Mescid-i Aksa Camii'nin temelleri altında yapılan kazılar Filistinlileri alarma geçirdi

Filistinli internet siteleri tarafından yayınlanan Mescid-i Aksa Camii'nin temelleri altındaki kazılar
Filistinli internet siteleri tarafından yayınlanan Mescid-i Aksa Camii'nin temelleri altındaki kazılar
TT

Mescid-i Aksa Camii'nin temelleri altında yapılan kazılar Filistinlileri alarma geçirdi

Filistinli internet siteleri tarafından yayınlanan Mescid-i Aksa Camii'nin temelleri altındaki kazılar
Filistinli internet siteleri tarafından yayınlanan Mescid-i Aksa Camii'nin temelleri altındaki kazılar

Filistinliler, Mescid-i Aksa Camii'nin temelleri altında yapıldığını ve bina için tehdit oluşturduğunu söyledikleri İsrail kazıları için alarm durumuna geçti.
Kudüs Baş müftüsü Şeyh Muhammed Hüseyin, konuyla ilgili şunları söyledi: “İşgal altındaki Kudüs'teki Mescid-i Aksa Camii'nin güneybatısındaki İsrail kazıları, son dönemde sıklığını artırdı. Aynı anda birden fazla yeri de kapsayacak şekilde artırılmış olan kazılar, işgal yetkililerinin Mescid-i Aksa Camii'nin güneybatısındaki Yahudileştirmeyi tamamlama çabaları dahilinde gelmektedir. İsrail, Korona salgını bahanesiyle uyguladığı kapatma önlemlerinden yararlanarak, işgal mekanizmaları ile el-Burak Meydanı ve Megaribe Kapısı yakınında kazı çalışmaları yürütüyor. Bu durum, Mescid-i Aksa'nın temellerinin zayıflamasına ve yıkılmasına yol açacak.”
Yıllardır kazıların yapıldığından bahsediliyor, ancak Mescid-i Aksa'daki Baburrahme kapısı gibi alanlarda yoğunlaşması ve çatlaklar bırakması nedeniyle son dönemde büyük endişe kaynağı haline geldi. İslami Vakıflar İdaresi, Pazar günü, Mescid-i Aksa Cami’nin el-Burak Meydanı yakınlarında "rahatsız edici" titreşimler tespit edildiğini duyurdu.
İslami Vakıflar İdaresi yaptığı açıklamada, el-Burak Meydanı'ndaki ahşap köprünün başında bulunan bir buldozer, büyük bir ekskavatör ve devasa makinelerin sürekli kazı çalışması yaptığını ifade etti. İslami Vakıflar İdaresi tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Mescid-i Aksa'nın eteklerinde bulunan ekipler, kazı çalışmalarını büyük bir endişe ile izliyor ve takip ediyor. Titreşim seslerinin duyulması bu çalışmaların kapasitesini ve el-Burak Meydanı ve Mescid-i Aksa Camii'nin güneybatısında yürütülen Yahudileştirme projesinin sürdüğünü ortaya koyuyor. Uluslararası insancıl hukuka ve bu konuda çıkarılan UNESCO kararlarına aykırı oldukları için bu projelere devam edilmemeli.”
Mescid-i Aksa Vakfı Müdürü Şeyh Ömer el-Kisvani, konuya ilişkin şunları söyledi: “İslam Müzesi'nin zemininde de çatlaklar görülüyor. Bu kazıların derinliğinin boyutunu ve etkilerini tam olarak bilmiyoruz, çünkü İmar Komitesi, Mescid-i Aksa Camii ve meydanlarında restorasyon çalışmaları yapılmasını engelliyor. Eski Kudüs'ün özelliklerini değiştirmeyi amaçlayan bu kazıları durdurmak için bir Filistin-Ürdün ortaklığı var.”
Filistin Dışişleri Bakanlığı, BM Güvenlik Konseyi’ni siyasi, hukuki ve ahlaki sorumluluklarını üstlenmeye çağırdı
Filistin Dışişleri Bakanlığı, dün yaptığı yazılı açıklama ile Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ni, İsrailli yetkililerinin Mescid-i Aksa Camii'ne karşı işlediği suçları durdurmak için siyasi, hukuki ve ahlaki sorumluluklarını üstlenmeye çağırdı. Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “El-Burak Meydanı, Mescid-i Aksa Camii'nin batı duvarı ve Megaribe Kapısı yakınlarındaki işgal kazıları bölgenin Yahudileştirme planının bir parçası olarak geliyor. Aynı şekilde evlerin yıkılması, yıkım bildirimlerinin dağıtılması veya toprakların ele geçirilmesi ve tesviye edilmesi eylemlerinin yürütüldüğü Silvan’da da Yahudileştirme planları yürütülüyor. El-Burak Meydanı ve çevresindeki işgal kazıları son derece tehlikeli. Bunlar, İsrail'in Mescid-i Aksa ve çevresini Yahudileştirme planlarının bir uzantısı, aynı zamanda başta UNESCO kararları olmak üzere ilgili BM kararlarının açık bir ihlali anlamına geliyor.”
Ürdün Dışişleri Bakanlığı da geçtiğimiz günlerde İsrail'i El-Burak Meydanı'ndaki kazılarını "derhal" durdurmaya çağırmıştı. Ürdün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Dayfallah Fayez yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İsrailli yetkililer, el-Burak Meydanı'nda devam eden çalışmaları derhal durdurmalı ve Doğu Kudüs'teki yükümlülüklerine uymalıdır. Uluslararası ve İsrail - Filistin Yönetimi ile yapılan anlaşmalara göre Ürdün, Mescid-i Aksa Camii'nin ve Kudüs Vakıflarının resmi denetçisidir.”



ABD'nin Suriye'deki askeri varlığı konusunda tarihi anlaşma

Anlaşma sonuçlandığı takdirde, Suriye-ABD ilişkilerinde yeni bir değişimin habercisi olarak onlarca yılın ardından türünün ilk örneği olacak (AFP)
Anlaşma sonuçlandığı takdirde, Suriye-ABD ilişkilerinde yeni bir değişimin habercisi olarak onlarca yılın ardından türünün ilk örneği olacak (AFP)
TT

ABD'nin Suriye'deki askeri varlığı konusunda tarihi anlaşma

Anlaşma sonuçlandığı takdirde, Suriye-ABD ilişkilerinde yeni bir değişimin habercisi olarak onlarca yılın ardından türünün ilk örneği olacak (AFP)
Anlaşma sonuçlandığı takdirde, Suriye-ABD ilişkilerinde yeni bir değişimin habercisi olarak onlarca yılın ardından türünün ilk örneği olacak (AFP)

İsmail Derviş

ABD'nin Suriye politikası, Suriye yasaları açısından yasadışı bir askeri konuşlanma olmaktan çıkıp Şam'daki yeni hükümetle yeni bir siyasi-askeri anlayışa dönüşen radikal bir değişikliğe gidiyor. Independent Arabia'nın Suriyeli ve ABD’li kaynaklardan edindiği çapraz bilgiler, yakın gelecekte ABD'nin Suriye'deki askeri varlığının iki taraf arasındaki resmi bir anlaşmaya dayanan yeni bir sınırlandırmaya tanık olacağını doğruladı. ABD, coğrafi olarak sınırlandırılmış, siyasi ve ekonomik olarak genişletilmiş bir stratejik ortaklık karşılığında kuzeydoğudaki eski nüfuz alanlarından kademeli olarak çekilecek.

Şam ve Washington arasında kısa süre önce varılan anlaşma

Independent Arabia’ya konuşan Suriyeli bir güvenlik kaynağı, ABD’den askeri bir heyetin önümüzdeki birkaç gün içinde Şam'ı ziyaret edeceğini söyledi. Kaynağa göre heyet, Suriye yönetimi ile ABD’nin ülkedeki askeri üslerine ilişkin bir anlaşma imzalayacak ve böylece ABD'nin Suriye'deki varlığı Şam yönetiminin onayıyla meşrulaşacak.

Kaynağa göre ABD güçleri Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm üslerini boşaltacak. Deyrizor, Rakka ya da Haseke'de yakında asker bulundurmayacak. Ancak Suriye, Ürdün ve Irak arasındaki sınır üçgeninde yer alan et-Tanf Askeri Üssü’nde ABD askerleri konuşlandırılmaya devam edecek.

Kaynağa göre anlaşma tamamlandığı takdirde bu gelişme, son on yıllarda bir ilk olacak ve ABD Başkanı Donald Trump ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da yaptıkları görüşmenin ardından Suriye-ABD ilişkilerinde yeni bir dönüşüme işaret edecek.

Independent Arabia’nın edindiği bilgilere, Fox News televizyon kanalının ABD’nin son haftalarda askerlerini Suriye’den çektiğini duyurduğu haberi eşlik etti. Fox News, haberinde ABD'li yetkililere dayandırdığı haberinde, yaklaşık 500 ABD askerinin birkaç hafta içinde Suriye'den çekildiğini, Deyrizor vilayetindeki iki askeri üssün kapatıldığını ve üçüncü bir üssün Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) teslim edildiğini aktardı.

ABD Kongresi: Suriye potansiyel bir ortak

ABD Kongresi’nin Cumhuriyetçi Üyesi Marlin Stutzman Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, ABD'nin Suriye'deki asker sayısını azaltmaya başladığını söyledi. Stutzman, DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’nun (DMUK) misyonunda başarıya ulaştığına göre ABD askerlerinin önemli bir kısmının artık Suriye'den çekilebileceğini belirtti. Şam’daki yeni yönetimin, ABD yönetimine dostça yaklaşacağına inandıklarını ifade eden Cumhuriyetçi Kongre Üyesi, “Birkaç hafta önce Suriye'yi ziyaret ettim. Suriye'de gördüklerimi ABD vatandaşlarına aktarmak benim görevim” ifadelerini kullandı.

Stutzman, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Başkan Trump, Cumhurbaşkanı Şara ile bir araya gelerek Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırıldığını duyurdu. Bu, onlarca yıl süren diktatörlüğün ardından ülkeyi yeniden inşa etmek için gerçek bir fırsat. Biz de Suriye’nin yeni yönetimine ve Suriyelilere tam destek veriyoruz. Şu anda Kongre'de Caesar (Sezar) Yasası'nın resmen yürürlükten kaldırılması için çalışıyoruz.

ABD Dışişleri Bakanlığı: Geniş çaplı bir çekişme söz konusu değil

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre  ABD Dışişleri Bakanlığı Bölge Sözcüsü Michael Mitchell yaptığı açıklamada ABD’nin Suriye ile ilişkilerde iki ülke arasında iş birliği ve ortaklığa dayalı yeni bir dönem başlatmak istediğini belirtti. Suriye'den çekilme konusunda kısmi çekilmenin çoktan başladığını ifade eden Mitchell, “Ancak halen Suriye'nin kaosa ve mezhepçiliğe sürüklenmesini isteyenler var ve Washington, DEAŞ terör örgütünün geri dönme ihtimalinden endişe duyuyor. Bu yüzden şimdilik tam bir çekilme olmayacak” dedi.

Washington ve Şam ilk kez ABD'nin Suriye topraklarındaki askeri varlığını düzenleyen resmi bir anlaşma imzalamaya hazırlanırken analistler, ABD askerlerinin et-Tanf Askeri Üssü’nde kalmasının iki temel nedeni olduğunu düşünüyor. Bunlardan birincisi terör örgütü DEAŞ’la mücadele misyonunu sürdürmek, ikincisi ise İran yanlısı milislerin hareketlerini izlemek ve Tahran'ın kendisine bağlı ya da İsrail'i tehdit edebilecek gruplara kaçak yollarla silah sağlamak için kullanabileceği kara ikmal hattını kesmek. Yeni Suriye hükümetine yasal meşruiyet kazandıracak olan bu anlaşma -eğer gerçekten tamamlanırsa- sadece askeri bir düzenlemenin ötesinde ABD'nin Suriye'deki varlığının felsefesinde askeri caydırıcılıktan güvenlik, siyasi ve ekonomik ortaklığa doğru radikal bir dönüşüm olacak.

Analistler Washington'ın Suriye'deki güçlerini azaltma kararının üç ana faktöre bağlı olduğunu düşünüyor. Analistlere göre bunların başında ABD askerlerinin ana misyonlarının başarısı geliyor. Cumhuriyetçi Kongre üyesi Marlin Stutzman'a göre DEAŞ’la mücadele misyonu sonuca ulaştığı için artık Suriye’de aynı düzeyde asker bulundurmak gerekmiyor. İkinci faktörse Trump yönetiminin askeri maliyetleri azaltmayı ve kaynakları yeniden dağıtmayı amaçlayan politikası nedeniyle ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) önceliklerindeki stratejik değişim. Üçüncü ve son faktör, Beşşar Esed rejiminin düşmesi ve Batı ile uzlaşan, ABD'ye açık olan ve İran ile müttefik olmayan yeni bir hükümetin kurulması. Böyle bir hükümetle doğrudan diyalog kurulabilir ve terörle mücadele de dahil olmak üzere birçok dosyada iş birliği yapılabilir. Böylece Suriye ve ABD arasındaki ilişki kalıcı bir ortaklığa dönüşebilir. Bu da ABD'nin Suriye'de enerji sektörü gibi hayati sektörlere doğrudan yatırım yapmasının önünü açabilir. Ancak ABD'nin Suriye'den çekilmesi ve Şam ile Washington arasındaki yakınlaşmanın sahadaki en büyük etkisi doğrudan Suriye’nin kuzeydoğusu dosyasına yansıyor. Bu hızlı gelişmeler, SDG ile olan ilişkiyi yeniden tanımlayacak ve ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın daha önce yaptığı açıklamalarda belirttiği gibi SDG ayrı bir güç olmaktan çıkıp Suriye'nin ulusal askeri yapısına dahil olacak.

Suriye on yıllardır uluslararası nüfuz mücadelelerinin yaşandığı bir arena ve ABD-Suriye husumetini yansıtan bir ayna oldu. Mevcut durum, iki tarafın ilişkilerinin tarihinde yeni bir aşama olurken daha önce eşi ya da benzeri görülmemiş dönüşümlerle dolu gibi görünüyor. Washington ve Şam arasında imzalanacak anlaşma sadece ABD'nin askeri konuşlanma haritasını yeniden çizmekle kalmıyor, aynı zamanda iki tarafın birbirini algılayışında, karşıt taraflardaki iki düşmandan istikrar, terörle mücadele ve yeniden yapılanmada potansiyel ortaklara doğru derin bir değişim yaşadıklarını da yansıtıyor. Her ne kadar ABD'nin Suriye'nin kuzeydoğusundan çekilmesi bir dönemin sona erdiğine işaret etse de et-Tanf Askeri Üssü’nün varlığını sürdürmesi, ABD'nin yeni araçlar ve farklı hedeflerle varlığını sürdüreceğinin sinyalini veriyor.