Sudan’da devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir rejimine bağlı “İslamcılar” ve din adamları, Sudan Müfredatı ve Eğitim Araştırmaları Müdürü Dr. Ömer Ahmed el-Karray'ı hedef alan, ölümle tehdit etme ve akademin müfredatın yasaklanması talebi noktasına ulaşan kışkırtıcı ve sindirici bir kampanya başlattılar. Tüm bunlara, İtalyan ressam Michelangelo’nun çizdiği bir tablonun Sudan’da ilkokul 6. sınıf kitaplarında kullanılması neden oldu.
Kurray ve destekçileri, söz konusu tablonun sanat tarihinde incelenmeyi hak eden bir aşamayı ifade eden ‘önemli’ ve sadece dini yorumlardan ibaret olmayan bir sanat eseri olduğunu savunurken dini görüşlerine göre hazırladıkları eğitim müfredatına herhangi bir zarar gelmemesi için tabloyu bahane eden Beşir rejiminin destekçileri, tablonun yer aldığı müfredata karşı bir karalama kampanyası yürütüyor.
Ülkedeki tartışma sosyal medya platformlarındaki çeşitli kampanyalarla birlikte alevlenirken bu kampanyalardan ilki Müfredat Müdürü’nün görevden alınmasına yönelikti. Müfredat Müdürü Kurray, eski Sudan Devlet Başkanı Cafer Numeyri ile Dr. Hasan Turabi liderliğindeki İslami Hareket arasındaki ittifak döneminde idam edilen Mahmud Muhammed Taha'nın ‘cumhuriyetçi düşüncesini’ yaymaya çalışmakla suçlandı. Sosyal medyada ‘Kurray görevden alınsın’ etiketiyle Kurray karşıtı kampanya yürütülürken Kurray destekçileri de karşı bir kampanya başlatarak Sudan'ı yöneten İslamcı rejimi deviren devrimin hedeflerinden birinin ‘İhvancı’ (Müslüman Kardeşlere ait) müfredat yerine yeni bir müfredat yazmak ve devrik rejimin, Sudan’ın hoşgörülü din anlayışına dayatmaya çalıştığı ‘aşırılıkçılığın’ gölgesinden uzaklaştırmak olduğunu vurguladılar.
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, eğitim uzmanı Dr. Ömer el-Kurray’ı 17 Ekim 2019’da Sudan Eğitim Bakanlığı'na bağlı Milli Müfredat ve Eğitim Araştırmaları Merkezi Müdür olarak atadı. Kurray, müfredatı yeniden yazmak, geliştirmek ve otuz yıl boyunca Sudan'ı yöneten İslamcıların ortaya çıkardığı müfredatı ‘Müslüman Kardeşler (İhvan) ideolojisi’nden arındırmakla görevlendirildi.
Eğitim ve müfredat alanında zengin bir geçmişe sahip olan Kurray, Ohio Üniversitesi’nde müfredat bilimi alanında doktora yaptı. Eğitim, kadın ve insan hakları alanında özel danışman olarak yaptığı çalışmaların yanı sıra birçok yerel ve uluslararası kuruluşta ve üniversitede doçent olarak görev aldı.
Müslüman Kardeşlerden ve devrik rejimin destekçilerinden bir kesim, Kurray’ı, eski Sudan Devlet Başkanı Cafer Numeyri döneminde mürted olma (dinden dönme) suçlamasıyla infaz edilen Muhammed Taha’nın ‘cumhuriyetçi’ ideolojisini müfredata sokmaya çalışmakla suçluyorlar. Buna karşın Kurray, müfredatı kendisinin yazmadığını defalarca kez ifade etti. Bu arada Numeyri rejiminin düşüşünden sonra açılan başka bir davada Taha’ya yapılan suçların düşürüldüğünü ve verilen hükmün geçersiz sayılarak hukuki olmayan siyasi nedenlere dayandırıldığını hatırlatmakta fayda var.
Kurray, İlahi yaratılışın somutlaştırılması olarak görülen ‘Adem'in Yaratılışı’ tablosunun ilkokul 6. sınıf tarih kitabında kullanılması nedeniyle haftalardır sert eleştirilere, camilerin ve sosyal medya platformlarının kullanıldığı karalama kampanyalarına maruz kalıyor. Ayrıca Müslüman Kardeşler ve müttefiklerinin, tablonun İslam dinine karşı olduğuna dair düşüncelerini kaleme aldıkları çok sayıda makale de yayımlandı.
Kurray geçtiğimiz hafta düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, eleştirilerin hedefindeki kitabın Avrupa’daki Rönesans dönemindeki sanat tarihini anlatan bir bölüm içerdiğini ve tablonun o önemli tarihi dönemde yapılmış önde gelen sanat eserlerinden biri olduğunu söyledi. Kurray, tablonun kitapta yer almasına karşı başlatılan eleştiri kampanyasının, kendisinin ve ekibinin, belirli bir ‘ideolojiye’ bağlı olmadan değiştirmeye ve modern bir olarak hazırlamaya çalıştıkları müfredat yerine İhvancı müfredatın yürürlükte kalmasını sağlamayı amaçladığını belirtti.
Öte yandan hükümete bağlı olan İslami Fıkıh Meclisi, Kurray ve ekibi tarafından hazırlanan tarih müfredattan ders verilmesini yasaklayan bir fetva yayınladı. Fetvada kitabın, inanç, kültür ve tarihte yanlış bir mesaj ileten içeriğe ve simgelere sahip olmasının yanı sıra İslam dinin terör ve şiddet dini olarak gösterip, Batı medeniyetini ise İslam medeniyetinin üzerinde tasvir ederek İlahi Zat’a çirkin bir hakarette bulunulduğu belirtildi.
Fetva, vaizler, din adamları, Müslüman Kardeşlere bağlı siyasetçiler ve Beşir rejimi destekçileri tarafından, Kurray ve ekibinin hazırladığı müfredatı karalayan kampanyada kullanıldı. Kurray’ı sadakatsizlik ve sapkınlıkla suçlarken görevden alınması ve ekibi tarafından hazırlanan müfredatın iptal edilmesini talep ettiler. Ayrıca yeni müfredatı,‘cumhuriyetçi düşünceyi’ yayma çabası olarak tanımladılar.
Öte yandan Kurray, kendisini tekfir etmekle ve öldürülmesi için insanları kışkırtmakla suçladığı Müslüman Kardeşlere bağlı Mescid-i el-Kebir Hatibi Kemal Rızk ve Fethu'l-İslam Topluluğu Hatibi Muhammed el-Emin İsmail hakkında suç duyurusunda bulunduğunu açıkladı.
Kurray ayrıca kendisini hedef alan karalama kampanyasına rağmen görevinde kalacağını ve istifa etmeyeceğini söyledi. Kendisine yönelik saldırıların gözünü korkutmayacağını vurgulayan Kurray, ancak Başbakan’ın kendisini görev alması halinde istifa edebileceğini veya yeni müfredatta bir değişikliğe gidilebileceğini söyledi.
Kendisine karşı yürütülen kampanyayı, ‘dürüst olmayan ve onursuz düşmanlar’ tarafından yapılan bir ‘haksızlık’ olarak nitelendirdi. Sudan resmi haber ajansı SUNA’nın haberine göre Kurray, “Adem'in Yaratılışı” tablosu öğretilmesi veya açıklanması için kitapta yer almadı. Daha ziyade beraberindeki bir çok sanat eseri örneği ile birlikte kitapta yer aldı. Tablo, Sudan müfredatında ilk kez yer almıyor. İslam Üniversitesi'nde okutulan sanat tarihi müfredatında da kimse tarafından eleştirilmeden yer alıyor ve bu müfredat okutuluyor” ifadelerini kullandı.
SUNA’nın haberine göre İslami Fıkıh Meclisi’nin müfredat çalışmalarına karışmasını eleştiren Kurray, müfredata onaylayan organın İslami Fıkıh Meclisi değil, Milli Müfredat Merkezi olduğunu vurguladı.
Öte yandan Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey'in (SPLM-N) Genel Sekreteri Yasir Arman Twitter hesabından paylaştığı tweette, “Kurray’a yönelik saldırı, birkaç nadir istisna dışında karşı-devrim tarafından yönetiliyor. Müfredat konusu, önceki rejimin sabotajlarından etkilendi. Tüm uzmanların katıldığı bir konferansa ve geniş kapsamlı bir diyaloga ihtiyaç var. Sudan Eğitim Bakanı Muhammed el Emin el-Tum, her zamanki cesaretiyle, Kurray’ı görevden almayı reddetti” yazdı.
Şarku’l Avsat’ın hükmet kaynaklarından edindiği bilgilere göre Kurray, ‘tablo’ tartışmasıyla hiçbir ilgisi olmayan nedenlerden ötürü görevden ayrılmaya niyetli. Bu niyetini ise görevinin doğasına aykırı olarak, medyada sık sık görünmesine müfredatla ilgisi olmayan tartışmalı konularda yer almasına bağlıyor. Ancak Şarku’l Avsat’a konuşan aynı kaynaklar, Sudan Eğitim Bakanı Tum’un, Kurray’ı görevden alma niyetinde olmadığını belirttiler.
Tüm bu tartışmalara yol açan, dünyanın en büyük sanat hazinelerinden biri olan ‘Adem'in Yaratılışı’adlı tablo, Vatikan'daki Sistine Şapeli'nin tavanındaki freskler arasında yer alıyor. Sanat eleştirmenleri tabloyu, ‘tanrının tasvir edildiği bölümün insan beyni-aklı olarak çizilmiş doğru bir anatomik görüntü’ olarak yorumluyorlar. Ayrıca beynin iç anatomik oluşumunu somutlaştırdığını ve ‘Adem’i temsil eden adama dokunmadan uzanan ‘Tanrı'nın elini’ ona canlılık ileten bir beyin sinyali gibi göründüğünü söylüyorlar.
Sudan Müfredat Müdürü, Michelangelo’nun tablosu nedeniyle eleştiri oklarının hedefinde
Müfredat Müdürü Ömer el-Karray kendisine yapılan eleştirileri ‘haksızlık’ olarak niteledi. Kurray’ın görevine son verilmesi taleplerine karşın Eğitim Bakanı, Karray'ı görevden alma niyetinde olmadığını açıkladı
Sudan Müfredat Müdürü, Michelangelo’nun tablosu nedeniyle eleştiri oklarının hedefinde
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة