İsviçre Lübnan’ın finansal yolsuzluklarını soruşturuyor

İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)
İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)
TT

İsviçre Lübnan’ın finansal yolsuzluklarını soruşturuyor

İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)
İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)

Lübnan yargısı, İsviçre Başsavcılığı’ndan ‘mali transferler hususunda başsavcılık bürosundan yürütülen cezai soruşturma konusunda adli yardım talep eden’ bir mesaj aldı. Yargı, transferlerin Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad es-Selame, kardeşi, asistanı ve diğer finans kurumlarına ait olduklarını ve değerlerinin 400 milyon dolar olarak tahmin edildiğini söyledi.
Başsavcılık ofisi, e-posta aracılığıyla gönderilen mesajda, “Bu talep, Başsavcılık tarafından Lübnan Merkez Bankası’na zarar verebilecek olası zimmete para geçirmeyle ilgili kara para aklama meselesi hususunda bir soruşturma çerçevesinde geldi” ifadelerine yer verildi.
Lübnan Merkez Bankası, ‘iddiaları’ yalanlarken, bunları ‘temeli olmayan uydurma ve yalan haberler’ olarak nitelendirirken, kovuşturmaya konu olacaklarını vurguladı. Lübnanlı bir yargı kaynağı, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, İsviçre’nin mesajının, geçen hafta ortalarında Adalet Bakanlığı aracılığıyla savcılığa ulaştığını ve mesajın değerlendirilmek ve bu hususta harekete geçmek amacıyla çalışmalar yürütüldüğünü söyledi. Kaynak, mesajın, diplomatik kanallardan, yani Lübnan’ın Bern Büyükelçiliği aracılığıyla yargıça ulaşmadığını, genel olarak Lübnan Dışişleri Bakanlığı’na, oradan Adalet Bakanlığı’na oradan da yargıya sevk edildiğine dikkati çekti.
Yargıya, bu yolla hitap etme mekanizması, özellikle İsviçre makamlarının Lübnan yargısından aldıkları benzer yazışmalara son aylarda yanıt vermemesi nedeniyle, ilgili makamların şaşkınlığını artırdı. Yargı kaynağı, “İsviçre, Lübnan’dan aldığı mesajların çoğuna cevap vermedi. Bu mesajlara göre Ekim 2019 ve Ocak 2020 sonu arasında Lübnan’dan İsviçre bankalarına 2,4 milyar dolar olarak tahmin edilen finansal transfer yapan kişilerin isimleri hakkında bilgi istedi. Bu hususta, yargı tarafından gönderilen tüm mesajlar görmezden gelindi” ifadelerini kullandı.
İsviçreli bir muhabir, Riyad Selame, kardeşi Raca, Lübnan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Maryan Huveyk, Finans Bankası, Middle East havayolları, Intra Bank ve Casino du Liban da dahil olmak üzere Merkez Bankası’na bağlı kuruluşlara ait 400 milyon dolarlık bir transfere değindi. Ancak yargı kaynağı, İsviçre’nin mesajının ‘Riyad Selame ve yukarıda adı geçen kişilere yöneltilecek birçok soruyu içerdiğine’ dikkati çekerken, yazışmaların iddia edilen şüpheleri doğrulayan veya güçlendiren kanıt veya belgeler içermediğini vurguladı. “Kanıt ve delil verirlerse, dava Lübnan’da takip edilebilir” diyen kaynak, bu tür bir mesajın cevaplanmadan önce sakince incelenmesi gerektiğini belirtti. Yargı kaynağı, Lübnan Merkez Bankası Başkanı’nın sık sık İsviçre’ye ziyaretler düzenlediğini de vurgularken, “Öyleyse neden orada sorumlu tutulmuyor? İsviçre yargısı neden ona karşı hareket etmedi?” dedi.
Öte yandan Merkez Bankası da Başkanı Riyad Selame tarafından yurt dışına yapılan finansal transferleri yalanladı. Banka, finansal transferlerle ilgili tüm iddiaların, hiçbir dayanağı olmayan uydurma ve yalan haberler olduğunu belirtti. Lübnan Merkez Bankası Medya ve Halkla İlişkiler Birimi, yaptığı açıklamada Selame’nin ‘yürürlükteki Lübnan ve uluslararası kanunlara her zaman bağlı olduğunu’ belirtti.
Aynı şekilde Selame ise konu hakkında bilgisi olmadığını ve inceleyeceğini söyleyerek, “Yurtdışında kendim veya kardeşim adına yaptığım finansal transferlerle ilgili tüm iddialar, hiçbir dayanağı olmayan uydurma ve yalan haberlerdir” dedi. Selame, bu haberleri yayanların hakkında adli kovuşturma açacağını vurguladı.
Lübnan Adalet Bakanı Marie Halud Necm ise Reuters’a yaptığı açıklamada, Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame’nin para transferleri hakkında İsviçre’deki adli makamlardan iş birliği talebi aldığını açıkladı. Necm, söz konusu talebi başsavcılığa ilettiğini sözlerine ekledi.



Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
TT

Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı

Suriye'de devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin yaklaşık 1. yıl dönümünü anma etkinlikleri devam ederken, dün Suriye'nin eski istihbarat şefi ve Esed’in kuzeni tarafından, Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara yönetimine karşı Suriye kıyılarında iki ayaklanma başlatma planları hakkında bilgi sızdırıldı.

Bu bilgi, dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda, Esed güçlerinden kurtuluşunun birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen büyük bir miting sırasında geldi. Resmi SANA haber ajansının haberine göre, etkinliğe katılanlar, meydanın ortasına 500 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir Suriye bayrağı asarak "toprak ve halkın birliğini sembolik bir şekilde vurguladılar."

Bu kutlamalarla eş zamanlı olarak Reuters, Suriye'nin eski istihbarat yetkilisi Tümgeneral Kemal Hasan ile Esed'in milyarder kuzeni Rami Mahluf'un, yeni hükümete karşı iki ayaklanma başlatma umuduyla on binlerce potansiyel savaşçıya milyonlarca dolar harcadığını belirten bir araştırma yayınladı.

Aileye yakın dört kişi, Aralık 2024'te Rusya'ya kaçan Esed'in Moskova'da sürgünde yaşama fikrine büyük ölçüde alıştığını söyledi.


Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.