Hindistan’da ülke çapında ‘inek genel bilgi sınavı’ düzenlenecek

İneğe tapan bir Hindu (Reuters-Arşiv)
İneğe tapan bir Hindu (Reuters-Arşiv)
TT

Hindistan’da ülke çapında ‘inek genel bilgi sınavı’ düzenlenecek

İneğe tapan bir Hindu (Reuters-Arşiv)
İneğe tapan bir Hindu (Reuters-Arşiv)

Hindistan, Hindu çoğunluğun büyük bir kesimi tarafından kutsal sayılan inekler hakkında farkındalık oluşturma ve koruma kampanyası kapsamında önümüzdeki ay ülke çapında ‘inekler hakkında genel bilgi sınavı’ düzenleyecek.
Başbakan Narendra Modi yönetimi tarafından kurulan İnek Koruma Ajansı’na göre ineklerle ilgili merak uyandırma ve halkı bilinçlendirilme amacı taşıyan sınav 25 Şubat’ta internet üzerinden yapılacak.
Çocuklar, yetişkinlere ve yabancılara gönüllü ve ücretsiz olan bir saatlik sınavda Hintçe, İngilizce ve 12 bölgesel dilde 100 çoktan seçmeli soru yer alacak.
Balıkçılık, Hayvancılık ve Mandıracılık Bakanlığı’na göre her katılımcıya sertifika verilecek, en iyi sonuçları elde edenler ise ödül alacak.
Ülkede ezici bir çoğunluğu oluşturan Hindular inekleri kutsal kabul ediyor ancak bu hayvanlar Modi’nin yönetimi altında giderek siyasi ve mezhepsel hassas bir konu haline geldi.
Hükümet inekleri birinci öncelik haline getirdi ve hayvanı korumaya yönelik programlara milyonlarca dolar yatırım yaptı.
Ülkede birçok bölgede inekleri kesmek ve etlerini tüketmek yasadışı hale geldi ve bu bağlamdaki cezalarda önemli bir artış kaydedildi.



10 bin yıl önce eriyen buzulların, kıta kaymasını hızlandırdığı bulundu

Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)
Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)
TT

10 bin yıl önce eriyen buzulların, kıta kaymasını hızlandırdığı bulundu

Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)
Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)

Bilim insanları 10 bin yıl önce buzulların erimesinin, kıtaların hareketini hızlandırmış olabileceğini buldu. 

26 bin yıl önce Kuzey Amerika'nın büyük bir bölümünü kaplayan Laurentide Buz Tabakası erimeye başlamıştı. Buzun erimesiyle su, okyanusa akmış ve küresel çaptaki deniz seviyeleri yılda ortalama 1 santimetre yükselmişti.

Colorado Boulder Üniversitesi'nden jeofizikçiler, Dünya'nın bu döneme ait bilgisayar modelini oluşturarak buz tabakasının erimesinin sonuçlarını analiz etti. 

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (23 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre buzların erimesi,  Kuzey Amerika kıtası levhasının hareketini yüzde 25 hızlandırmış olabilir. 

Hesaplamalar ayrıca Kuzey Amerika ve Avrasya levhaları arasındaki Atlantik Ortası Sırtı'nın genişleme hızının 6 bin ila 12 bin yıl önce yüzde 40 oranında arttığına işaret ediyor.

Araştırmacılar trilyonlarca ton buzun eriyip okyanusa karışmasıyla kıtanın ağırlık kaybettiğini ve levhanın saat yönünde döndüğünü düşünüyor. Modele göre Atlantik Ortası Sırtı'nın genişlemesindeki artış da bundan kaynaklanıyor.

Makalenin yazarlarından Tao Yuan, "Buz hacmi büyük ölçüde azaldığında, yerkabuğunda büyük bir hareket meydana geldi" diyerek ekliyor: 

Bilim insanları, buzun erimesinin plakaların yükselmesine neden olduğunu biliyordu. Ancak biz, buzun erimesi nedeniyle plakaların yatay olarak da epey hareket edebildiğini gösterdik.

Yeni çalışma, kıta kayması ve deniz tabanı genişlemesinin, milyonlarca yıla yayılan yavaş süreçlerin yanı sıra çok daha kısa zaman aralıklarında da gerçekleşebileceğini gösteriyor.

Bilim insanları Grönland buz tabakasının erimesinin, bugün İzlanda'da yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini de söylüyor. 

Atlantik Ortası Sırtı, İzlanda'dan geçiyor ve yaklaşık 10 bin yıl önce adada yoğun bir volkanik aktivite yaşandığı biliniyor. Bu volkanik faaliyetlerin, sırtın genişlemesindeki artışla bağlantılı olup olmadığı henüz kesinlik kazanmadı. Ancak böyle bir durumda genişleme, magmanın yüzeye çıkmasına ve volkanların patlamasına yol açmış olabilir.

Çalışmanın diğer yazarı Shijie Zhong "Bu volkanizma örüntüsü, kısmen bizim incelediğimiz buzul erimesinden kaynaklanmış olabilir" diyor.

Grönland'daki buzların günümüzdeki erime hızı, kıtaların hareketini etkileyecek seviyede değil. Ancak araştırmacılara göre özellikle bu hız artarsa gelecek birkaç yüz yıl içinde İzlanda'da ciddi etkiler yaratabilir.

Yuan, "Grönland ve Batı Antarktika'daki buz tabakaları hâlâ eriyor" diyerek ekliyor: 

Buzların erimesinin gelecekte deniz tabanının yayılmasını ve yakınlardaki okyanus ortası sırtlarında volkanizmayı artırabileceğini düşünüyoruz.

Independent Türkçe, Phys.org, Discover Magazine, IFLScience, Nature