عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Fransa’nın "Cezayir’e özür olmayacak" açıklamasının ardından tepkiler büyüyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron (AFP)
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron (AFP)
    Paris/İHA
TT
TT

Fransa’nın "Cezayir’e özür olmayacak" açıklamasının ardından tepkiler büyüyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron (AFP)
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron (AFP)

Fransa'nın tarihçi Benjamin Stora'nın 20 Ocak'ta Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a sunduğu "Sömürgeleştirme ve Cezayir Savaşı anıları" raporuna ilişkin "özür dilemeyeceğiz" açıklaması tepki toplamaya devam ediyor.
Fransız tarihçi Benjamin Stora'nun, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a "Sömürgeleştirme ve Cezayir Savaşı anıları" hakkında raporu 20 Ocak'ta sundu. Ancak raporun sunulmasından önce Elysee Sarayı tarafından yapılan açıklamada "ne bir özür ne de bir pişmanlık söyleminin" söz konusu olmayacağı ifade edilmişti. Fransa'nın bu açıklaması geniş çapta tepki topladı. Bir Fransız televizyon kanalında Fransız sömürgesi hakkında bir tartışma programında konuk olan siyasi gazeteci Jean-Michel Aphatie, Fransa’nın kara tarihini gözler önüne sererek Fransa’nın resmi bir özür dilemesi gerektiğini savundu. Aphatie "Fransa'nın, Cezayir'i neden fethettiğini bilmiyoruz. Bu düşünülmemiş bir siyasi eylem. Cezayirlilerden toprak çaldık. Beş Cezayirli neslinin okula gitmesi engelledik, onları cehalete sürükledik. Cezayir köylerine Napalm bombası attık. Cezayir sömürgesi diğer sömürgelerden farklıdır. Cezayir'e bir özür borçluyuz" açıklamasında bulundu.

"Yahudilerden özür dileyen Fransa'nın Cezayirlilerden özür dilememesi üzücü"
Tarih araştırmacısı Muhammed El-Korso ise, "Gerçek, sağlıklı ve sakin bir diyaloğa ulaşmak için, Fransa'nın insanlığa karşı bir suç işlediğini açıkça ve içtenlikle kabul etmesi gerektiğini düşünüyorum. İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın suçlarını kabul ederek Fransa'ya attığı adımın aynısını atması lazım. Yahudilerden özür dileyen Fransa'nın, Cezayirlilerden özür dilememesinin üzücü olduğunu düşünüyorum" ifadelerini kullandı.

"Fransız trajedisi"
Muhabir Richard Werly, Fransa’nın Cezayir sömürgesini "Birçok kişinin hala yüzleşmeyi reddettiği bir Fransız trajedisi" olarak nitelendirdi.
Fransa, Osmanlı yönetimindeki Cezayir'i 1830'da işgal etti ve bu topraklara 1 milyona yakın yerleşimci gönderdi. Cezayir, 1 Kasım 1954'te bağımsızlık savaşını başlattı ve 8 yıllık mücadelenin ardından, Temmuz 1962'de gerçekleştirilen referandumda yüzde 99.72 "evet" oyu ile bağımsızlığına kavuştu. Ülkede yıllar süren bağımsızlık savaşında yaklaşık 1.5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.