Kovid-19dan yaşamını yitiren erkeklerin sayısı neden kadınlardan daha fazla? Bilim insanları, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) yakalanan yaşlı erkekler arasındaki ölüm sayısının aynı yaş grubundaki kadınlara kıyasla iki kat olması sebebiyle bu sorunun cevabını aramaya devam ediyor.
Erkeklerdeki ölüm oranının kadınlardaki ölüm oranlarından fazla olduğu birçok kronik hastalık vakalarında bilimsel olarak ispatlanmıştı. Ancak Kovid-19’a bağlı ölümlerdeki büyük farkın diğer hastalıklardan başka sebeplere dayandığı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından da kabul ediliyor.
Kadınların bağışıklık sistemlerinin genel olarak erkeklerinkinden daha etkili olduğu biliniyor. Çalışmalar, örneğin, mevsimsel grip aşısının kadınlarda erkeklerden daha güçlü bağışıklık oluşturduğunu ve erkeklerin AIDS ile enfekte olduklarında kadınlara göre daha fazla viral yük taşıdıklarını gösteriyor. ABD'deki Yale Üniversitesi'nden araştırmacılar Takehiro Takahashi ve Akiko Iwasaki konuya dair bilimsel dergilerde yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarını doğruladılar. Söz konusu Araştırma şu an WHO uzmanları ve bağımsız araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından inceleniyor.
İki araştırmacı, kadınların bağışıklık gücünün doğduktan sonraki ilk aylardan itibaren ortaya çıktığını belirtiyorlar. Birçok hastalığa karşı erkeklerden daha fazla direnç göstermelerinin sebebi olarak da bu durumun önemi vurgulanıyor. Zira Kovid-19 kaynaklı ölümler koronavirüsten değil, enfeksiyon nedeniyle bağışıklık sistemininin etkilenmesinden kaynaklanıyor.
Vücudun koronavirüs ile enfekte olunmasından günler sonra, davetsiz misafir ile savaşmak ve onu ortadan kaldırmak için bağışıklık sistemindeki “özel kuvvetleri” uyardığı varsayılan büyük miktarlarda enflamatuar protein maddeleri salgılamaya başladığı biliniyor. Ancak bu enflamatuar proteinler ağır vakalarda savunma sistemini yanlış yönlendirerek akciğerlerin işlevini bozuyor ve ölüme neden oluyor.
Bilimsel araştırmalara göre erkekler, özellikle de yaşlılar, bu protein maddelerinden ve enfekte hücreleri tanımlayıp yok edebilen lenfosit hücrelerinden daha büyük miktarlarda salgılıyorlar.
Colorado Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından geçen ekim ayının başında yayınlanan bir çalışmada, bazı Kovid-19 hastalarının durumlarını kötüleştiren ve çoğunlukla ölüme yol açan antikorlar ürettikleri ve bu kişilerin yüzde 95’inin erkek olduğu belirtildi. Erkeklerin bağışıklık sisteminin savaşması gerektiğinde adeta kendi önüne engeller koyduğu kaydedildi.
Biyolojik olarak bir erkek, anneden miras kalan X tipi ve babadan miras kalan Y tipi kromozomları taşırken bir kadının, biri babadan, diğeri anneden miras kalan iki X kromozomu taşıdığı biliniyor. Güncel araştırmalarda X kromozomunun bağışıklık sistemi işlevi için gerekli genleri içerdiği belirtiliyor.
Dört ay önce Hollandalı doktorlardan oluşan bir ekip 3lu yaşlarındaki erkek kardeşler üzerinde genetik çalışmalar gerçekleştirdi. Bu kişiler ciddi Kovid-19 enfeksiyonlarına maruz kalmışlardı ve aralarından biri virüs sebebiyle yaşamını yitirdi. Analizler, hastaların vücuda giren virüslerin izlenmesi için protein üreten TLR7 genlerinde kusur olduğunu ortaya çıkardı. TLR7 genlerinin erkeklerin iki kadınların ise bir tanesini taşıdığı X kromozomunda bulunduğu biliniyor.
Söz konusu araştırmayı yürüten Hollanda sağlık ekibinin başkanı Prof. Van der Bruck konuya dair şunları söyledi:
“Genellikle kadında X kromozomunun yalnızca bir kopyası aktif olur. Bu, hücrelerinin yaklaşık olarak yarısının babadan, diğer yarısının ise anneden miras alınan kopyaları kullandığı anlamına gelir. Böylelikle kadınlar bağışıklık sisteminin genlerinde bir bozukluk yaşadığında hasarlı kopyaları kullanmayan hücrelerle bunu düzeltilebilir.”
X kromozomu ayrıca, özellikle ilerleyen yaşlarda kadınlarda erkeklerden daha fazla bağışıklık sistemi tepkisi ritmini kontrol edebilen diğer genleri de taşıyor. Vücudun geri kalanı gibi bağışıklık sistemi de zaman geçtikçe yavaşlıyor. Ancak son araştırmalar bu yavaşlamanın ortalama olarak erkeklerde 63, kadınlarda ise 68 yaşında başladığını gösteriyor.
Kovid-19 hastası erkeklerin kadınlara göre neden daha fazla ölüm oranına sahip olduğunu gösteren araştırmaların sonuçları arasında kadınlık hormonu östrojenin bağışıklık sistemindeki birçok hücrenin işlevini kontrol ettiği ve aşırı aktifliği ile koronavirüs tehlikeli enfeksiyonlarını şiddetlendiren enflamatuar protein seviyelerinin düşürülmesine katkıda bulunduğu da yer alıyor.
Milano Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen güncel bir araştırma, östrojen hormonunun koronavirüsün hücrelere girmek için kullandığı proteinin üretimini artırdığını ancak bu proteinlerin enfeksiyon riskini yükselttiği yönündeki yaygın inanışın aksine enflamasyonu azaltmaya ve bağışıklık sisteminin ritmini kontrol etmeye katkıda bulunduğunu gösterdi. Ayrıca erkeklik hormonlarının üretimini azaltan tedavilerin Covid-19 ile enfeksiyon risklerini azaltmaya katkıda bulunduğuna dair de göstergeler bulunuyor.
Kovid-19 neden erkeklerde daha fazla ölüme yol açıyor?
Cevap, bağışıklık sistemi işlevine bağlı genleri içeren “X kromozomu” ile ilgili olabilir
Kovid-19 neden erkeklerde daha fazla ölüme yol açıyor?
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة