Yemen Su ve Çevre Bakanı Mühendis Tevfik Abdulvahid Ali eş-Şercebi uluslararası kuruluşların, Husilerin kontrolündeki başkent Sana’ya müdahalesinin milislerin yardımları ele geçirmelerini zorlaştırdığını ve bu durumun, özellikle kurtarılmış alanlardaki programlarına kaotik şekilde yansıdığını bildirdi.
Şercebi, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, bakanlığının bu kuruluşların önceki dönemdeki faaliyetlerini ve çalışmalarını değerlendirdiğini ve gerekli düzenlemeleri yapmanın önemli olduğunu vurguladı. Bakan, Yemen’de yılda 1,5 milyar metreküp su açığı olduğunu ve nüfusun yarısından fazlasının halen temiz su hizmetlerine erişim sağlayamadığını söyledi.
Şercebi, Hudeyde’deki Ras İsa açıklarında demirli olan ‘Safer’ tankerinin çevresel olarak Yemen ve Kızıldeniz’e komşu ülkeler için halen en ciddi tehditi oluşturduğu ve Husi milislerin bunu bir saatli bomba ve tamamen siyasi ve askeri bir baskı aracı olarak kullandığı konusunda uyardı.
Şercebi, bakanlığın gelecek dönemde su ve sağlık hizmetlerinin devamlılığını sağlamak, çevreyi korumak, kurumların çökmesini engellemek ve savaşın yıktığı yerleri yeniden inşa etmek amacıyla altyapıyı, kurumsal kurumları ve tesisleri eski haline getirmeye odaklanacağını belirtti. Bakan, bu konudaki en önemli programlar arasında ‘bağışçıların su kurum ve tesislerini desteklemesi, su ve atık su hizmetleri için kurum, yapı ve altyapıyı onarımının yapılması ve çevre projeleri uygulama çabalarının yönlendirilmesi’ olduğunu bildirdi.
Yemenli Bakan, su ve çevre sektörlerini ülkenin mevcut koşullarına uygun şekilde yeniden düzenlemenin ve savaş sonrasında barış ve devletin restorasyonu için hazırlık yapmanın yanı sıra darbeden bu yana askıya alınan dış fonların finansörler ve Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı ile koordineli olarak yeniden faaliyete geçirilmesinin önemine dikkat çekti. Su kaynaklarının çeşitli hususlarda kullanılması için denetleyici rolün yeniden etkinleştirilmesinin, yeraltı su kaynaklarının tükenmesinin önlenmesinin ve kirliliğinin azaltılmasının da bu programlar arasında yer aldığını vurguladı.
Stratejik projeler
Aynı şekilde Su ve Çevre Bakanı, bakanlığın ve bağlı kuruluşlarının şu an ‘Seiyun ve Tarim şehirleri için sıhhi tesisler projesinin ve Aden şehri için de sıhhi tesisler geliştirme projesinin’ üzerinde çalıştığını belirterek programların her ikisinin de Arap Ekonomik ve Toplumsal Kalkınma Fonu tarafından finanse edildiği bilgisini verdi.
Bakan, söz konusu şehirlerde darbeden bu yana askıya alınan fonları yeniden etkinleştirmek için fon sağlayan kuruluşlarla birlikte yürütülen çalışmaları şöyle sıraladı:
İslam Bankası tarafından finanse edilen Lahic vilayetindeki el-Hota kentinde su ve kanalizasyon projesi, Suudi Kalkınma Fonu tarafından finanse edilen Marib şehri için kanalizasyon projesi ve Arap Fonu tarafından finanse edilen Sana şehrindeki kanalizasyon şebekesi projesi.
Şercebi, Yemen’in su yönünden en yoksul ülkelerden biri olduğunu ve kişi başına düşen yenilenebilir su açısından birkaç kez ‘su yoksulluk sınırı’ altına düştüğünü söyledi. Nüfusun su ihtiyacının yarısından fazlasının yeraltı su kaynakları ile karşılandığını belirten Bakan, Yemen’de su bütçesindeki açık bütünlüğünün bir yılda yarım milyar metreküpü aştığını kaydetti. Yeraltı suyu kuyularının yıllık düşüş hızının 7 milyar metreküpe ulaştığını vurguladı. Bakan ayrıca nüfusun yarısından fazlasının halen güvenli su hizmetlerine erişiminin olmadığının altını çizdi.
Su ve Çevre Bakanı, Hudeyde’deki Ras İsa kıyılarına demir atmış olan ‘Safer’ tankerine ilişkin yaptığı açıklamada Yemen hükümetinin, Yemen’e ve bölgeye yönelik bu tehdidin başlangıcından bu yana ‘bölgesel ve uluslararası düzeyde uyarı yaptığını belirtti. 2015 yılından bu yana yapılan, tankerdeki 1,1 milyon varil ham petrolün sızabileceği konusundaki uyarılara dikkat çekti. “BM Genel Sekreteri, birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), uluslararası çevre örgütleri, Kızıldeniz’e komşu ülkeler ve Arap Çevre İşleri Bakanları Konseyi’ne petrol sızıntısı olması durumunda oluşacak riskler hakkında teknik bir çevre raporu ilettik” ifadesini kullandı.
Şercebi sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bölge yararına, uygulanabilir çözümler bulma arayışı ile olası bir afeti önlemek için koordinasyon ve ortak iş birliği konusunda büyük çaba sarf eden Suudi Arabistan’a teşekkürlerimizi ve minnettarlığımızı iletiyoruz Husi milisleri, olası sızıntıları önlemek ve tankerin durumunu değerlendirmek için BM teknik ekibinin girişine onay vermeye ikna etmeye çalışıyoruz.”
Bakan Şercebi, Şebve’nin sınırlı bölgelerinde toprak ve yüzey suyundaki petrol kirliliğine ilişkin yaptığı açıklamalarda da bu durumun, Marib ve Şebve vilayetlerindeki sahalardan Umman Denizi kıyısına kadar petrol boru hattının zarar görmesinin bir sonucu olduğuna dikkat çekti.
Yemen Su ve Çevre Bakanı “Çevre Koruma Kamu Kurumu tarafından durumu değerlendirmek üzere sızıntı sahalarına ekipler atandı. Ayrıca Şebve vilayetindeki Petrol Bakanlığı ve yerel otorite ile, başbakanın talimatları uyarınca hasarla başa çıkmak için koordinasyon devam ediyor” dedi.
Şercebi, bakanlığının son dönemde Yemen’deki uluslararası kuruluşların faaliyetlerine ilişkin bir değerlendirme yaptığını belirttiği açıklamasına şu ifadelerle devam etti:
“Ülkemizdeki mevcut durumun niteliği göz önüne alındığında çalışmaların zor koşullarda yürütülmesine rağmen, son dönemdeki faaliyetlere ilişkin bir değerlendirme yaptık. Şu an gerekli gördüğümüz şey, bu ve önceki dönemlerden alınan derslerden yararlanmak ve gerekli düzenlemeleri yapmaktır.”
Suudi programı ve su sektörü
Bakan Şercebi, Suudi Arabistan’ın Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılandırma Programı’nın Yemen’deki su sektörüne büyük bir ilgi gösterdiği söyledi. Programın, el-Mahra ve Aden gibi bazı öncelikli şehirlerde ve bir dizi bölgede ortaya koyduğu birkaç önemli projeye dikkat çeken Şercebi sözlerini şöyle sürdürdü:
“Vadi el-Fevri’deki su sahasında pompalama hattı, tüm ekipman ve hattın özel parçaları ile birlikte el-Gayda şehrinde 22 km uzunluğundaki dağıtım tanklarına uygulandı. Bölgede lehimleme istasyonları tedarik ve kurulumun yanı sıra pompa odaları inşa etmek, kuyular ve su toplama hatları için elektrik şebekesini 1800 metreküp ana depoya bağlamak gibi faaliyetler de gerçekleştirildi. Aden vilayetindeki program, su kaynaklarını iyileştirmeye yönelik müdahalelerin yanı sıra Hor Makser’deki kanalizasyon tesisinin rehabilitasyonu gibi bir dizi öncelikli projeyi kapsıyor.”
Sokotra Adası’nda erken uyarı merkezi
Su ve Çevre Bakanı, Yemen’in yakın zamanda maruz kaldığı yıkıcı kasırgalarla mücadele etmek için Sokotra Adası’nda bir erken uyarı merkezi kurma projesi olduğu bilgisini verdi:
“Sokotra Takımadaları, Mahra ve Hadramut vilayetleri, son yıllarda bir dizi yıkıcı kasırgaya maruz kaldı. Bu durum, başta Hint Okyanusu’nda bulunan Sokotra Adası’nda olmak üzere bir dizi gelişmiş takip merkezine sahip, erken bir uyarı sisteminin inşa edilmesini gerekli kılıyor. Konumu nedeniyle kasırgaların etkisi adada oldukça şiddetli oluyor. Kasırgalar, adanın biyolojik çeşitliliğine, benzersiz bitki örtüsüne ve fırtınalardan doğrudan etkilenen nadir kuş ve hayvan türlerine büyük ölçüde zarar verdi. Bu modern sistem, iklim değişikliğine uyum sağlamak açısından ulusal bir öncelik olarak, gelecekteki proje planına ve BM Programı aracılığıyla Yeşil İklim Fonu ve Küresel Çevre Fonu tarafından sağlanan destek programlarına dahil edilmiştir. Bu programlar, şu an takımadalarda doğanın ve biyoçeşitliliğin korunması için yürütülen önemli projeler kapsamındadır. Çevre Koruma Kamu Otoritesi ile ortaklaşa yürütülmektedir. Bunu, doğal mirası ve eşsiz biyoçeşitliliğini korumak için yeni projeler de takip edecektir.”