Cezayir hükümetinde erken seçimlere hazırlık olarak kabine değişikliği sinyalleri veriliyor

Bazı bakanlar, görevlerini yerine getirememeleri nedeniyle topun ağzındalar

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
TT

Cezayir hükümetinde erken seçimlere hazırlık olarak kabine değişikliği sinyalleri veriliyor

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun

Cezayir hükümeti yetkilileri, ekonomik ve sosyal sorunların artması nedeniyle eleştiri oklarının hedefi haline geldiler. Eleştiriler, henüz bir yıldır görevde olan hükümette yakın zamanda değişiklikler olabileceğinin sinyallerini veriyor. Gözlemciler, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un söz verdiği erken genel seçimlere hazırlık olarak ‘fazla ön plana çıkmayan’ bazı bakanlıklarda değişiklik yapılabileceğini düşünüyorlar.
Gözlemciler, Cumhurbaşkanı Tebbun’un, Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre yeni tip koronavirüs (Kovid-19) enfeksiyonunun sonuçlarından biri olarak geçtiğimiz çarşamba günü ayağından ameliyat olduğu Almanya'dan dönüşünde hükümette bir takım değişikliklerin olmasını bekliyorlar.
Tebbun’un görevlerinde başarısız olan bazı bakanları görevden alacağı yönündeki beklentiler ifade edilirken görevden alınması beklenen isimler arasında bir yıldır temel ürün ticareti yapan tüccarlara ve ürünlerin fiyatlarıyla oynayan spekülatörlere karşı mücadelede başarısız olan Ticaret Bakanı Kemal Rızzik de yer alıyor. Yaygın olarak tüketilen ürünlerin çoğunun fiyatlarında son iki hafta içinde önemli bir artış yaşandı. Rızzik, bu artışı, hükümetin geçtiğimiz aylarda para birimini devalüe etmek için alınan tedbirlerle açıkladı. Bakan Rızzik, göreve geldiği ilk gün başlattığı ‘süt mafyasını ortadan kaldırma’ çalışmalarından dolayı sosyal medyada alay konusu olmuş, sert eleştirilere maruz kalmıştı. Bu durum Bakan Rızzik’i etkilemiş gibi görünüyor.
Aynı şekilde topun ağzında olan bir diğer isimin ise halkın kendisinden memnun olmadığı Sanayi Bakanı Ferhat Ait Ali (Hirak’tan (halk hareketi) eski bir aktivist) olduğu düşünülüyor. Bakan Ali, özellikle geçtiğimiz hafta Sanayi Bakanlığının otomobil ithalatı için ruhsat verdiği dört sanayi yatırımcısının isimlerini açıklamayı reddettiği için halkın memnuniyetsizliği ile karşı karşıya kaldı. Bakan Ali, kendisini kamuoyu önünde ‘şeffaf olmamakla’ suçlayan Cezayir Başbakanı Abdulaziz Cerrad’ın kışkırtıcı eleştirilerine rağmen kararını savunmuştu. Bunun üzerine Başbakan Cerrad, bu tutumundan ötürü Bakan Ali’nin ‘yakın bir zamanda yapılması beklenen kabine değişikliğinde’ görevden alınması için elinden geleni yapma sözü vermişti.
Görevden alınma ihtimali yüksek olan bakanlar listesinde, Bakanlığı petrol piyasasındaki dalgalanmalarla başa çıkmakta zorlanan Enerji Bakanı Abdulmecid Attar da yer alıyor. Bakan Attar, petrol ve gaz kaynaklarının artık devlet hazinesine fon sağlamak konusunda güvenilir olmadığını belirtmişti.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Tebbun, bir takım çabalar ve kararlarla, iktidara geldiği koşulları ortadan kaldırmak için meşru yollar arıyor. Bununla birlikte Tebbun’un ilk projesi olan ve 1 Kasım’da yapılan anayasa referandumu başarısızlıkla sonuçlandı. Referanduma karşı geniş kapsamlı bir boykot yapılırken katılım oranı yüzde 37’de kaldı. Cezayirlilerin büyük bölümünü memnun etmeye çalışan Cumhurbaşkanı, bunun için halkın protesto ettiği bakanları ve yöneticileri görevden almayı tercih ediyor.
Cumhurbaşkanı daha önce Tunus'tan havayolu için gıda tedariki ithalatıyla ilgili maliyetli bir anlaşma yapıldığı gerekçesiyle Ulaştırma Bakanı ve Cezayir Havayolları Genel Müdürü'nü görevden almıştı.
Tebbun, Almanya'ya gittiği gün (10 Ocak) Başbakan Abdulaziz Cerrad hükümetinin performansından duyduğu memnuniyetsizliği dile getirdi. Bu da ‘yakında kabinede değişiklik olabileceği’ yönündeki söylentileri ve spekülasyonları artırdı.
Cezayirli Siyaset Bilimi Profesörü Şerif İdris'e göre ortada ‘siyasi bir kriz ve bir güven bunalımı’ var. Anayasa ile ilgili son referandumun, Cezayir’in siyasi bir krizle karşı karşıya olduğunu ortaya koyduğunu belirten Prof. İdris, hükümetin değişim istediğini iddia etmesine rağmen eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika rejimi uygulamalarının sürmesinin bunun bir kanıtı olduğunu söyledi.
Prof. İdris sözlerini şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanı yeni seçim yasa tasarısını çıkarırken hükümette kısmi bir değişiklik yapılması mevcut koşullarda en mantıklı olandır. Cumhurbaşkanı erken genel seçimlere giderse radikal bir değişim olacağını ve bu yıl bitmeden yeni bir hükümetin kurulacağını düşünüyorum.”
Şarku’l Avsat’a konuşan avukat ve siyasi aktivist Abdurrahman Salih ise, “Cezayir siyasi sisteminin doğasını ve bir bakanın, büro başkanından icra direktörlerine kadar çalışanlarını atama hakkına sahip olmadığını hesaba katarsak, bakanın yetkileri ve yerine getirmesi gereken görevleri arasında kaybolduğunu görebiliriz. Bakanlığı düzeyinde kendisinin gerçek bir etkisinin olmadığı da anlaşılabilir. Bu açıdan bakıldığında bir bakanın görevden alınması, sistemin kusurlarını örtmek için en kolay yol haline geliyor” şeklinde konuştu.



Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
TT

Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı

Suriye'de devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin yaklaşık 1. yıl dönümünü anma etkinlikleri devam ederken, dün Suriye'nin eski istihbarat şefi ve Esed’in kuzeni tarafından, Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara yönetimine karşı Suriye kıyılarında iki ayaklanma başlatma planları hakkında bilgi sızdırıldı.

Bu bilgi, dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda, Esed güçlerinden kurtuluşunun birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen büyük bir miting sırasında geldi. Resmi SANA haber ajansının haberine göre, etkinliğe katılanlar, meydanın ortasına 500 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir Suriye bayrağı asarak "toprak ve halkın birliğini sembolik bir şekilde vurguladılar."

Bu kutlamalarla eş zamanlı olarak Reuters, Suriye'nin eski istihbarat yetkilisi Tümgeneral Kemal Hasan ile Esed'in milyarder kuzeni Rami Mahluf'un, yeni hükümete karşı iki ayaklanma başlatma umuduyla on binlerce potansiyel savaşçıya milyonlarca dolar harcadığını belirten bir araştırma yayınladı.

Aileye yakın dört kişi, Aralık 2024'te Rusya'ya kaçan Esed'in Moskova'da sürgünde yaşama fikrine büyük ölçüde alıştığını söyledi.


Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.