ABD’den Iraklı bir üst düzey yetkiliye yaptırım kararı

Falih el-Feyyad. (AFP)
Falih el-Feyyad. (AFP)
TT

ABD’den Iraklı bir üst düzey yetkiliye yaptırım kararı

Falih el-Feyyad. (AFP)
Falih el-Feyyad. (AFP)

ABD Hazine Bakanlığı, Haşdi Şabi Heyet Başkanı ve eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Falih el-Feyyad’a yaptırım uyguladığını duyurdu. Bakanlık, Feyyad’ı Ekim 2019 ayaklanması sırasında göstericilerin ölümünde parmağı olmakla suçladı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo dün düzenlediği basın toplantısında, Feyyad’ın Küresel Magnitsky İnsan Hakları Sorumluluk Yasası kapsamında çıkarılan 13818 sayılı Başkanlık Kararnamesi uyarınca cezalandırıldığını söyledi. Pompeo, Feyyad’ın Ekim 2019’da başlayan protestolarda rol oynadığını, nitekim İran müttefiki silahlı grupların, yolsuzluk, işsizlik, ekonomik durgunluk, kötü kamu hizmetleri ve İran’ın Irak’ın iç işlerine karışmasını protesto eden sivillere saldırdığını belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı, Haşdi Şabi güçlerinin gerçek kurşun kullanarak Iraklı sivillerin ölümüne neden olduğu sırada Feyyad’ın Haşdi Şabi Askeri Konsey’in başkanlığını yürüttüğünü söyledi. Ayrıca İran Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü’ne üye olduğunu ve daha önce ABD tarafından yaptırım listesine alınan Kays el-Hazeli ve Hüseyin Felah el-Lami gibi milis grupların liderlerinin yanı sıra Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Askeri Konseyi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in de yer aldığı Kriz Hücresi tarafından desteklendiğini aktardı.
Pompeo sözlerini şöyle sürdürdü:
“İran müttefiki Şii askeri milisler Irak'ta serbest ve adil seçimler, insan haklarına saygılı, şeffaf ve hesap veren bir yönetim isteyen siyasi aktivistlere karşı iğrenç kampanyasını devam ettiriyor. Bu unsurların birçoğu paravan örgütsel isimler kullanarak Irak devletine yönelik devam eden saldırılarını gizlemeye çalışıyor. Bugün gerçekleşen şey, ABD’nin, Irak halkının özgürlük, adalet ve demokrasiye yönelik çabasının yanında olduğunu ifade eden açık bir mesajdır.”
ABD Hazine Bakanlığı daha önce silahlı milis grupların liderlerinden Ekrem el-Kabi, Vad el-Kuduv, Kays el-Hazeli, Riyan el-Keldani, Hazeli’nin erkek kardeşi ve Haşdi Şabi Güvenlik Müdürü Hüseyin Falih’i (Ebi Zeyneb el-Lami lakabıyla biliniyor) yaptırım listesine almıştı. Feyyad, bu listeye dahil edilen bakan seviyesindeki tek isim. Feyyad’ın halihazırda ABD’nin yaptırımlar uyguladığı Ulusal Güvenlik Konseyi’ne üyeliği bulunuyor. Kürt liderlere şimdiye kadar yaptırım uygulamayan ABD Hazine Bakanlığı, daha önce Sünni siyasetçilerden Arap Projesi lideri Hamis el-Hancer ile Ulusal Kitleler Partisi lideri Ahmed el-Cuburi’yi yaptırım listesine eklemişti.
Irak makamları, Feyyad gibi üst düzey bir yetkiliye yaptırım uygulanması kararına resmi düzeyde henüz bir tepki vermedi. Feyyad, eski Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ile eski Haşdi Şabi Heyeti Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in birinci ölüm yıl dönümü münasebetiyle dün Basra kentinde düzenlenen anma töreninde konuştu. Süleymani ve Mühendis’in Ocak 2020’de ABD saldırısıyla öldürülmesine, yabancı güçleri Irak’tan çıkararak yanıt vereceklerini ve Irak Meclisi’nin yabancı ve ABD güçlerinin çıkarılmasını öngören kararına karşı tavizsiz olacaklarını syledi. Feyyad konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“ABD’nin zaferin komutanlarını öldürerek işlediği çirkin suça verilecek yanıt yabancı güçlerin Irak’tan çıkarılmasıdır. Meclis’in ABD ve yabancı güçlerin çıkarılmasına ilişkin kararından taviz verilmeyecek. Komutanlarımızın ve evlatlarımızın katillerini topraklarımızda barındıramayız.”



Gazze savaşında ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze savaşında ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)

Dünya Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesine odaklanmışken, Gazze savaşında ateşkes görüşmelerinin akıbeti belirsizliğini koruyor.

Times of Israel'e konuşan ve kimliğinin açıklanmasını istemeyen Arap bir diplomat, İsrail ve Hamas arasında ateşkes ve rehine takası için yapılan görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini belirtiyor. 

Ancak diplomat, görüşmelerin kısa sürede sonuca bağlanmasına ihtimal vermediğini söyleyerek şu ifadeleri kullanıyor: 

Gidişat iyi fakat hâlâ görüşülmesi gereken önemli konular ve her iki tarafın da vermesi gereken zor siyasi kararlar var.

Diğer yandan İsrailli medya kuruluşu Walla'ya konuşan İsrailli bir yetkili, taraflar arasında aralık sonuna kadar anlaşma imzalanabileceğini savunuyor.

İsrailli yayın kuruluşu Kanal 12 de bazı önemli konularda anlaşmazlıkların çoğunun giderildiğini aktarıyor. Kanala konuşan İsrailli bir yetkili, "Sürecin sonlarına yaklaştık" diyor.

Görüşmelerde uzlaşmaya varılamayan belirli konular olduğuna dikkat çekiliyor. Bunlar arasında Hamas'ın serbest bırakacağı rehinelerin sayısı, İsrail cezaevlerinden salıverilecek Filistinlilerin kimlikleri, yerlerinden edilmiş Filistinlilerin, Gazze Şeridi'nin kuzeyine geri dönüşü için bir mekanizma oluşturması gibi meseleler yer alıyor. 

Ayrıca Hamas, anlaşma kapsamında İsrail'in işgalini sonlandırmasını talep ederken, Tel Aviv yönetimi Gazze'den tamamen çekilmeye yanaşmıyor. Diğer yandan Haaretz'in analizinde Hamas'ın, İsrail'in bazı güçlerini daha uzun süre Gazze'de tutma ısrarında ara yol bulabilmek için esnek davranabileceği yazılıyor.

Hizbullah'a yakın Beyrut merkezli Al Mayadeen'e konuşan bir Hamas yetkilisi, görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini söylüyor. Kaynak, İsrail'in kadın ve çocuklardan oluşan 34 kişilik bir rehine grubunun serbest bırakılmasını talep ettiğini aktarıyor. Elinde yaklaşık 100 rehine olduğu tahmin edilen Hamas'ın bu şartları kabul edip etmediği henüz netleşmiş değil.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dünkü açıklamasında Gazze'de ateşkese varılabilmesi için son düzlükte olduklarını ve Hamas'ın anlaşmayı onaylamasını beklediklerini söylemiş, İsrail'in Gazze'de kalıcı işgaline karşı çıktıklarını belirtmişti.

Öte yandan Amerikan gazetesi Washington Post, CIA Direktörü Bill Burns'ün çarşamba günkü Katar ziyaretinden ateşkesle ilgili net bir sonuç çıkmadığını aktarıyor. Gazeteye konuşan ve kimliğinin paylaşılmasını istemeyen ABD'li bir yetkili, tarafların ABD Başkanı Donald Trump göreve gelmeden önce ateşkes anlaşmasıyla ilgili önemli mesafe kat etmek istediğini söylüyor. 

ABD'nin 47. Başkanı Trump, 20 Ocak'ta göreve gelecek. Cumhuriyetçi lider, bu tarihe kadar tüm rehineleri serbest bırakmaması halinde Hamas'a "cehennemi yaşatacağını" söylemişti.

Independent Türkçe, Times of Israel, Haaretz, Washington Post, BBC