Analiz: 2030, dünya için 2020'den daha kötü olabilir

Dünyada yaşanacak iklim değişiklikleri kuraklığa neden olabilir (AFP)
Dünyada yaşanacak iklim değişiklikleri kuraklığa neden olabilir (AFP)
TT

Analiz: 2030, dünya için 2020'den daha kötü olabilir

Dünyada yaşanacak iklim değişiklikleri kuraklığa neden olabilir (AFP)
Dünyada yaşanacak iklim değişiklikleri kuraklığa neden olabilir (AFP)

Dışişleri, jeopolitik ve tarihi konularında yazılar yazan  Ishan Tharoor, Washington Post gazetesinde yayınlanan analizinde, 2030 yılının, koronavirüs (Kovid-19) salgınının ortaya çıktığı, sağlık ve çeşitli yaşam alanları üzerinde olumsuz etkiler bıraktığı 2020 yılından daha kötü olabileceği belirtti.
Tharoor, analizinde, gelecek yıllarda hayatımızı büyük ölçüde etkileyebilecek üç zorluğa dikkat çekti. Söz konusu zorluklar:

Demografik yapıda değişiklik
Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre, 2030 yılında dünya nüfusunun yaklaşık 8,5 milyar kişiye ulaşması bekleniyor, bu da sadece 15 yıllık bir süre içerisinde dünya nüfusunda yüzde 15'lik bir artış olacağı anlamına geliyor.
Söz konusu araştırmaya göre Hindistan nüfus bakımından 10 yıl içinde Çin’i geride bırakarak dünyanın en kalabalık ülkesi olacak. Demograflar (nüfus bilimciler)  Afrika’nın güneyinde yer alan Sahra Çölü’ndeki nüfusun önemli ölçüde artmasını ve bölgenin yakında dünyadaki en genç nüfusa ev sahip bölge olması bekleniyor. Araştırma mega kentlerin sayısı on yılın sonunda ikiye katlanabileceğini insanlığın neredeyse üçte ikisi şehir merkezlerinde yaşayabileceğini belirtiyor.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından finanse edilen başka bir araştırmaya göre, 2030 yılına kadar gezegendeki bir milyardan fazla kişi, dünya çapında iyileşen yaşam standartları nedeniyle ortalama yaşam süresinin uzaması ile 65 yaşın üzerinde olacak. Araştırmaya göre, hükümetler yaşlı bakım masraflarını karşılamakta zorlanacak ve geç nüfus oranındaki düşüş sebebiyle iş gücünün azalmasıyla karşı karşıya kalacak. Bunun sonucu olarak, hükümetler, özellikle de Avrupa ülkeleri, bu uzun vadeli zorluklar karşı daha fazla göçü teşvik etmek gibi bazı politik çözümleri inceleyebilirler.

İklim değişikliğinin giderek kötüleşen kayıpları
ABD'deki Wisconsin Üniversitesi jeoloji araştırmacıları gezegende meydana gelen iklim değişikliklerinin 2030'da dünyanın kuraklığa sürüklenmesine neden olacağını düşünüyorlar.
İki gün önce, Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) önümüzdeki on yılda karbon emisyonlarını azaltmak için önlem alınmazsa dünyanın bir iklim felaketinin eşiğine geleceği konusunda uyarıda bulunmuştu.
Bilim adamları, dünyayı kasıp kavuran ve zayıf toplumların istikrarını sarsan hava olaylarının sayılarının artmasını bekliyor.

Demokrasilerin erozyonu
İnsan hakları grupları, hükümetin elektronik gözetimi gelişmesi ile mahremiyete yönelik yeni tehditler ortaya çıkması sonucu 2030 yılına kadar demokrasilerin erozyona uğrayacağı konusunda uyarıda bulunuyorlar.
Tharoor, Trump ve müttefiklerinin Kasım seçimlerinin sonucunu kabul etmemesiyle oluşan ABD'deki kutuplaşmanın önümüzdeki yıllarda daha kötü bir anayasal ve demokratik krizin habercisi olabileceğine dikkat çekti.
Tharoor'a göre Avrupa Birliği projesi, mali krizler, popülist duygular ve demokrasinin çöküşü nedeniyle kesintiye uğrayabilir veya çökebilir.



Hektor Rusya'ya silah gönderiyor

Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
TT

Hektor Rusya'ya silah gönderiyor

Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)

Bloomberg'in haberine göre Batılı yetkililer ve bilgi sahibi kaynaklar, İran Liderinin danışmanlarından Ali Şemhani'nin oğlu tarafından yönetilen bir şirketin İran'dan Rusya'ya Hazar Denizi üzerinden füze, insansız hava aracı (İHA) parçaları ve çift kullanımlı malzemelerin taşınmasındaki rolünü ortaya çıkardı.

Kaynaklara göre ‘İran petrolünün Hektoru’ lakaplı Hüseyin Şamhani'nin operasyonu, geçen yıl en az iki gemi ile Rusya'yı Ukrayna ile olan büyük savaşında desteklemek için gerçekleştirildi.

Moskova, Batı'nın yaptırımları nedeniyle artan takas ticaretinin parçası olarak İran'a petrol sevkiyatıyla ödeme yapıyor. Bu işlemler Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşında İran silahlarını daha fazla kullanmasıyla aynı döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Bloomberg'den aktardığına göre, İran'ın Rusya'ya silah sevkiyatının dörtte birinden fazlasını denetleyen şirketler ağının sahibi olan Hüseyin Şemhani, Londra, Cenevre ve Singapur'da bir hedge fonu ve büyük Batılı petrol şirketleriyle iş yapan Dubai merkezli bir şirketi içeren imparatorluğu yönetiyor.

İran ve Rusya, ayrıntılarını açıklamadan savunma iş birliklerini güçlendirdiklerini kabul ettiler. ABD'nin eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, Şemhani'nin ağının Ukrayna'da kullanılacak İHA’larla ilgili sözleşmelerle bağlantılı olduğunu söyledi. İran, Rusya ve Crios şirketinin temsilcileri yorum yapmazken, Şemhani'nin avukatı da raporun detayları hakkında yorum yapmayı reddetti.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, ABD'nin Ukrayna işgalinin başlangıcından bu yana Rusya ve İran arasında derinleşen güvenlik ortaklığı konusunda uyarıda bulunduğunu belirterek, “Bu ortaklık Avrupa'nın güvenliğini tehdit ediyor ve İran'ın küresel çapta istikrarsızlaştırıcı etkisini arttırıyor” dedi.

2023 yılının ortalarından bu yana birkaç Crios gemisi rotalarını Akdeniz ve Karadeniz'den Hazar Denizi'ne çevirerek İran ve Rusya arasında silah taşımaya başladı. Bloomberg verilerine göre, gemiler bu yıl İran limanlarından Rusya'nın Astrahan kentine silah taşımak için en az beş sefer yaptı.

Petrol karşılığı silah ticareti, Hüseyin Şemhani'nin ticari faaliyetlerine ilişkin bir yıl süren Bloomberg soruşturmasındaki en son ayrıntı. Bu soruşturma, faaliyetlerini bilen 50'den fazla kişiyle yapılan görüşmelerin yanı sıra, gizli belgeler ve şirket kayıtlarının incelenmesini de içeriyor.

Şemhani'nin ağına ait gemiler aracılığıyla kaç silah teslim edildiği ya da bunların nasıl konuşlandırıldığı belirsiz. Şemhani, petrol tankerleri ve ticari gemiler de dahil olmak üzere onlarca gemiden oluşan bir filoyu kontrol ediyor ve Crios şirketi Hazar Denizi sevkiyatlarını denetliyor. Şirket, İran Savunma Bakanlığı için sevkiyatları yöneten Oceanlink Maritime ve Kuban Shipping ile birlikte çalışıyor. Nisan ayında ABD, Şemhani ile bir bağlantıdan bahsetmeksizin Oceanlink Maritime'a yaptırım uyguladı. Hazar'daki anlaşmaları sınırlama çabaları Rusya'nın bölgedeki hakimiyeti karşısında zorlanıyor ve uzmanlar ‘kısa vadeli hedefin bu ağları kamuoyuna ifşa etmek olması gerektiği’ konusunda hemfikir.