İsviçre Lübnan’ın finansal yolsuzluklarını soruşturuyor

İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)
İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)
TT

İsviçre Lübnan’ın finansal yolsuzluklarını soruşturuyor

İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)
İsviçre yargısı, 400 milyon dolarlık ‘zimmete para geçirme’ ve bunları Lübnan dışına transfer etme meselesini soruşturuyor (Reuters)

Lübnan yargısı, İsviçre Başsavcılığı’ndan ‘mali transferler hususunda başsavcılık bürosundan yürütülen cezai soruşturma konusunda adli yardım talep eden’ bir mesaj aldı. Yargı, transferlerin Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad es-Selame, kardeşi, asistanı ve diğer finans kurumlarına ait olduklarını ve değerlerinin 400 milyon dolar olarak tahmin edildiğini söyledi.
Başsavcılık ofisi, e-posta aracılığıyla gönderilen mesajda, “Bu talep, Başsavcılık tarafından Lübnan Merkez Bankası’na zarar verebilecek olası zimmete para geçirmeyle ilgili kara para aklama meselesi hususunda bir soruşturma çerçevesinde geldi” ifadelerine yer verildi.
Lübnan Merkez Bankası, ‘iddiaları’ yalanlarken, bunları ‘temeli olmayan uydurma ve yalan haberler’ olarak nitelendirirken, kovuşturmaya konu olacaklarını vurguladı. Lübnanlı bir yargı kaynağı, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, İsviçre’nin mesajının, geçen hafta ortalarında Adalet Bakanlığı aracılığıyla savcılığa ulaştığını ve mesajın değerlendirilmek ve bu hususta harekete geçmek amacıyla çalışmalar yürütüldüğünü söyledi. Kaynak, mesajın, diplomatik kanallardan, yani Lübnan’ın Bern Büyükelçiliği aracılığıyla yargıça ulaşmadığını, genel olarak Lübnan Dışişleri Bakanlığı’na, oradan Adalet Bakanlığı’na oradan da yargıya sevk edildiğine dikkati çekti.
Yargıya, bu yolla hitap etme mekanizması, özellikle İsviçre makamlarının Lübnan yargısından aldıkları benzer yazışmalara son aylarda yanıt vermemesi nedeniyle, ilgili makamların şaşkınlığını artırdı. Yargı kaynağı, “İsviçre, Lübnan’dan aldığı mesajların çoğuna cevap vermedi. Bu mesajlara göre Ekim 2019 ve Ocak 2020 sonu arasında Lübnan’dan İsviçre bankalarına 2,4 milyar dolar olarak tahmin edilen finansal transfer yapan kişilerin isimleri hakkında bilgi istedi. Bu hususta, yargı tarafından gönderilen tüm mesajlar görmezden gelindi” ifadelerini kullandı.
İsviçreli bir muhabir, Riyad Selame, kardeşi Raca, Lübnan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Maryan Huveyk, Finans Bankası, Middle East havayolları, Intra Bank ve Casino du Liban da dahil olmak üzere Merkez Bankası’na bağlı kuruluşlara ait 400 milyon dolarlık bir transfere değindi. Ancak yargı kaynağı, İsviçre’nin mesajının ‘Riyad Selame ve yukarıda adı geçen kişilere yöneltilecek birçok soruyu içerdiğine’ dikkati çekerken, yazışmaların iddia edilen şüpheleri doğrulayan veya güçlendiren kanıt veya belgeler içermediğini vurguladı. “Kanıt ve delil verirlerse, dava Lübnan’da takip edilebilir” diyen kaynak, bu tür bir mesajın cevaplanmadan önce sakince incelenmesi gerektiğini belirtti. Yargı kaynağı, Lübnan Merkez Bankası Başkanı’nın sık sık İsviçre’ye ziyaretler düzenlediğini de vurgularken, “Öyleyse neden orada sorumlu tutulmuyor? İsviçre yargısı neden ona karşı hareket etmedi?” dedi.
Öte yandan Merkez Bankası da Başkanı Riyad Selame tarafından yurt dışına yapılan finansal transferleri yalanladı. Banka, finansal transferlerle ilgili tüm iddiaların, hiçbir dayanağı olmayan uydurma ve yalan haberler olduğunu belirtti. Lübnan Merkez Bankası Medya ve Halkla İlişkiler Birimi, yaptığı açıklamada Selame’nin ‘yürürlükteki Lübnan ve uluslararası kanunlara her zaman bağlı olduğunu’ belirtti.
Aynı şekilde Selame ise konu hakkında bilgisi olmadığını ve inceleyeceğini söyleyerek, “Yurtdışında kendim veya kardeşim adına yaptığım finansal transferlerle ilgili tüm iddialar, hiçbir dayanağı olmayan uydurma ve yalan haberlerdir” dedi. Selame, bu haberleri yayanların hakkında adli kovuşturma açacağını vurguladı.
Lübnan Adalet Bakanı Marie Halud Necm ise Reuters’a yaptığı açıklamada, Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame’nin para transferleri hakkında İsviçre’deki adli makamlardan iş birliği talebi aldığını açıkladı. Necm, söz konusu talebi başsavcılığa ilettiğini sözlerine ekledi.



Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
TT

Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)

Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan Deyr el-Belah şehrinde dün sabah bir fırının önünde bekleyenlerin üzerine açılan ateş sonucu 3 Filistinli kadının hayatını kaybetmesi, Gazzelilerin kötüleşen insani ve hayati koşullar karşısında içinde bulundukları trajedinin boyutlarını gözler önüne seren sahnelere bir yenisini daha ekledi. Deyr el-Belah'taki el-Beraket Caddesi üzerinde bulunan ‘Zadna 2’ adlı fırınının önünde meydana gelen olayda, ateşin hangi koşullarda açıldığı ve doğrudan mı yoksa bir hata sonucu mu açıldığı konusunda çelişkili açıklamalar yapıldı.

xsvdfd
Deyr el-Belah'ta ekmek almak için uzun kuyruklarda bekleyen Filistinliler (Arşiv - Reuters)

Filistinliler her gün saatlerce fırınların önünde yaklaşık 22 ekmekten oluşan tek bir ‘torba’ ekmek alabilmek için uzun kuyruklar oluşturuyor. Olayın yaşandığı fırın, bölgenin en bilinen fırınlardan biri. Bu fırın aynı zamanda İsrail’in Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaşın başlamasından çalışmayı hiç durdurmayan tek fırın, ancak trajik olaydan sonra kapılarını kapatmak zorunda kaldı.

Fırının sahipleri ise kadınların fırının dışında yaşanan izdihamın ardından fırının dışından açılan ateş sonucu öldürüldüklerini söylediler. Bir kaynak, ateşin fırın önünde düzeni sağlamak ve fırını hırsızlığa karşı korumak için orada bulunan korumalar tarafından açılmadığını, fırın dışında iki ailenin üyeleri arasındaki bir mesele olduğunu belirtti. Görgü tanıkları, ateşin korumalardan biri tarafından açıldığını, ancak korumanın doğrudan insanarın üzerine ateş açmadığını, havaya ateş ettikten sonra silahının boşalması sonucu olayın yaşandığını anlattılar.

scv
Gazze'nin orta kesimlerinde kapalı bir fırının önünde duran Filistinliler (Arşiv - AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Deyr el-Belah'tan bir kaynak, ateş açan kişinin ailesinin misilleme korkusuyla evlerini terk etmek zorunda kaldığını söyledi. Öldürülen kadınların Gazze şehrinden yerinden edilmiş kişiler olduğuna dikkati çeken kaynak, ateş açan kişinin, Gazze Şeridi'nin orta ve güney bölgelerinde giderek zorlaşan büyük kıtlık karşısında vatandaşların ekmek temin edebilmeleri için fırın sahipleri ile Deyr el-Belahlı aileler arasında yapılan anlaşmanın bir parçası olarak, fırının korunmasına katkıda bulunmak amacıyla fırının önünde durduğunu açıkladı. Deyr el-Belah'ta 300 binden fazla kent sakininin yanı sıra yaklaşık 850 bin yerinden edilmiş kişi bulunuyor.

srfg
Gazze'de bir torba ekmek aldıktan sonra el sallayan bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Olay üzerine şehrin muhtarları ve ileri gelenleri duruma müdahale ederek durumun daha da kötüleşmesini ve herkesin kontrolü dışında bir misillemenin ortaya çıkmasını önlemeye çalıştı. Sosyal medyada bazı vatandaşlar, Deyr el-Belah'a giren un miktarını fırınlara paylaştırmaya ve diğer ailelerin de benzer bir pay almasını sağlamak için aile başına sadece bir torba ekmek satmaya karar vermelerinin ardından yaşanan olaydan muhtarları, bölgenin önde gelenlerini ve yetkili kişileri sorumlu tuttu. Bazıları, fırınlardaki yoğunluğu arttırmak ve vatandaşları bir öğün için yeterli olmayan bir torba ekmek almak için uzun saatler kuyruklarda bekleterek aşırı yük altına sokmak yerine her aileye bir çuval un dağıtılabileceğini düşünüyor.

k7ıı8
Gazze'deki bir fırından ekmek aldıktan sonra sevinç içindeki bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Saatlerce kuyrukta bekledikten sonra fırının içinde bir torba ekmeğin fiyatı 3 şekel (1 doların biraz altında) iken, fırının dışındaki fiyat 30 ile 40 şekel (yaklaşık 11 dolar) arasında değişiyor. Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde bir çuval unun fiyatı bin şekel ve üzerinde (yaklaşık 255 dolar) bir fiyata ulaşmış durumda.

Gazze Şeridi’nin merkezi ve güneyi, İsrail'in uygulamaları ve hırsız çetelerinin insani yardımları çalması nedeniyle ciddi bir un sıkıntısı çekiyor. Ancak kuzeydeki durum, bölge sakinlerinin açlıklarını gidermek için hayvan yemi öğütmek zorunda kaldıkları aylarca süren kıtlıktan sonra şu an daha iyi.

Gazze Şeridi'nin merkezinde ve güneyinde yaşanan acılar yaklaşık bir ay önce başlamış, gıda yardımları durdurulmuş ve girişine izin verilen yardımların büyük bir kısmı çalınması nedeniyle insani durum daha da kötüleşmişti.

Birleşmiş Milletler (BM) sözcüsü Stephane Dujarric'e göre İsrail güçleri geçtiğimiz hafta 129 farklı insani yardımın üçte ikisinin Gazze Şeridi'ne ulaşmasını engelledi. Mevcut durum, fırın sahiplerini unlarını korumak ve hırsız çeteleri tarafından çalınmasını önlemek için silahlı korumalar tutmaya itti. Bazı fırınlar bu silahlı adamları güvenlik görevlisi olarak tutarken, bölgenin önde gelenleri, muhtarlar ve yetkili kuruluşlar da yaşadıkları bölgelerdeki fırınları korumaları için ailelerden silahlı adamlarla anlaştı. Bölge sakinleri İsrail'in yeterli miktarda yardımın girişini manipüle etmeye devam edeceğinden korkuyor. Çünkü bu durum, Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde, aynı koşulları birkaç aydır daha ağır bir şekilde yaşayan kuzeye kıyasla daha fazla artmakta olan kıtlığı daha da kötüleştirecek.