekiyordu.

Bundan sonraki hizalanmaysa 15 Mart 2080’de meydana gelecek. Gökbilimci Bob Berman, bir sonraki Büyük Kavuşum’un daha iyi olacağını düşünüyor. Ondan sonra bu uzay olayını yaşamak isteyenler, 2400’e kadar beklemek zorunda kalacak.
Bununla birlikte kayıtlar, Büyük Kavuşum'a ilginin 8. yüzyıl Bağdat’ına kadar uzandığını gösteriyor. Astrologlar Büyük Kavuşum’un birçok etkisi olduğunu iddia etse de Exeter Üniversitesi’nden Teorik Astrofizik Profesörü Matthew Bate, “Büyük Kavuşum'ların bilimsel olarak dünya üzerinde hiçbir etkisi yok” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, Hristiyan anlatılarında yer alan ve iki bin yıl önce gökyüzünde görüldüğü söylenen Beytüllahim Yıldızı’nın söz konusu hizalanma olabileceğini söylüyor. İki bin yıl önce yaşayanların gece gökyüzündeki olayları takip ettiğini belirten Cambridge Üniversitesi Gökbilim Enstitüsü’nden Dr. Carolin Crawford, şöyle konuştu:
Bu yüzden, Beytüllahim Yıldızı’nın bunun gibi bir gezegen hizalanması olması imkansız değil.
Dünyanın dört bir yanından gözlemevleri ve amatör gözlemciler bu nadir olayı heyecanla takip ederken birçok kişi, 21 Aralık’ta gerçekleşen kavuşumu internetten canlı yayınladı. Bu yayınların birinde Astrofizikçi Gianluca Masi, Jüpiter’in solunda ve sağında uydularının da görülebildiğini aktardı.
 
Independent Türkçe, The Guardian, Space.com, CNN International, BBC



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT