عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Tunus’ta protestolar artarken parlamento kabine değişikliğini onayladı

Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, Parlamento'daki konuşması sırasında (EPA) 
Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, Parlamento'daki konuşması sırasında (EPA) 
    Tunus / Şarku’l Avsat
TT
TT

Tunus’ta protestolar artarken parlamento kabine değişikliğini onayladı

Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, Parlamento'daki konuşması sırasında (EPA) 
Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, Parlamento'daki konuşması sırasında (EPA) 

Tunus parlamentosu bu sabah (Çarşamba), Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasındaki siyasi anlaşmazlığı derinleştiren tartışmalı kabine değişikliği kararını onayladı. Bu onay, birçok kontrol noktası ve yüzlerce polis gücüyle çevrili parlamento binasının dışında, eşitsizlik, adaletsizlik, yaygın işsizlik ve polis şiddetine karşı düzenlenen protestolara tanık olunan bir günde geldi.
Tunus güvenlik güçleri, günün erken saatlerinde bu ay düzenlenen en büyük gösteriyi dağıtmak amacıyla parlamento dışındaki protestoculara karşı tazyikli su kullandı.
Ülkede bir haftadan fazla bir süredir gençler ve polis arasında gece çıkan çatışmalara tanık olan Tunus’un başkentindeki Tedamun mahallesinden yüzlerce protestocu yürüyüşe katılırken, Parlamento yakınlarında yüzlerce protestocu daha gösterilere dahil oldu.
Parlamentonun onayını alan bakanlık değişikliği, Tunus Başbakanın Cumhurbaşkanı Kays Said’e yakın bakanları uzaklaştırmasının ardından, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı’ndan sorumlu yeni bakanlar da dahil olmak üzere 11 bakanı içeriyor.
Başbakan Hişam el-Meşişi Parlamento’daki konuşmasında, "Parlamento dışında protesto düzenleyen gençler bize önceliklerimizi hatırlatıyor. Protestoları meşru. Hükümet öfkeli gençleri dinleyecek" dedi.
Ancak Cumhurbaşkanı Kays Said, Başbakan ile anlaşmazlığın keskin bir şekilde tırmanması halinde beklenen bir kabine değişikliğini reddedeceğini açıklarken, ülkedeki siyasi çıkmaz yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve onun ekonomik sonuçlarını ele alma çabalarını baltalıyor. Cumhurbaşkanı, kabine değişikliğinin usul açısından anayasaya aykırı olacağını söyleyerek, potansiyel yeni bakanlar arasında kadın bulunmamasını eleştirdi ve yeni bakanlardan bazılarının çıkar çatışması yaşadığına ilişkin şüpheleri olduğunu belirtti.
Parlamento’da tartışmalı kabine değişikliği hakkında hararetli tartışmalar sürerken, polis göstericilerin parlamento binasına yaklaşmalarını önlemek için bariyerler kurdu.
Polis aynı zamanda, Habib Burgiba Caddesi’nde toplanmaya çalışan göstericilerin caddeye girişini engelledi. Tunus İçişleri Bakanlığı Tunus'un başkentindeki bu ana caddede yer alıyor ve büyük gösteriler genellikle burada yapılıyor.
Tunus’taki protestolar, 2011 Tunus devriminin 10.yıldönümü olan bu ayda patlak verdi. Ülkedeki siyasi çıkmaz ve ekonomik gerileme daha da kötüleşti ve birçok Tunuslu’yu devrimin meyvelerini sorgulamaya yöneltti.
Tunus'un 2019 seçimlerinden bu yana yaşanan siyasi çıkmaz, kötüleşen ekonomik sorunların üstesinden gelme çabalarını engellerken, yabancı borç verenler ve  Tunus Genel İşçi Sendikaları (UGTT) da hızlı reformlar talep etmeye devam etti.
Kovid-19 salgınının geçen yıl patlak vermesiyle birlikte Tunus ekonomisi yüzde 8’den fazla geriledi. Ayrıca mali açık, Gayrı safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 12'sinden fazlasına yükseldi. Bu durum, kamu borcunun GSYİH'nın yüzde 90'ından fazlasına yükselmesine neden oldu.
Ülkede gençler ve polis güçleri arasında gece yaşanan çatışmaların yanı sıra, gündüz gösterileri de arttı ve göstericiler "Halk rejimi devirmek istiyor" sloganları attı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.