ABD’li Komutan: İran, Biden’ın göreve başlamasından önce vekil güçlerini savaş çıkarmaktan kaçınmaya teşvik etti

ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı General Kenneth McKenzie, Tahran’ın, ABD Başkanı Joe Biden’ın göreve başlamasından önce bölgedeki vekil güçlerini “savaş çıkarmaktan kaçınmaya” teşvik ettiğini belirterek, İran-ABD ilişkilerinin ‘fırsat dönemine girdiğini’ söyledi. McKenzie’nin açıklaması, ABD ve İran arasındaki gerginliğin bu ay içerisinde düştüğünün bir işareti olarak değerlendirildi. İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ise dünkü açıklamasında, ülkesinin farklı yollardan “düşmanlardan” mesajlar aldığını ve bu mesajlarda “İran’a karşı herhangi bir saldırı düzenlemek istemediklerini” ifade ettiklerini aktardı.
Biden’ın göreve gelmesinin ardından ilk Ortadoğu turuna çıkan McKenzie, uçakta gazetecilere verdiği demeçte, “Tüm bu gruplar doğrudan Tahran’ın kontrolü ve liderliği altında çalışmıyor fakat (İran) bu güçlere bir savaş çıkarmak için doğru bir zaman olmadığını büyük ölçüde haber verebildi” diye konuştu. Bölgedeki ABD güçlerinin, ABD’deki seçimlerin sona ermesi ile Biden’ın göreve başlaması arasındaki zaman diliminde gerginliğin kontrol altında tutulması noktasında büyük bir rol oynadığını ve Tahran’ın sürekli tehditlerinden ve doğrudan çatışmaktan kaçındığını dile getiren McKenzie, “Amacımız savaşı caydırmaktı” dedi.
ABD’li Komutan, İran'ın ABD’de yeni yönetimin başa geçmesi için çalıştığını ve işlerin değişip değişmeyeceği hususunda siyasal hesaplar içinde olduğuna işaret ederek, ABD’nin Ortadoğu politikasında “en azından şimdilik” ani ve büyük değişiklikler olmayacağını ifade etti. McKenzie, bu ifadesiyle dolaylı yoldan yeni ABD yönetimi ve Savunma Bakanı Lloyd Austin’ın Pentagon’un çalışmalarını ve günlük brifinglerini koronavirüs salgınıyla mücadeleye odaklayacağına işaret etti.
Öte yandan, İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, ülkesinin 15 gün içinde 10 askeri tatbikat yaptığını hatırlatarak, “Düşmanlar birçok kez çeşitli yollardan İran’a herhangi bir saldırı gerçekleştirmek istemediklerini ilan ettiler” dedi.
Bakıri, ABD’nin eski Başkanı Donald Trump’ı son iki ayda İran rejimine tehditler göndermekle suçladı.
Trump için ‘ahmak’ ve ‘okuma yazma bilmeyen’ ifadesini kullanan Bakıri, ülkesinin Trump’ın son günlerinden herhangi bir adım beklediğini söyledi. İranlı Komutan, “(Trump) güç gösterisi yaptı. Silahlı Kuvvetlerin de hazırlıklı olduğunu göstermesi gerekiyordu. Silahlı Kuvvetler ülke genelinde İktidar 10 tatbikatları kapsamında 15 günde 10 yoğun tatbikat gerçekleştirdi. Birçoğu bu Kuvvetlerin önerisi ve girişimiyle oldu” ifadelerini kullandı.
Bakıri, Washington ve Tahran’ın, İran Devrim Muhafızları’nın dış operasyonlarından sorumlu Kasım Süleymani’nin ölüm yıldönümünde güç gösterisi yapmakla meşgulken, ABD güçleri ile İran arasında gerçekleşen mektup trafiği yaşandığına işaret etti. Bakıri, “Düşmanlar çeşitli yollardan, saldırma niyetinde olmadıkları, adımlarının sadece savunma amaçlı olduğu ve İran müttefiklerinin adımlarından endişe duyduklarını ilan ettiler” dedi.
İranlı güçlerin son tatbikatlarda ‘olağanüstü önlemler’ aldığını ve bazılarının ilk olma özelliği taşıdığına dikkati çeken Bakıri, “Doğrusu tatbikatlar dünyaya ve düşmanlara İslam Cumhuriyeti ve güçlerinin hazırlıklı olduğunu ve gücünü gösterdi. Her halükarda bu hazırlık gerekli ve sürmelidir” diye konuştu.
Bakıri, Cumartesi yaptığı açıklamada, ülkesinin caydırıcılık noktasında stratejik seviyeye ulaştığını söylemişti. İran’ın son tatbikatında, İran topraklarından Hint Okyanusu'na doğru bin 800 kilometre uzaklıktaki temsili hedeflere uzun menzilli balistik füzeler fırlatılmış ve bu füzeler ABD uçak gemisi USS Nimitz’in 160 kilometre uzağına düşmüştü. Tatbikatlarda ayrıca karadan denize ve denizden denize fırlatılan seyir füzeleri ile aralarında intihar drone’ları da bulunan drone’lar test edilmişti.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Yönetici Yardımcısı, küresel çalkantıların ve dış yardımlardaki keskin kesintilerin yaşandığı bir ortamda, yardım harcamalarının barışı desteklemek için gerekli olduğunu savundu.

Xu Haoliang, zor durumdaki kalkınma sektörüne yeni destek sağlamak amacıyla İspanya'da düzenlenen BM konferansı öncesinde verdiği bir mülakatta yardım, ticaret ve savunmaya yatırım yapmanın “sıfır toplamlı bir oyun” olmadığını vurguladı. “Uluslararası kalkınma işbirliği barışın temellerini inşa etmek için kritik önem taşıyor” diyen Xu, dünyadaki yoksulların çoğunun çatışma içindeki ülkelerde yaşadığına dikkat çekti.

Başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere zengin bağışçı ülkeler, Ukrayna ve Ortadoğu'daki savaşların küresel güvenliği tehdit etmesi nedeniyle yardım bütçelerini kesti ve savunma harcamalarını artırdı.

Xu, askeri harcamaların 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 20 artarak 2,7 trilyon dolar gibi rekor bir seviyeye ulaştığını ifade etti. Ancak Çinli diplomat, acil önceliklere ve krizlere rağmen gelişmekte olan ülkeleri desteklemenin zengin ülkelerin çıkarına olduğunu vurguladı.

Xu, “Kırılgan devletlerde barış için temeller inşa etmek ve istikrara yatırım yapmak, örneğin göç sorunuyla karşı karşıya olan ülkelerin yükünü hafifletmeye yardımcı olur” dedi. Xu, “Dünyanın bir bölgesinde yaşanan krizler, dünyanın şu anda refah ve istikrarın tadını çıkaran diğer bölgelerini de etkileyecektir” değerlendirmesinde bulundu.

Oslo'daki Barış Araştırmaları Enstitüsü'ne göre, geçen yıl dünya 1946'dan bu yana en yüksek sayıda silahlı çatışmaya sahne oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Dünya Bankası, çatışma ve istikrarsızlık yaşayan ülkelerde günde 3 dolardan daha az bir gelirle aşırı yoksulluk içinde yaşayan insan sayısının 2030 yılına kadar 435 milyona ulaşacağını öngörüyor.

Sevilla'da bugün başlayıp dört gün sürecek olan Dördüncü Uluslararası Kalkınma Finansmanı Konferansına yaklaşık 50 dünya liderinin katılması bekleniyor.

ABD’li Komutan: İran, Biden’ın göreve başlamasından önce vekil güçlerini savaş çıkarmaktan kaçınmaya teşvik etti