Cezayir hükümetinde erken seçimlere hazırlık olarak kabine değişikliği sinyalleri veriliyor

Bazı bakanlar, görevlerini yerine getirememeleri nedeniyle topun ağzındalar

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
TT

Cezayir hükümetinde erken seçimlere hazırlık olarak kabine değişikliği sinyalleri veriliyor

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun

Cezayir hükümeti yetkilileri, ekonomik ve sosyal sorunların artması nedeniyle eleştiri oklarının hedefi haline geldiler. Eleştiriler, henüz bir yıldır görevde olan hükümette yakın zamanda değişiklikler olabileceğinin sinyallerini veriyor. Gözlemciler, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un söz verdiği erken genel seçimlere hazırlık olarak ‘fazla ön plana çıkmayan’ bazı bakanlıklarda değişiklik yapılabileceğini düşünüyorlar.
Gözlemciler, Cumhurbaşkanı Tebbun’un, Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre yeni tip koronavirüs (Kovid-19) enfeksiyonunun sonuçlarından biri olarak geçtiğimiz çarşamba günü ayağından ameliyat olduğu Almanya'dan dönüşünde hükümette bir takım değişikliklerin olmasını bekliyorlar.
Tebbun’un görevlerinde başarısız olan bazı bakanları görevden alacağı yönündeki beklentiler ifade edilirken görevden alınması beklenen isimler arasında bir yıldır temel ürün ticareti yapan tüccarlara ve ürünlerin fiyatlarıyla oynayan spekülatörlere karşı mücadelede başarısız olan Ticaret Bakanı Kemal Rızzik de yer alıyor. Yaygın olarak tüketilen ürünlerin çoğunun fiyatlarında son iki hafta içinde önemli bir artış yaşandı. Rızzik, bu artışı, hükümetin geçtiğimiz aylarda para birimini devalüe etmek için alınan tedbirlerle açıkladı. Bakan Rızzik, göreve geldiği ilk gün başlattığı ‘süt mafyasını ortadan kaldırma’ çalışmalarından dolayı sosyal medyada alay konusu olmuş, sert eleştirilere maruz kalmıştı. Bu durum Bakan Rızzik’i etkilemiş gibi görünüyor.
Aynı şekilde topun ağzında olan bir diğer isimin ise halkın kendisinden memnun olmadığı Sanayi Bakanı Ferhat Ait Ali (Hirak’tan (halk hareketi) eski bir aktivist) olduğu düşünülüyor. Bakan Ali, özellikle geçtiğimiz hafta Sanayi Bakanlığının otomobil ithalatı için ruhsat verdiği dört sanayi yatırımcısının isimlerini açıklamayı reddettiği için halkın memnuniyetsizliği ile karşı karşıya kaldı. Bakan Ali, kendisini kamuoyu önünde ‘şeffaf olmamakla’ suçlayan Cezayir Başbakanı Abdulaziz Cerrad’ın kışkırtıcı eleştirilerine rağmen kararını savunmuştu. Bunun üzerine Başbakan Cerrad, bu tutumundan ötürü Bakan Ali’nin ‘yakın bir zamanda yapılması beklenen kabine değişikliğinde’ görevden alınması için elinden geleni yapma sözü vermişti.
Görevden alınma ihtimali yüksek olan bakanlar listesinde, Bakanlığı petrol piyasasındaki dalgalanmalarla başa çıkmakta zorlanan Enerji Bakanı Abdulmecid Attar da yer alıyor. Bakan Attar, petrol ve gaz kaynaklarının artık devlet hazinesine fon sağlamak konusunda güvenilir olmadığını belirtmişti.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Tebbun, bir takım çabalar ve kararlarla, iktidara geldiği koşulları ortadan kaldırmak için meşru yollar arıyor. Bununla birlikte Tebbun’un ilk projesi olan ve 1 Kasım’da yapılan anayasa referandumu başarısızlıkla sonuçlandı. Referanduma karşı geniş kapsamlı bir boykot yapılırken katılım oranı yüzde 37’de kaldı. Cezayirlilerin büyük bölümünü memnun etmeye çalışan Cumhurbaşkanı, bunun için halkın protesto ettiği bakanları ve yöneticileri görevden almayı tercih ediyor.
Cumhurbaşkanı daha önce Tunus'tan havayolu için gıda tedariki ithalatıyla ilgili maliyetli bir anlaşma yapıldığı gerekçesiyle Ulaştırma Bakanı ve Cezayir Havayolları Genel Müdürü'nü görevden almıştı.
Tebbun, Almanya'ya gittiği gün (10 Ocak) Başbakan Abdulaziz Cerrad hükümetinin performansından duyduğu memnuniyetsizliği dile getirdi. Bu da ‘yakında kabinede değişiklik olabileceği’ yönündeki söylentileri ve spekülasyonları artırdı.
Cezayirli Siyaset Bilimi Profesörü Şerif İdris'e göre ortada ‘siyasi bir kriz ve bir güven bunalımı’ var. Anayasa ile ilgili son referandumun, Cezayir’in siyasi bir krizle karşı karşıya olduğunu ortaya koyduğunu belirten Prof. İdris, hükümetin değişim istediğini iddia etmesine rağmen eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika rejimi uygulamalarının sürmesinin bunun bir kanıtı olduğunu söyledi.
Prof. İdris sözlerini şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanı yeni seçim yasa tasarısını çıkarırken hükümette kısmi bir değişiklik yapılması mevcut koşullarda en mantıklı olandır. Cumhurbaşkanı erken genel seçimlere giderse radikal bir değişim olacağını ve bu yıl bitmeden yeni bir hükümetin kurulacağını düşünüyorum.”
Şarku’l Avsat’a konuşan avukat ve siyasi aktivist Abdurrahman Salih ise, “Cezayir siyasi sisteminin doğasını ve bir bakanın, büro başkanından icra direktörlerine kadar çalışanlarını atama hakkına sahip olmadığını hesaba katarsak, bakanın yetkileri ve yerine getirmesi gereken görevleri arasında kaybolduğunu görebiliriz. Bakanlığı düzeyinde kendisinin gerçek bir etkisinin olmadığı da anlaşılabilir. Bu açıdan bakıldığında bir bakanın görevden alınması, sistemin kusurlarını örtmek için en kolay yol haline geliyor” şeklinde konuştu.



Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri
TT

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

ABD Başkanı Donald Trump'un bu akşam Washington'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmeden önce tamamlanması için baskı yaptığı İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının yeni metni elde edildi. “Trump anlaşması” olarak bilinen öneri, iki aylık ateşkes, rehinelerin ve esirlerin serbest bırakılması ve İsrail ile Hamas'ın cesetleri iadesini içeriyor.

Londra merkezli al Majalla dergisinin elde ettiği yeni metin, Hamas'ın daha önce iki tarafa teslim edilen metinle ilgili görüşlerini dikkate alıyor

Gazze ateşkes müzakerelerine yakın bir kaynak, bugün “Al-Majalla” dergisine verdiği demeçte, Katar ve Mısır arabuluculuğunda müzakerelerin bugün, Trump-Netanyahu görüşmesi öncesinde Doha'da yeniden başladığını söyledi. Yetkili, Hamas'ın “Al-Majalla” dergisinde yayınlanan anlaşma taslağının üçüncü, beşinci ve on birinci maddelerinde üç değişiklik yapılmasını talep ettiğini ve bu değişikliklerin şunları içerdiğini açıkladı:

Birincisi, insani yardımın ulaştırılma yönteminde köklü değişiklikler yapılması ve bu yardımların “Gazze İnsani Yardım Kuruluşu” dışındaki BM kuruluşlarını da kapsaması.

İkincisi, 60 gün sonraki görüşmeler sırasında Katar, Mısır ve ABD'nin garantisinde ateşkesin sürdürülmesi.

Üçüncüsü, İsrail ordusunun Gazze'nin kuzeyindeki diğer bölgelerden ve Netzarim ekseninden çekilmesi.

İsrail heyeti Hamas'ın değişikliklerini reddetti, ancak taraflar müzakerelerin bugün devam etmesinde anlaştı.

Trump geçen salı günü, İsrail'in Hamas ile 60 gün sürecek ateşkesin son ayrıntılarını belirlemek için gerekli şartları kabul ettiğini ve bu süre zarfında iki tarafın savaşı sona erdirmek için çalışacağını söylemişti. Hamas'a yakın bir kaynak, hareketin, ABD'nin desteklediği yeni ateşkes önerisinin İsrail'in Gazze'deki savaşını sona erdireceğine dair garantiler almaya çalıştığını söyledi.

Şarku’l Avsat’ın  Majalla’dan aktardığı İsrail ile Hamas arasında anlaşmada Amerikan önerisinin tam metni:

1- Süre: 60 günlük ateşkes. Başkan Trump, İsrail'in kararlaştırılan süre boyunca ateşkesin uygulanmasını garanti eder.

2- Rehinelerin serbest bırakılması: “58 kişilik listeden” 10 canlı ve 18 ölü İsrailli rehine, 1, 7, 30, 50 ve 60. günlerde aşağıdaki şekilde serbest bırakılacaktır:

İlk gün 8 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

7. günde 5 rehine cesedi teslim edilecek.

30. günde 5 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

50. günde 2 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

60. günde 8 rehine cesedi teslim edilecek.

thy
Filistinliler, 29 Mayıs 2025'te Gazze Şeridi'nde insani yardım malzemeleri taşıyor. (Reuters)

3- İnsani yardım: Yardımlar, Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmesinin ardından derhal Gazze'ye gönderilecektir. Bu yardımlar, sivil halka yönelik yardımlarla ilgili olarak varılacak ve anlaşma süresince uygulanacak bir anlaşma uyarınca sağlanacak ve anlaşma, 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasına uygun olarak yoğun ve yeterli miktarda yardımın ulaştırılmasını içerecektir. Yardımlar, Birleşmiş Milletler ve Kızılay da dahil olmak üzere üzerinde mutabık kalınan kanallar aracılığıyla dağıtılacaktır.

İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı faaliyetleri bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde durdurulacak.

4- İsrail'in askeri faaliyetleri: Bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde, İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı amaçlı askeri faaliyetleri durdurulacaktır. Ateşkes süresince, Gazze Şeridi'nde hava trafiği (askeri ve gözetleme) günde 10 saat, rehine ve mahkumların takası yapılacak günlerde ise günde 12 saat durdurulacaktır.

vfgyju
3 Temmuz 2025'te İsrail'in gerçekleştirdiği hava saldırısının ardından Güney Gazze'den dumanlar yükseliyor. (AP)

5- İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması:

A – İlk gün, İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasından sonra (8 kişi), Gazze Şeridi'nin kuzey kesiminde ve Netzarim koridorunda, insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde anlaşmaya varılacak haritalara göre yeniden konuşlandırılacaktır.

b) 7. gün, İsrailli rehinelerin cesetlerinin teslim edilmesinden sonra (5 ölü), insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin güney kesiminde yeniden konuşlandırma.

c) Teknik ekipler, hızlı müzakereler yoluyla nihai yeniden konuşlandırma sınırları üzerinde çalışacak.

6- Müzakereler: İlk gün, arabulucuların ve garantörlerin gözetiminde, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler hakkında müzakereler başlar. Bu düzenlemeler şunları içerir:

A – İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli tutukluların sayısı üzerinde mutabık kalınacak şekilde, kalan tüm İsrail rehinelerinin takas edilmesinin anahtarları ve koşulları.

B – İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve çekilmesi ile Gazze Şeridi'nde uzun vadeli güvenlik düzenlemeleri ile ilgili konular.

C – Taraflardan herhangi biri tarafından ortaya konacak Gazze Şeridi'nde “ertesi gün” ile ilgili düzenlemeler.

D – Kalıcı ateşkesin ilan edilmesi.

Trump, ateşkes anlaşmasını bizzat kendisi açıklayacak. Başkan, tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve müzakerelerin çatışmaya kalıcı bir çözüm getireceğinden emin.

7- Başkanlık desteği: Başkan (Trump), tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve ateşkes süresince müzakerelerin başarılı bir şekilde sonuçlanması halinde taraflar arasında bir anlaşmaya varılmasının, çatışmanın kalıcı olarak çözülmesine yol açacağı konusunda ısrarcıdır.

dfgthy
ABD Başkanı Donald Trump 3 Temmuz 2025 (AFP)

8- Filistinli mahkumların serbest bırakılması: İsrail, hayatta olan ve ölen İsrailli rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ve yukarıdaki 2. maddeye göre, üzerinde mutabık kalınacak sayıda Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını sağlayacaktır. Serbest bırakma işlemi, yukarıdaki 2. maddeye göre ve üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizma çerçevesinde, genel bir inceleme ve tören olmaksızın, rehinelerin serbest bırakılmasıyla eş zamanlı olarak gerçekleştirilecektir.

9- Rehineler ve tutukluların durumu: 10. günde Hamas, kalan tüm rehineler hakkında tam bilgi (hayatta olduklarına dair kanıt ve sağlık durumu raporu/ölüm belgesi) sunacaktır. Buna karşılık İsrail, 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'nden tutuklanan Filistinli mahkumlar ve İsrail'de bulunan Gazze Şeridi'nden ölenlerin sayısı hakkında tam bilgi verecektir. Hamas, ateşkes süresince rehinelerin sağlığı, bakımı ve güvenliğini garanti altına alacaktır.

10- Anlaşma üzerine kalan rehinelerin serbest bırakılması: Kalıcı ateşkes için gerekli düzenlemelerle ilgili müzakereler 60 gün içinde tamamlanmalıdır. Anlaşma sağlandığında, İsrail tarafından sunulan “58 kişilik liste”deki geri kalan İsrailli rehineler (hayatta olanlar ve ölenler) serbest bırakılacaktır. Söz konusu süre içinde ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemelere ilişkin müzakereler tamamlanamazsa, ateşkes aşağıdaki 11. maddeye göre uzatılabilir.

11- Garantörler: Aracılar-Garantörler (ABD, Mısır ve Katar), ateşkesin 60 gün süreyle devam etmesini ve ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler konusunda ciddi görüşmelerin yapılmasını sağlayacaklardır. Aracılar, gerekirse bu çerçevede kararlaştırılan prosedürlere göre ciddi müzakerelerin ek bir süre boyunca devam etmesini garanti ederler.

12- Temsilcinin başkanlığı: Özel temsilci Büyükelçi Steve Wiggoff bölgeye gelerek anlaşmayı tamamlayacak ve müzakerelere başkanlık edecektir.

13- Başkan Trump: Başkan Trump ateşkes anlaşmasını şahsen açıklayacak. ABD ve Başkan Trump, nihai bir anlaşmaya varılana kadar iyi niyetle müzakerelerin devam etmesini sağlamak için çalışmaya kararlıdır.

* Bu metin 4 Temmuz'da yayınlanmış ve 7 Temmuz 2025 Pazartesi sabahı güncellenmiştir.