‘İlgisizlik’ demansın erken teşhisinde bir gösterge olabilir

Beynin frontal ve temporal lobları
Beynin frontal ve temporal lobları
TT

‘İlgisizlik’ demansın erken teşhisinde bir gösterge olabilir

Beynin frontal ve temporal lobları
Beynin frontal ve temporal lobları

İngiltere’de yapılan bir araştırmada, kişilerde ‘frontotemporal demans’ ortaya çıkmadan önce ilgisizliğin (Apati) hastalığı teşhis etmek için kullanılabilecek davranışsal değişikliklerden biri olarak tanımlandı.
Doktorlar, frontotemporal demansı genellikle 45 ila 64 yaş arasındaki kişilerde teşhis ediyor. Bu hastalık, her 20 demans vakasının 1’inde görülüyor. Esas olarak beynin frontal ve temporal loblarını etkileyen bu hastalığın genetik bir bileşeni bulunuyor. Bu nedenle frontotemporal demansı olan tüm insanların yaklaşık yüzde 10-30’unun ailesinde bu hastalığın öyküsü var.
Önceki çalışmalar, hastalığın en yaygın semptomlarından biri olarak ‘ilgisizlik’ davranışını kaydetmişti, ancak İngiltere’de bulunan Cambridge Üniversitesi tarafından yapılan mevcut çalışma, bu davranışın hastalığın görülmesinden yıllar önce ortaya çıktığını gösterdi.
Söz konusu çalışma Alzheimer ve Demans dergisinin son sayısında yayınlanırken, araştırmacılar çalışma kapsamında yaş ortalaması 45 olan, 304’ü frontotemporal demans gelişme riskini artıran genetik özelliklere sahip 600 kişiyi inceledi.
Bilişsel becerileri değerlendiren araştırmacılar, katılımcılarla ilgilenen kişilere istek kaybı, ilgisizlik, yeni faaliyetlere veya sosyal ilişkilere olan ilginin azaldığına dair her türlü işaret olup olmadığını sordu.
Çalışma sonucunda, diğer semptomlar ortaya çıkmadan önce riskli genlere sahip olan kişilerde ilgisizliğin zamanla arttığı ve bu genetik özelliklere sahip olmayan katılımcılarda ise böyle bir eğilimin olmadığı görüldü.
MRI taramaları da, artan ilgisizliğin, beynin iki bölümü olan frontal lob ve singulat korteksteki daha düşük hacimlerle bağlantılı olduğunu gösterdi.
Medical News Today sitesine göre çalışmanın baş yazarı Maura Malpetti, “Frontotemporal demansın erken etkilerini keşfettikçe, insanlar kendilerini henüz iyi hissederken, semptomları daha iyi tedavi edebilir ve demansı geciktirebilir veya hatta önleyebiliriz” dedi.
Maura Malpetti açıklamasında ayrıca, “Sadece bir anlık görüntü almak yerine, insanları zaman içinde inceleyerek, ilgisizlikteki ince değişikliklerin bile algıda bir değişikliği nasıl öngördüğünü ortaya çıkardık” ifadelerini de kullandı.
Söz konusu rahatsızlığı yaşayanlarda motivasyon ve inisiyatif kaybı oluyor, bu da depresyonda oldukları gibi yanlış izlenime yol açıyor. Ancak Malpetti’ye göre bu durum frontotemporal demansın habercisi olabilir.



"Disney kalesi" nihayet Dünya Mirası Listesi'ne alındı

Neuschwanstein Kalesi (AP)
Neuschwanstein Kalesi (AP)
TT

"Disney kalesi" nihayet Dünya Mirası Listesi'ne alındı

Neuschwanstein Kalesi (AP)
Neuschwanstein Kalesi (AP)

Hıristiyanlık aleminin en görkemli kalesi hangisi mi? Hiç şüphesiz Bavyera Alpleri'nin derinliklerindeki Neuschwanstein.

Kral II. Ludwig'in tepedeki iç kalesi, çayırlar ve dağlar arasında gökyüzüne yükseliyor. Kulelerin ve taretlerin eğlenceli kıvrımları, Disney tema parkını ziyaret eden herkese anında tanıdık gelecektir: Walt'un kendisi, Uyuyan Güzel'in kalesine model olarak Neuschwanstein'ı seçmişti. Kalenin kopyaları, Kaliforniya'dan Florida'ya, Paris'ten Japonya'ya kadar tema parklarını süslüyor.

Bavyera hükümdarı, "cennetin havasını soluyabileceği", "kutsal ve ulaşılmaz" bir Ortaçağ şövalyeleri kalesi hayal ediyordu. 

Ludwig mimarlar yerine, Wagner operasına takıntısını paylaşan ve Mässigung (ölçülülük) kavramına açıkça yabancı olan tiyatro dekor tasarımcılarını çağırdı.

Neuschwanstein'ı Wagner'in en büyük hitlerinden motiflerle süslediler. Kutsal Kase Kalesi'ni çevreleyen kutsal ormanın bir duvar resmi de dahil, kayıp ruhlarla yankılanan Parsifal'den unsurlar Şarkıcılar Salonu'nu süslüyor.

Şatonun efendisinin yönetmesi gereken bir devlet vardı. Ludwig, yaşam alanlarıyla evden çalışma alanının ayrıntılı bir mağarayla birbirine bağlanmasını emretti. Diğer yandan kraliyet yatak odası, yorgun bir hükümdarı uyutmak için çocuk melek figürleri ve yıldız ışığıyla donatılmış bir Bizans şapeli gibi hissettiriyor.

Kendine saygısı olan hiçbir kral için tek bir kale yeterli değildir. Ludwig'in portföyünün geri kalanı Herrenchiemsee, Linderhof ve Schachen'deki Kraliyet Evi'ni içerirken, bunların hepsi kalabalıkların gözdesi Neuschwanstein'la birlikte UNESCO listesine eklendi.

Ancak Bavyera hazinesi hiç de memnun değildi. Kralın vizyonunun nefes kesici ölçeği ve karmaşıklığı devleti iflasa sürükledi. Neuschwanstein'ın temelinin atılmasından 15 beş yıl sonra, ancak Ludwig'in tüm görkemli planları gerçekleşmeden önce, Bavyera'nın siyasi liderleri krallarını deli ilan ettirdi. Kalede 6 ay bile yaşamamıştı.

Kısa bir süre sonra bu güzel hayalperest, doktoruyla birlikte gizemli bir şekilde öldü.

Sadece 7 hafta sonra Neuschwanstein, kralın tarifine aykırı bir şekilde turistik bir mekan olarak açıldı. O zamandan beri kale Bavyera turizminin simgesi haline geldi.

Ve nihayet UNESCO, kaleyi Dünya Mirası Listesi'ne ekleyerek bu görkemli çılgınlığın kültürel zenginliğini kabul etti.

Independent Türkçe