Kovid-19 ilacı için yapılan deneylerde olumlu sonuçlar elde edildi

Kovid-19 ilacı için yapılan deneylerde olumlu sonuçlar elde edildi
TT

Kovid-19 ilacı için yapılan deneylerde olumlu sonuçlar elde edildi

Kovid-19 ilacı için yapılan deneylerde olumlu sonuçlar elde edildi

ABD’deki Rush Üniversitesi Tıp Merkezi'nden araştırmacılar, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı olası bir ilaç geliştirdiler. Söz konusu ilacın deney hayvanları üzerinde yapılan laboratuvar deneylerinde hastalığın semptomlarını önlemede başarı gösterdiği kaydedildi. Nörofarmakoloji dergisinin son sayısında yayınlanan çalışmada, Kovid-19 ile enfekte olmuş farelere bir amino asit zinciri olan peptidden oluşan ilaç burun içinden verildiğinde olumlu sonuçlar gösterdi.
Çalışmada, peptidin ateşi düşürmede, akciğerleri korumada, kalp fonksiyonunu iyileştirmede ve bağışıklık sisteminin kendi dokularını yok etmeye başlaması ile meydana gelen sitokin fırtınasını önlemede ve hastalığın ilerlemesini engellemede etkili olduğu gözlemlendi. Kovid-19 virüsü, insan hücrelerine girip enfekte etmesine izin veren “ACE2” adlı bir enzim ile bağlantılı. Araştırmacılar tarafından hazırlanan altı amino asitten oluşan peptid, virüsün enzime bağlanmasını önlemeye yardımcı oluyor. Rush Üniversitesi'nden Nörobilim Profesörü Kalipada Pahan, önceki gün üniversitenin web sitesinde yayınlanan bir raporda, "Bu, virüsü önlemek ve Kovid-19 hastalarını solunum ve kalp sorunlarından korumak için yeni bir yöntem olabilir" dedi.
Yoğun bakım ünitelerindeki birçok Kovid-19 hastası, akciğerleri, kalbi ve diğer organları etkileyen sitokin fırtınası yaşıyor. Ancak bu sorunu tedavi etmek için steroidler gibi anti inflamatuar tedaviler mevcut olsa da, bu tedaviler genellikle bağışıklık sistemini baskılıyor. Profesör Pahan, "Sentetik peptit, diğer enflamatuvar uyaranları değil, yalnızca viral protein tarafından üretilen sitokinleri inhibe ediyor. Bu da immünosupresyona (baskılanmış bağışıklık sistemi) neden olmayacağını gösterir" ifadelerini kullandı.
Kovid-19 aşıları mevcut hale gelmesine rağmen, bunların ulusal ve küresel düzeyde dağıtımı dünyanın bazı bölgelerinde aylar ve muhtemelen yıllar alacak. Bunun yanı sıra aşılar hastalığın önlenmesini tamamen sağlamayabilir. Örneğin influenzaya karşı aşılamaya rağmen ABD’de her yıl yaklaşık 40 bin ila 50 bin kişi hayatını kaybediyor. Bu nedenle aşılama sonrası dönemde bile hastalığı daha iyi yönetmek, enflamatuar olayları azaltmak ve virüsün neden olduğu solunum ve kalp sorunlarını tedavi etmek için belirli bir ilaç kullanmak gerekecek. Prof. Pahan açıklamasında, "Deney hayvanlarında ulaştığımız sonuçlar Kovid-19 hastalarında da çoğaltılabilirse, bu yıkıcı salgını kontrol etmede dikkate değer bir ilerleme olacaktır" dedi.  Kovid-19 hastalığı için hala onaylanmış bir ilaç yok. Hastanelerde kullanılan tedavi protokollerinin çoğunun hastalığın semptomlarını tedavi eden eski ilaçlara bağlı olduğu biliniyor.
Mısır'ın güneyindeki Assiut Üniversitesi'nden Viroloji Profesörü Dr. Halid Şehata konuyla alakalı şunları kaydetti:
“Salgına karşı yeni ilaçların geliştirilmesinde yaşanan hızlı ilerlemeler en az aşılar kadar önemli. Özellikle de son zamanlarda yapılan birçok araştırmanın Kovid-19’un grip virüsleri gibi endemik olmaya devam edebileceğini göstermesinin ardından büyük önem taşıyor. İnfluenza için bir aşı olduğu gibi, bu onu tedavi edecek ilaçların varlığını da engellemez. Aynı şeyin Kovid-19 için yapılması gerekir. Çünkü aşılar kısa süre içinde herkes tarafından alınamayacak.”



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe