Müslüman Kardeşler’in Libya’daki kolundan ‘iktidar mücadelesi’ ile ilgili suçlama

Geçtiğimiz günlerde Libya’nın batı kentleri seçimlere sahne oldu. (Merkezi Seçim Komitesi)
Geçtiğimiz günlerde Libya’nın batı kentleri seçimlere sahne oldu. (Merkezi Seçim Komitesi)
TT

Müslüman Kardeşler’in Libya’daki kolundan ‘iktidar mücadelesi’ ile ilgili suçlama

Geçtiğimiz günlerde Libya’nın batı kentleri seçimlere sahne oldu. (Merkezi Seçim Komitesi)
Geçtiğimiz günlerde Libya’nın batı kentleri seçimlere sahne oldu. (Merkezi Seçim Komitesi)

Libya’da bu yılın sonunda yapılması planlanan seçimlere ilişkin oluşan yaklaşım, dini desteğe sahip iki köktendinci taraf arasında derin anlaşmazlıklara neden oldu. Libya Büyük Müftüsü Sadık el-Giryani ve Müslüman Kardeşler’in Libya’daki siyasi kolu Adalet ve İnşa Partisi Genel Başkanı Muhammed es-Savan’ın endişelerini de artırdı. Ayrıca taraflar arasında ‘iktidar çatışması’, ‘yeryüzünde bozgunculuk’ ve ‘fetvanın siyasallaşması’ gibi karşılıklı suçlamalar yapıldı.
‘Dünün ortakları’ olan Giryani ve Savan arasında sözlü atışmalar hız kazanırken Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac ise Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Güvenlik Konseyi (BMGK) başkanlığına bir mesaj gönderdi. Mesajda, BM’nin, Tunus’taki Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun sonuçları uyarınca ‘Libyalıların iradesine yanıt olarak’ genel ulusal başkanlık ve parlamento seçimlerini destekleme çağrısı yapıldı.
Giryani, oğlu Suheyl’in sahibi olduğu ‘Tanasuh’ kanalı stüdyolarında göründü. Giryani, Libya çevresinde yaşananların bir diyalog olmadığını, aksine Adalet ve İnşa Partisi de dahil birkaç tarafın önderlik ettiği bir iktidar mücadelesi olduğunu söyledi. Müftü, yaşananların ‘yeryüzünde bozgunculuk’ olduğuna dair de bir fetva yayınlarken Savan ise yayınlananların, ‘siyasi eylemlere karışmak için dini bir fetvadan’ başka bir şey olmadığını savundu.  
Libya’daki Silivium Araştırmalar Kuruluşu Başkanı Cemal Şalluf da açıklamasında şunları söyledi:
“Tarih, Müslüman Kardeşler’in güç kazanmak için bir köprü olarak dini ve aşırılık yanlısı grupları kullanan siyasi bir eğilim olduğunu ve Libya’daki durumun bir istisna olmayacağını gösterdi.”
Şalluf, 22 Ocak’ta Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Müslüman Kardeşler’in (Adalet ve İnşa) partisinin, daha önce devam eden Genel Ulusal Kongre içindeki siyasi çatışma sırasında Libya Mücadele Grubu’na yakın Müftü Giryani ile iş birliği yaptığını belirtti. Bu durumu Libya Şafağı darbesi yoluyla koalisyon, ardından gelen siyasi bölünme ve Ulusal Ordu’ya (LUO) karşı savaşın takip ettiğini vurguladı.
Şalluf, Müslüman Kardeşler’in yeni ittifaklar yoluyla iktidar arayışına devam etmesiyle birlikte Müftü (eski müttefiki) akımından ayrılmasının, hatta onu suçlamasının ve suç listesine dahil etmesinin doğal ve bir alışkanlık olduğunu kaydetti.
Cemal Şalluf sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dolayısıyla eski ittifakın dağıldığının ve Müslüman Kardeşler partisinin iktidarı sürdürmek için yeni bir yol olarak gördüğü, uygun bir şekil değiştirmenin ilan edilmesiyle eş değer olan bu çatışma garip değil.”
Diğer yandan Muhammed es-Savan, Adalet ve İnşa Partisi’nin ülkeyi krizden kurtarmak ve ülkeyi birleştiren yeni bir yürütme otoritesi oluşturmak için yurt içindeki ve dışındaki tüm Libyalı muhataplarıyla temas halinde olduğunu belirtti. Savan, Giryani’ye atıfta bulunarak, karışıklık çıkaranlara aldırış etmeyeceğini dile getirdi.
Savan, Giryani’nin fetvasına ilişkin de “Ülkedeki krizle ilgili diyaloglar ve görüşmeler açısından yaşananlar, Libyalılara karşı uluslararası bir komplo ve yeryüzünde bozgunculuktur” değerlendirmesinde bulundu. Aynı şekilde Giryani’nin ifadelerini, ‘parti ve mensuplarına karşı doğrudan provokasyon’ olarak niteledi.
Savan geçen perşembe günü yaptığı açıklamada, Libya’daki çok sayıda alimi de ‘sessizliklerini bozmaya ve fetvanın bu yanlış kullanımına karşı görevlerini yerine getirmeye’ çağırdı.
Serrac, bugünlerde artan söz konusu çatışmalara paralel olarak, başkanlık ve parlamento seçimlerinin bu yılın sonunda planlanan zamanda yapılmasına hazırlık çerçevesinde ciddiyetini yeniden dile getirdi. UMH’ye bağlı Dışişleri Bakanlığı da Başkanlık Konseyi Başkanının BMGK başkanlığına ‘konsey tarafından, bu süreci desteklemek için bir karar yayınlamasını’ talep eden bir mesaj gönderdiğini bildirdi.
Serrac, BM’ye ‘ihtiyaçlarını değerlendirecek bir ekip gönderme, bu önemli ulusal kazanımı başarıya ulaştırmak ve istikrarlı, sivil demokratik bir yapı inşa etmek için Yüksek Seçim Komisyonu ve yetkili makamlarla istişare ve koordinasyon yapma’ çağrısında bulundu.
Serrac, ‘teknik yardım sağlamak, bu kazanımları tüm aşamalarda ortaya koymak için gerekli güvence araçlarını araştırmak ve seçim süreci bitene ve nihai sonuçlar açıklanana kadar takibi sağlamak için kendisine gerekli imkanların tanınması’  gerekliliğine dikkat çekti.
Libya’daki BM misyonu, 24 Aralık’ta Siyasi Diyalog Forumu katılımcıları tarafından kararlaştırılan tarihte ulusal seçimlerin yapılmasına yönelik bağlılığını sürdürüyor.
UMH’ye yakın Libyalı bir yetkilinin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamaya göre Serrac tarafından alınan önlemler, kendisinin ‘bir an önce iktidardan vazgeçmeyi ve iktidarı, fonlar ve BM misyonunun çabaları uyarınca seçimle gelebilecek geçici fonlar aracılığıyla seçilmiş yürütme liderliğine teslim etmek istediğini’ kanıtlıyor.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.