Terör saldırıları ve İran doğalgazı kesilmesiyle Irak’ın elektrik krizi derinleşiyor

Terör saldırıları ve İran doğalgazı kesilmesiyle Irak’ın elektrik krizi derinleşiyor
TT

Terör saldırıları ve İran doğalgazı kesilmesiyle Irak’ın elektrik krizi derinleşiyor

Terör saldırıları ve İran doğalgazı kesilmesiyle Irak’ın elektrik krizi derinleşiyor

Irak’ın vilayetlerinin genelinde elektrik enerjisi tedarik oranlarında bazı zamanlarda sadece iki saat elektrik verilmesine karşılık 6 saate ulaşan elektrik kesintilerinin ardından, Irak vatandaşları öfkelerini hükümet kurumlarına ve özellikle de Elektrik Bakanlığı’na yöneltti. Bu durum, Elektrik Bakanlığı’nı yaşanan soruna ilişkin birtakım gerekçeler sunmaya ve elektrik üretim ve dağıtımın önündeki bazı engelleri anlatmaya sevk etti. Bu engeller, geçtiğimiz haftalarda vatandaşın, özellikle hava sıcaklıklarının düşüşüyle birlikte çeşitli elektrikli ısıtıcılarına daha fazla ihtiyaç duyduğu bu dönemde eleştiri ve öfkesinin eşi görülmemiş şekilde artmasına neden oldu.
Tahran’ın 2020’nin sonlarında  Irak’a yaptığı doğalgaz sevkiyatını önemli oranda durdurdu. Irak’taki elektrik üretim santralleri bu doğalgazla çalışıyordu. Bunun yanı sıra Irak’ın çeşitli vilayetlerinde enerji iletim hatlarına düzenlenen terör saldırıları, ülkede aslında uzun yıllardan beri var olan elektrik probleminin daha kronikleşmesine ve hükümetin zor durumda kalmasına yol açtı.
Irak Elektrik Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Musa el-İbadi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
“Diyala, Ninova, Selahaddin ve Anbar vilayetlerindeki yedi ultra enerji iletim hattı geçtiğimiz hafta el yapımı bomba ve patlayıcılarla saldırıya uğradı. Bu da enerji üretiminde büyük bir kayba sebep oldu. Elektrik kulelerine yapılan son saldırılar, kuzey bölgesini orta bölgeden izole etti. Bu durum Ninova, Selahaddin, Kerkük ve Diyala’da tedarik saatlerini önemli ölçüde olumsuz etkiledi ve sistemin yüklerinde 500-600 megavatlık bir kayıp ve gerilemeye neden oldu. Terör örgütleri bu sefer saldırılarında spesifik metodlar takip etti. Zira enerji iletim hatlarını ve dönüştürme istasyonlarını bombaladılar. Hanekin ilçesindeki saldırılardan biri enerji alanında yüz milyon dolarlarca zarara sebep oldu.”
İbadi’ye göre, Elektrik Bakanlığı kadrolarının aralıksız çabalarına, acil durum kulesinin dikilmesine ve Kerkük ile Diyala arasında iletim hatlarının yeniden kurulmasına rağmen saldırıların devam etmesi, elektrik sisteminin çalışmasını aksatırken elektrik tedarik saatlerini de olumsuz etkiliyor.
İbadi, yetkili makamların iletim hatlarını korumak ve tekrarlanan terör saldırılarını durdurmak adına ne tür önlemler aldığı sorusuna, “Bakanlık denetleme ve yürütme organlarını, enerji komitelerini ve saldırılar hususunda araziyi koruyan askeri birlikleri bilgilendirdi. Bakanlık, güvenlik makamlarından kulelerin ve hatların güzergahının korunması için drone kullanılmasını ve bu kuleler ile hatların saldırılardan korunması için bu güzergahlara termal kameralar kurmasını talep etti” ifadelerini kullandı.
Enerji üretiminin düşüşünde terör saldırılarının payı olmakla birlikte, İran’ın Irak’a doğalgaz ithal etmeyi durdurma kararı da üretim oranlarının önemli ölçüde gerilemesinde etkisini hissettiriyor. İbadi, “İran Enerji Bakanı'nın önceki taahhütlerine rağmen İran, Irak'a doğalgaz ihracatına yeniden başlamadı. İran’ın engellemesi sonucu enerji üretim santralleri günde yaklaşık 43 milyon metreküp doğalgaza ihtiyaç duyuyor. Bu da bize günde 600 megavattan fazla kaybettiriyor. İran doğalgaz akışının sınırlandırılması, Bağdat ve Orta Fırat’taki santralleri başta olmak üzere, genel olarak tüm sistemi etkiledi. Ancak güney vilayetlerini, burada verimli doğalgaz rezervuarlarının bulunması dolayısıyla daha az etkiledi. Bu nedenle güneyin bazı doğalgaz rezervuarlarına dayanması, İran doğalgazında yaşanan eksikliğin büyük bir bölümünü gidermeye katkıda bulundu” diye konuştu.
İran Enerji Bakanı Rıza Erdekaniyan, Aralık 2020’de Bağdat’ı ziyaret etti ve Irak’a doğalgaz akışının yeniden başlayacağı taahhüdünde bulundu. Fakat İran bunu yapmadı. Zira Irak’ın İran’a olan borçları, doğalgaz tedarikinin yeniden başlamasının önündeki en büyük engeli oluşturuyor.
Resmi makamların çoğu, enerji kulelerine yapılan saldırılardan terör gruplarını sorumlu tutarken, Irak hükümetine yakın çevreler ise elektrik sisteminde yaşanan aksaklıkların arkasında yatan siyasi gerekçeleri küçümsemiyor. Bu çevreler, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi’ye muhalif siyasi tarafların enerji üretimi konusunda sorun çıkartarak Kazimi’yi vatandaşın gözünde suçlu göstermeyi ve böylece Ekim’de düzenlenmesi kararlaştırılan genel seçimlerden önce Kazimi hükümetinin düşürülmesini kolaylaştırmak için çabalamalarını ihtimal dahilinde görüyorlar.
 



İsrail'in çekilme planları nedeniyle Gazze'deki ateşkes görüşmeleri "başarısız" oldu

 İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)
İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)
TT

İsrail'in çekilme planları nedeniyle Gazze'deki ateşkes görüşmeleri "başarısız" oldu

 İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)
İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi iki Filistinli kaynağa göre, İsrail'in Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 40'ını askeri kontrolü altında tutan bir çekilme haritası sunma ısrarı nedeniyle Gazze'deki ateşkes müzakereleri ‘çıkmaza’ girmiş durumda.

AFP'ye konuşan kaynaklardan biri, “Doha'daki müzakereler, İsrail'in dün sunduğu ve Hamas'ın reddettiği Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında askeri güç bulundurmayı içeren, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve yeniden konumlandırılmasını öngören bir çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle çıkmaza girmiş durumda ve karmaşık zorluklarla karşı karşıya” dedi.

İkinci kaynak ise “İsrail yok etme savaşını sürdürmek için oyalama ve anlaşmayı bozma politikasını sürdürüyor” ifadesini kullandı.

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da yedinci gününe girdi.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.