Cezayir ve Güney Afrika’nın 1-2 Temmuz 2018 tarihleri arasında Nuakşot’ta düzenlenen Afrika Zirvesi’nde kabul edilen 693 sayılı kararı iptal etmek ya da üzerinde değişiklik yapmak için var gücüyle çalışıyor.
Afrika Birliği’ndeki (AfB) güvenilir bir diplomatik kaynak Şarku’l Avsat-Addis Ababa’ya verdiği demeçte Nuakşot Zirvesi’nde kabul edilen kararı iptal etme mevzusunun, Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum’un 11 Ocak’ta Pretorya’ya düzenlediği ziyaretin ana gündem maddesinde yer aldığını belirtti. Kaynak, Cezayir ve Güney Afrika’nın 6-7 Şubat tarihleri arasında Addis Ababa’da yapılması planlanan Afrika Zirvesi’nde bu kararı gözden geçirmek istediklerini sözlerine ekledi.
693 sayılı karar, Batı Sahra sorununun Birleşmiş Milletler’in (BM) yegâne sorumluluğu altında olduğunu kabul ediyor. Bu karar uyarınca AfB’nin, rolünü sadece BM’nin öncülük ettiği çabalara etkili bir şekilde destek olmakla sınırlayan Troyka mekanizması kuruldu.
Çeşitli kaynaklar Güney Afrika ve Cezayir’in Nuakşot Zirvesi’nde alınan kararı iptal etmesinin ya da üzerinde değişiklik yapmasının mümkün olmadığı görüşünde. Kaynaklar, AfB Dönem Başkanı ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa’nın, 7 Aralık’ta video konferans yöntemiyle toplanan “Silahları Susturma” zirvesi’nde köşeye sıkıştığını ve Nuakşot Zirvesi’nde çıkan 693 sayılı kararın geçerliliğini kabul etmekten başka bir çaresinin olmadığını kaydetti.
Ancak yine aynı kaynaklar, Güney Afrika Cumhuriyeti BM Daimî Temsilcisi’nin “AfB 14’üncü Olağanüstü Zirvesi’nde Batı Sahra meselesine ilişkin alınan bir karar da dahil olmak üzere Silahların Susturulması başlığı altında alınan kararları” aktarmak için 29 Aralık’ta BM Genel Sekreteri’ne gönderdiği mektuptan anlaşıldığı üzere açıklamaların “açıklama olarak ve niyetlerin de niyet olarak kaldığını” ifade ettiler.
Güney Afrika ve Cezayir, Nuakşot Zirvesi’nde kabul edilen kararı iptal ederek ya da üzerinde değişiklik yaparak, Batı Sahra dosyasının çözüme kavuşturulmasında BM’nin tek sorumluluk sahibi taraf olarak kalmasını engellemek ve bu dosyanın çözüm sürecine AfB’nin dahil olmasını hedefliyor. Bu da bölgenin kendi kaderini tayin etmek için referandum seçeneğine dönülmesi, çatışma tarafları -Fas ve Polisario- arasında müzakereler yapılması, AfB Barış ve Güvenlik Komisyonu’na rol verilmesi ve Fas’ın özerklik girişiminin ciddiyetini ve güvenilirliğini tesis eden BM ve Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde benimsenen siyasi çözüm sürecine bir son verilmesi anlamına geliyor. Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın, Washington’un, Fas’ın Batı Sahra üzerindeki egemenlik hakkını tanıdığına ve Fas’ın özerklik planı çerçevesinde bir çözüm bulunması gerektiğine dair yaptığı açıklama mevcut siyasi çözüm süreciyle çelişiyordu.
Güney Afrika Cumhuriyeti BM Daimî Temsilcisi’nin BM Genel Sekreteri’ne bir mektup göndermesi Rabat’ta sert tepkilere yol açtı. Fas'ın BM Daimî Temsilcisi Ömer Hilal iki gün önce Antonio Guterres ile Güvenlik Konseyi Başkanı ve üyelerine bir mektup göndererek Güney Afrika’nın Batı Sahra sorununa ilişkin hamlelerini eleştirdi.
Hilal söz konusu mektubunda, Güney Afrika Cumhuriyeti BM Daimî Temsilcisi’nin mektubunun Güney Afrika’nın AfB ve Güvenlik Konseyi Dönem Başkanlığı’nı yürüttüğü bir sırada gelmesi ve Batı Sahra meselesini tahsis etme ve Afrika’nın ortak zorluklarını feda etme görevlerinin gerektirdiği tarafsızlık ilkesinden uzaklaşması karşısında Fas’ın büyük bir hayal kırıklığı yaşadığını ifade etti.
Faslı diplomat, Güney Afrika tarafından gönderilen mektubun, yanıltıcı bir şekilde AfB’nin “Silahların Susturulması” konulu Olağanüstü Zirvesi’nin yalnızca Batı Sahra meselesine ayrıldığına işaret ettiğini vurguladı. Diplomat gerçeğin tamamen farklı olduğuna dikkat çekerek Güney Afrika’nın Batı Sahra meselesini zirveye vakfetmesini, BM Genel Sekreteri’ni ve Güvenlik Konseyi’ni yanıltmak için icrai ve temel düzeyde çifte girişiminin bir göstergesi olduğunu belirtti.
İcrai düzeyde Fas’ın BM Daimî Temsilcisi “Silahların Susturulması” başlığı altında toplanan AfB 14’üncü Olağanüstü Zirvesi’nin sonuç bildirgesinin 57 maddeden oluştuğunu belirtti ve Batı Sahra meselesine ise sadece bir maddede değinildiğine dikkati çekti. Faslı diplomat Batı Sahra meselesini konu alan maddenin dilinin açıklayıcı nitelikte olduğunun ve hiçbir şekilde eyleme dayanmadığının altını çizdi.
Temel düzeyde Faslı diplomat Güney Afrika’nın Olağanüstü Zirve’de tartışılan ve sonuç bildirgesinde yer verilen Afrika kıtasında kalkınmayı engelleyen tehdit ve çatışmaları, saldırgan politikaları ve Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Bölgesi gibi yapısal ekonomik ilerlemeyi bilerek görmezden geldiğini kaydetti.
Fas’ın BM Daimî Temsilcisi Hilal, Güney Afrika’nın ilan edilmemiş amacının kıtanın başlıca endişeleri, beklentileri ve umutları pahasına, Genel Sekreter ve Güvenlik Konseyi’nin dikkatini bu zirvede tartışılan 40 konudan yalnızca birine çekmek olduğunu söyledi.
Hilal, Nuakşot Zirvesi’nde onaylanan 693 sayılı kararın net bir şekilde Batı Sahra sorununun BM’nin yegane sorumluluğu altında olduğunu onayladığını söyleyerek, bu karar uyarınca AfB’nin, rolünü sadece “BM’nin öncülük ettiği çabalara etkili bir şekilde destek olmakla” sınırlayan Troyka mekanizmasının kurulduğuna dikkat çekti.
Faslı Temsilci, Güney Afrika’nın AfB’yi bir araç olarak kullanarak kararlarını ve açıklamalarını, Batı Sahra’nın tarihi, siyasi ve hukuki gerçekleriyle apaçık bir şekilde çelişen ideolojik ve siyasi gündemine hizmet etmek için çarpıtması karşısında duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Faslı Temsilci Hilal AfB üye ülkelerinin büyük bir çoğunluğunun Güney Afrika’nın Batı Sahra konusunda sergilediği tutuma asla katılmadığına işaret etti ve bu tutumun birbirini izleyen Güvenlik Konseyi kararlarına tamamen aykırı olduğunu kaydetti. Hilal, Batı Sahra sorununun Fas’ın özerklik girişiminin üstünlüğünü, ciddiyetini ve güvenilirliğini tesis eden Güvenlik Konseyi kararlarına uygun bir şekilde siyasi, gerçekçi, pragmatik, kalıcı ve tutarlı bir şekilde çözüme kavuşturulması için ülkesinin BM’nin yegane sorumluluk sürecine bağlı olduğunu bir kez daha vurguladı.
Cezayir ve Güney Afrika, Batı Sahra sorununu BM’nin sorumluluğuna bırakan kararın iptali için harekete geçti
Cezayir ve Güney Afrika, Batı Sahra sorununu BM’nin sorumluluğuna bırakan kararın iptali için harekete geçti
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة