Cezayir hükümetinde erken seçimlere hazırlık olarak kabine değişikliği sinyalleri veriliyor

Bazı bakanlar, görevlerini yerine getirememeleri nedeniyle topun ağzındalar

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
TT

Cezayir hükümetinde erken seçimlere hazırlık olarak kabine değişikliği sinyalleri veriliyor

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun

Cezayir hükümeti yetkilileri, ekonomik ve sosyal sorunların artması nedeniyle eleştiri oklarının hedefi haline geldiler. Eleştiriler, henüz bir yıldır görevde olan hükümette yakın zamanda değişiklikler olabileceğinin sinyallerini veriyor. Gözlemciler, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un söz verdiği erken genel seçimlere hazırlık olarak ‘fazla ön plana çıkmayan’ bazı bakanlıklarda değişiklik yapılabileceğini düşünüyorlar.
Gözlemciler, Cumhurbaşkanı Tebbun’un, Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre yeni tip koronavirüs (Kovid-19) enfeksiyonunun sonuçlarından biri olarak geçtiğimiz çarşamba günü ayağından ameliyat olduğu Almanya'dan dönüşünde hükümette bir takım değişikliklerin olmasını bekliyorlar.
Tebbun’un görevlerinde başarısız olan bazı bakanları görevden alacağı yönündeki beklentiler ifade edilirken görevden alınması beklenen isimler arasında bir yıldır temel ürün ticareti yapan tüccarlara ve ürünlerin fiyatlarıyla oynayan spekülatörlere karşı mücadelede başarısız olan Ticaret Bakanı Kemal Rızzik de yer alıyor. Yaygın olarak tüketilen ürünlerin çoğunun fiyatlarında son iki hafta içinde önemli bir artış yaşandı. Rızzik, bu artışı, hükümetin geçtiğimiz aylarda para birimini devalüe etmek için alınan tedbirlerle açıkladı. Bakan Rızzik, göreve geldiği ilk gün başlattığı ‘süt mafyasını ortadan kaldırma’ çalışmalarından dolayı sosyal medyada alay konusu olmuş, sert eleştirilere maruz kalmıştı. Bu durum Bakan Rızzik’i etkilemiş gibi görünüyor.
Aynı şekilde topun ağzında olan bir diğer isimin ise halkın kendisinden memnun olmadığı Sanayi Bakanı Ferhat Ait Ali (Hirak’tan (halk hareketi) eski bir aktivist) olduğu düşünülüyor. Bakan Ali, özellikle geçtiğimiz hafta Sanayi Bakanlığının otomobil ithalatı için ruhsat verdiği dört sanayi yatırımcısının isimlerini açıklamayı reddettiği için halkın memnuniyetsizliği ile karşı karşıya kaldı. Bakan Ali, kendisini kamuoyu önünde ‘şeffaf olmamakla’ suçlayan Cezayir Başbakanı Abdulaziz Cerrad’ın kışkırtıcı eleştirilerine rağmen kararını savunmuştu. Bunun üzerine Başbakan Cerrad, bu tutumundan ötürü Bakan Ali’nin ‘yakın bir zamanda yapılması beklenen kabine değişikliğinde’ görevden alınması için elinden geleni yapma sözü vermişti.
Görevden alınma ihtimali yüksek olan bakanlar listesinde, Bakanlığı petrol piyasasındaki dalgalanmalarla başa çıkmakta zorlanan Enerji Bakanı Abdulmecid Attar da yer alıyor. Bakan Attar, petrol ve gaz kaynaklarının artık devlet hazinesine fon sağlamak konusunda güvenilir olmadığını belirtmişti.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Tebbun, bir takım çabalar ve kararlarla, iktidara geldiği koşulları ortadan kaldırmak için meşru yollar arıyor. Bununla birlikte Tebbun’un ilk projesi olan ve 1 Kasım’da yapılan anayasa referandumu başarısızlıkla sonuçlandı. Referanduma karşı geniş kapsamlı bir boykot yapılırken katılım oranı yüzde 37’de kaldı. Cezayirlilerin büyük bölümünü memnun etmeye çalışan Cumhurbaşkanı, bunun için halkın protesto ettiği bakanları ve yöneticileri görevden almayı tercih ediyor.
Cumhurbaşkanı daha önce Tunus'tan havayolu için gıda tedariki ithalatıyla ilgili maliyetli bir anlaşma yapıldığı gerekçesiyle Ulaştırma Bakanı ve Cezayir Havayolları Genel Müdürü'nü görevden almıştı.
Tebbun, Almanya'ya gittiği gün (10 Ocak) Başbakan Abdulaziz Cerrad hükümetinin performansından duyduğu memnuniyetsizliği dile getirdi. Bu da ‘yakında kabinede değişiklik olabileceği’ yönündeki söylentileri ve spekülasyonları artırdı.
Cezayirli Siyaset Bilimi Profesörü Şerif İdris'e göre ortada ‘siyasi bir kriz ve bir güven bunalımı’ var. Anayasa ile ilgili son referandumun, Cezayir’in siyasi bir krizle karşı karşıya olduğunu ortaya koyduğunu belirten Prof. İdris, hükümetin değişim istediğini iddia etmesine rağmen eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika rejimi uygulamalarının sürmesinin bunun bir kanıtı olduğunu söyledi.
Prof. İdris sözlerini şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanı yeni seçim yasa tasarısını çıkarırken hükümette kısmi bir değişiklik yapılması mevcut koşullarda en mantıklı olandır. Cumhurbaşkanı erken genel seçimlere giderse radikal bir değişim olacağını ve bu yıl bitmeden yeni bir hükümetin kurulacağını düşünüyorum.”
Şarku’l Avsat’a konuşan avukat ve siyasi aktivist Abdurrahman Salih ise, “Cezayir siyasi sisteminin doğasını ve bir bakanın, büro başkanından icra direktörlerine kadar çalışanlarını atama hakkına sahip olmadığını hesaba katarsak, bakanın yetkileri ve yerine getirmesi gereken görevleri arasında kaybolduğunu görebiliriz. Bakanlığı düzeyinde kendisinin gerçek bir etkisinin olmadığı da anlaşılabilir. Bu açıdan bakıldığında bir bakanın görevden alınması, sistemin kusurlarını örtmek için en kolay yol haline geliyor” şeklinde konuştu.



Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde 70 bin kişinin hayatını kaybetmesi, çok sayıda kişinin yaralanması, yüz binlerce insanın yerinden edilmesi ve neredeyse bütün mahallelerin yok olmasının ardından, yeniden inşa artık hayal gücünü zorlayan, neredeyse tasavvur edilemez bir görev haline geldi.

Buna rağmen, bölgede en değerli tarihi yapılar arasında yer alıp ağır hasar gören az sayıdaki noktada, işçiler şimdiden çalışmaya başladı. Amaç, geçmişten geriye kalan az sayıdaki kalıntıyı toprak altından çıkarmak.

Bu alanlar arasında, Gazze’nin eski kent merkezinde bulunan ve savaş sırasında İsrail güçlerinin hedef aldığı en önemli kültürel miras olan Büyük Ömer Camii de bulunuyor. İsrail ordusu, avlularının altında savaşçılar tarafından kullanılan bir tünel bulunduğunu öne sürerek yapıyı bombaladığını açıklamıştı. Filistinliler ise böyle bir tünelin varlığını reddediyor ve saldırının Gazze’nin dini ve kültürel mirasını yok etmeye yönelik olduğunu savunuyor.

dfrgt
Gazze şehrinde bulunan Büyük Ömer Camii'nin içindeki enkazı temizleyen bir işçi, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Batı Şeria’daki Beytüllahim’de bulunan Miras Koruma Merkezi’nde mimar ve kültürel miras uzmanı olarak görev yapan ve şu anda savaşta zarar gören alanları kurtarmak için Gazze’de çalışan Hammude ed-Dehdar, İsrail’in bu yapıların yıkımının Filistin tarihini silebileceğini düşünerek ‘yanıldığını’ söyledi.

Dehdar, Gazze’de Reuters’a yaptığı açıklamada, bu yapıların kadim bir halkın ortak hafızasını temsil ettiğini belirterek, “Bu miras, korunması ve savunulması için ortak çaba gerektiren bir bellektir” dedi.

İsrail ordusu ise Hamas hedeflerine yönelik her saldırının, bu tür alanları tehlikeye atabilecek olması nedeniyle sıkı bir onay sürecinden geçtiğini açıkladı.

fgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “İsrail ordusu, kültürel miras alanları ile tarihi ve kültürel önemi bulunan mekânlara azami hassasiyetle yaklaşmaktadır. Bu alanlar ve sivillerin zarar görmesini en aza indirmek, saldırı planlamasında temel bir önceliktir” ifadeleri yer aldı.

Zamansız hikayeler

Nüfusunun büyük bölümü, bugün İsrail sınırları içinde kalan şehir ve köylerden zorla göç ettirilmiş mülteciler ya da onların çocuklarından oluşan Gazze Şeridi’nde, Büyük Ömer Camii, Gazze halkını kendi kültürel mirasına ve Ortadoğu’nun zengin mimari tarihine bağlayan temel unsurlardan biriydi.

Halk arasında anlatılan geleneksel hikâyelere göre Samson’un onu esir alanların üzerine tapınağı yıktığı yer olduğu söylenen bu alan, İslam’ın 7. yüzyılda Halife Ömer bin Hattab döneminde Akdeniz’e ulaşmasından önce bir Bizans kilisesine de ev sahipliği yapıyordu. Bölge İslam hâkimiyetine girdikten sonra yapı camiye dönüştürüldü.

Sonraki yüzyıllar boyunca yapı; Memlükler, Haçlılar ve Osmanlılar tarafından pek çok kez yeniden şekillendirildi ve Orta Çağ’da bölgenin mimari harikalarından biri olarak ün kazandı.

Caminin minaresi, Gazze siluetinin en belirgin unsurlarından biriydi. Cemaat, kubbeli tavanlar altında ve cilalı taşlarla döşeli avlularda ibadet eder; namazın ardından caminin görkemli cephesinin önünden geçerek kapılarından dışarı çıkar ve eski kentin çevresindeki çarşı sokaklarına doğru akardı.

frgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

Yakındaki Kayseriyye Çarşısı, dükkânlarıyla ünlüydü; esnafı ve komşuları, âşıkların düğün takılarından kıskanç kayınvalidelerin hikâyelerine uzanan unutulmaz öyküler anlatırdı. Bugün bunlardan geriye neredeyse hiçbir iz kalmadı.

Ağır hasar gören bir diğer yapı da 13. yüzyıla uzanan tarihi Paşa Sarayı oldu. Bir müzeye ev sahipliği yapan yapının sergilediği eserler artık kayıp.

Dehdar, kültür ve miras söz konusu olduğunda bunun yalnızca eski bir bina ya da tarihi taşlardan ibaret olmadığını vurgulayarak, “Her taş bir hikâye anlatır” dedi.

Filistin’in Batı Şeria merkezli Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Müsteşarı Cihad Yasin ise Filistinli yetkililer ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) tarihi alanların restorasyonu için üç aşamalı bir plan hazırladığını, ilk maliyetin 133 milyon dolar olarak öngörüldüğünü belirtti.

Yasin, önceliğin çökme riski taşıyan yapıların hızlı müdahaleyle desteklenmesi olduğunu söyledi. Ancak beyaz çimento ve alçı sıkıntısı yaşandığını, Gazze’deki kaynakların sınırlı olduğunu ve restorasyon malzemelerinin fiyatlarının ciddi şekilde arttığını ifade etti.

sdfgt
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrail hava saldırıları sırasında hasar gören, kısmen yıkılmış Berkuk Kalesi, 16 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde kültürel mirasın yıkımı, evlerini ve geçim kaynaklarını kaybetmiş yaslı aileler arasında bile ayrı bir acı yaratmaya devam ediyor.

Münzir Ebu Asi, küçük kızı Kenzi’nin Büyük Ömer Camii’nin vurulduğunu duyunca hissettiği derin üzüntü nedeniyle onu teselli etmek zorunda kaldığını söyledi.

Ebu Asi, “Küçük kızım Kenzi çok üzüldü. Camiye saldırı haberini duyduğumuzda biz de şaşırdık; neden böyle bir şey yapıldı?” dedi.

Sözlerini sürdüren Ebu Asi, Paşa Sarayı’nın da bombalanmasının ardından artık kesin bir kanaate vardıklarını belirterek, “Bu işgalin, Filistin kimliğini yok etmek, her türlü Filistin eserini silmek istediği artık bizim için kesinleşti” ifadesini kullandı.


Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)
TT

Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır’ı Afrika Boynuzu bölgesinde ‘Etiyopya’yı hedef alan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürütmekle’ ve ‘gerilimi artırmaya zemin hazırlamakla’ suçladı.

İki ülke arasında Mavi Nil üzerindeki Rönesans Barajı konusunda süren anlaşmazlığa atıfta bulunan bakanlık, açıklamasında Mısır’ın ‘Afrika Boynuzu’nda Etiyopya’yı merkeze alan, ancak onunla sınırlı olmayan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürüttüğünü’ savundu.

Bakanlık, Mısır’ın ‘diyaloğu reddettiğini ve gerilimi artırma niyetini açıkça ortaya koyan düşmanca söylemini yoğunlaştırdığını’ iddia etti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Etiyopya’nın Rönesans Barajı’na ilişkin tek taraflı adımlarını reddettiğini yineleyerek, “Etiyopya’nın uygulamaları tüm Afrika kıtasının istikrarını tehdit eden ciddi bir tehlike oluşturuyor” dedi.

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı da geçen ay yaptığı açıklamada, Etiyopya’nın baraj yönetiminde ‘tek taraflı ve kontrolsüz uygulamalarını’ sürdürdüğünü, bunun ‘havza ülkelerinin hak ve çıkarlarını tehdit eden ciddi riskler barındırdığını’ vurguladı.

Etiyopya, milyarlarca dolara mâl olan dev Rönesans Barajı’nın inşasına Nil Nehri üzerinde 2011 yılında başladı. Mısır ise projeyi, Afrika’nın en uzun nehrindeki tarihi su haklarını tehdit eden bir girişim olarak görüyor.

Afrika Birliği (AfB) arabuluculuğunda Mısır ile Etiyopya arasında yürütülen müzakereler Nisan 2021’de sonuçsuz kalmış; bunun üzerine Kahire, Addis Ababa’ya baskı uygulanması için konuyu Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne taşımıştı.


İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)

Filistin merkezli Ma'an haber ajansının bildirdiğine göre, dün akşam (Çarşamba) Gazze Şeridi’nin güneyine düzenlenen İsrail hava saldırılarında 6 Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.

Ajans, İsrail ordusunun Han Yunus kentinin batı bölgelerini en az dört füzeyle vurduğunu aktardı.

Filistinli sağlık kaynakları, “aralarında iki çocuğun da bulunduğu 6 kişinin İsrail bombardımanında yaşamını yitirdiğini” bildirdi.

Saldırının, Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesinde bulunan bir çadırı hedef aldığı belirtilirken, gelişmenin İsrail ordusunun gün içinde Refah’ın güneyinde yaşanan çatışmalarda 5 askerinin yaralandığını duyurmasının ardından geldiği ifade edildi.