Hafter, Libya’daki yabancı uçakları düşürmekle tehdit etti

LUO’nun Bingazi’de gerçekleştirdiği eğitim. (Reuters)
LUO’nun Bingazi’de gerçekleştirdiği eğitim. (Reuters)
TT

Hafter, Libya’daki yabancı uçakları düşürmekle tehdit etti

LUO’nun Bingazi’de gerçekleştirdiği eğitim. (Reuters)
LUO’nun Bingazi’de gerçekleştirdiği eğitim. (Reuters)

Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter, ülkenin karasularına, kara sınırlarına ve ulusal hava sahasına girerek Libya topraklarının egemenliğini ihlal etmeye yönelik her türlü girişime karşı uyarıda bulundu.
Hafter, LUO Sözcüsü Ahmed el-Mismari tarafından geçen çarşamba günü yapılan açıklamada yabancı uçakların, bilinen uluslararası hatlar üzerinden Libya hava sahasını geçmek için gerekli düzenlemeleri yapmakla görevli yetkili Libya makamlarının koordinasyon veya ön izin olmaksızın Libya hava sahasına girme girişimleri olduğuna dikkat çekti. Mareşal Hafter, Libya hava sahasına girmeye yönelik girişimlerde bulunan uçakların hava savunması tarafından engellenebileceği ya da imha edilebileceği tehdidinde bulundu.
Hafter, 21 Ocak’ta karargahında İtalya İstihbarat Servisi Şefi General Gennaro Vecchione başkanlığındaki bir heyetle bir araya geldi. LUO Komutanı, ‘Libya ve İtalya arasındaki iş birliği boyutları, terörizm ve yasa dışı göçle mücadele meselelerine dair iki taraf arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi ve bu sorunlarla mücadele ya da azaltılması için her iki tarafın da alması gereken tedbirler’ üzerinde durduklarını belirtti.
İtalyan heyetin, ülkesinin bu yılın sonunda seçimlerin düzenlenmesine hazırlık olarak, Libya’nın istikrarına ve siyasi sürece verdiği tam desteği ilettiği aktarıldı. İtalyan yetkili, 5+5 Askeri Komite’nin çabalarını, Libya’daki kurumları birleştirmeyi ve krizi çözmek için BM’nin sponsor olduğu çabaları desteklediğini belirtirken Hafter de İtalya’nın teröre karşı savaşlarında ve siyasi- ekonomik istikrarı desteklemede Libya halkının yanında durmak için sarf ettiği çabalara övgüde bulundu.
Aynı şekilde Hafter, Varfala kabilesinin ileri gelenlerinden bir heyetle bir araya geldi. ‘Vatan düşmanlarına’ karşı verdiği savaşta ordu liderliğinin tamamen arkasında olduğunu vurgulayan heyet, LUO’nun ‘barışa ulaşma, ülkedeki kurumları birleştirme, terörizm ve yasa dışı göçle mücadele’ çabalarına yönelik takdirlerini sundu.
ABD’nin Trablus Büyükelçisi Richard Norland geçen çarşamba günü Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Saih ile Birleşmiş Milletler’in (BM) yürüttüğü siyasi diyalog forumu doğrultusunda, 24 Aralık’ta ulusal seçimler yapmaya hazırlanılan bir dönemde Washington’ın desteğini görüştüğünü duyurdu.
Norland, ABD’de demokratik iktidar geçişinin yeniden teyit edilmesine atıfta bulunarak 21 Ocak’ta yayınladığı bildiride de komisyon ve ABD ortaklığına dikkat çekti.
Seçimler konusunda uzun süredir askıda olan anayasal sorunları çözmek için Libya Siyasi Diyalog Forumu aracılığıyla sarf edilen çabaları memnuniyetle karşılayan Norland açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Daha iyi yönetim sağlayıp aralık ayında yapılacak ulusal seçimlere hazırlık olarak birleşik bir geçici yürütme otoritesi oluşturulacağından, doğuda, batıda ve güneyde Libya halkının yaşamlarını iyileştirme iradesini yerine getirileceğinden eminiz.”
Diğer yandan savunma teknolojisi hususunda Türk ‘Havelsan’ şirketinden bir heyet, Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Savunma Bakanı Salah en-Nimruş’un daveti üzerine başkent Trablus’a ziyarette bulundu. Görüşmede, Savunma Bakanlığı’ndan üst düzey isimlerin katılımıyla Libya’daki Genel Elektronik Şirketi ile ortak iş birliği meseleleri ele alındı.
Anadolu Ajansı (AA), Türk şirketi yetkililerinden alınan bilgi doğrultusunda hazırladığı haberinde görüşmede, ‘yerel şirketlerle iş birliği içinde, Libya’nın ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli çalışmaların başlatılmasına’ hazırlık olarak, ülkenin acil savunma ihtiyaçlarının ele alındığını aktardı.
Süreçle paralel olarak Temsilciler Meclisi ve devlet temsilcileri Fas’ta, 13+ 13 olarak bilinen komite çerçevesinde, egemen pozisyon seçimi meselesini görüşmeye devam ediyor.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.