B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?

B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?
TT

B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?

B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?

B12 eksikliği tedavi edilmediği takdirde tehlikeli sağlık sorunlarına yol açabilir. B12 vitamini eksikliğinde çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler, daha da kötüleşmeden durumu düzeltmemize yardımcı olabilir.
Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Hizmetleri Kurumu (NNHS), kalp çarpıntısının B12 vitamini eksikliğinin bir belirtisi olabileceğini söyledi. Bu eksiklik folik asit eksikliği anemisi olarak da bilinmekte. İngiliz “Ekspres” sitesine göre, semptomlar hasta olan kişide yavaş yavaş ortaya çıkar.
NHS, B12 eksikliği belirtileri arasında, yorgunluk, uyuşukluk, bayılma, kulak çınlaması, iştahsızlık ve kilo kaybı olduğunu belirtirken, bazı kişilerde baş ağrısı, nefes darlığı ve solgun cilt görünümünün de olabileceğine dikkat çekti.
Ayrıca Sağlık Servisi, dikkat edilmesi gereken bir takım belirtiler hakkında uyarıda bulundu. Bu belirtiler arasında, ciltte soluk sarı renk, dilde iltihap ve kızarıklık, ağız ülseri ve parestezi, yürüyüş ve hareketlerde değişiklikler, bulanık görme, aşırı sinir, depresyon, duygu, düşünce ve davranış biçiminde değişiklikler, hafıza, anlayış ve muhakeme gibi zihinsel yeteneklerde azalma olduğuna dikkat çekti.
B12 eksikliği tat alma duyusunda azalma, kas zayıflığı ve ishal gibi diğer semptomları da içeriyor.
NHS tarafından yapılan bir açıklamada, “B12 eksikliği tedavi edilmediği sürece kalıcı hasar ihtimali artar.” denildi.
Vücuttaki B12 seviyesindeki düşüklüğün en yaygın sebebi; otoimmün bir hastalık olan Pernisiyoz anemidir. Hastalık, bağışıklık sisteminin midedeki organın iç yüzünü kaplayan hücrelerin işlevselliğini etkilemesinden kaynaklanır.
Bu hücreler, sağlıklı bir bireyde midede B12 vitaminine bağlanan ve vitamin emilimi için önemli olan “intrinsik faktör” denilen bir protein üretir. “İntrinsik” faktör olmadan -ne yerseniz yiyin- vücut B12 vitaminin emilimini gerçekleştiremez.
B12 vitamini daha çok et, balık ve süt ürünlerinde bulunur. Bu sebeple vejetaryenlerde eksikliğine daha çok rastlanır. Ayrıca proton pompa inhibitörleri (PPI’ler) gibi bazı ilaçlar B12 vitamini eksikliğini şiddetlendirir. Bu ilaçlar mide asidi üretimini engellediği için yenen gıdalardan B12 vitamini salınımı sağlanması gereklidir.
Vitamin enjeksiyonları ve ya vitamin tabletlerine ilişkin hastalığın tedavisi, hekimin teşhisine göre yapılır.
Doktorlar B12 vitamini eksikliği bulunan kişilere, folik asit kaynağı olmaları nedeniyle, brokoli, kuşkonmaz, bezelye, nohut ve esmer pirinç gibi yiyecekleri tüketmelerini tavsiye ediyor.



Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
TT

Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)

Bilincin beynin hangi bölümünde olduğunu araştıran bilim insanları ilginç sonuçlara ulaştı. 

Kişinin kendisini, etrafını, deneyimlerini, duygularını anlamasını sağlayan bilinç, insan varlığının temel bileşenlerinden biri. 

Bilim insanları uzun zamandır bilincin beynin hangi bölümünde, nasıl meydana geldiğini anlamaya çalışıyor. Pek çok fikir ortaya atılırken halihazırda 30'a yakın teori olduğu tahmin ediliyor. 

Bunlar arasında en çok öne çıkan ikisiyse Küresel Çalışma Alanı Teorisi (GWT) ve Bütünleşik Bilgi Teorisi (IIT). Bunlardan ilki bilincin, beynin ön kısmında olduğunu ve buradaki kilit bölgeler duyusal bilgileri tüm beyne yaydığında bilinçli deneyimin ortaya çıktığını savunuyor. 

IIT ise beyindeki bilginin son derece entegre ve bütünleşik olduğunu ve bu şekilde bilinçli bir deneyimin mümkün olduğunu öne sürüyor.

Önde gelen hakemli dergi Nature'da 1 Mayıs Perşembe günü yayımlanan çalışmada bilim insanları, bu iki teoriyi test ederek hangisinin geçerli olduğunu bulmaya çalıştı. Bulgular, ikisinin de yetersiz olduğuna işaret ediyor. 

Max Planck Enstitüsü'nden Dr. Lucia Melloni ve ekip arkadaşları, ABD, Avrupa ve Çin'deki 12 laboratuvarda 256 kişiye çeşitli görüntüleri izleterek beyinlerindeki elektrik ve manyetik aktiviteyi ve kan akışını ölçtü. 

Katılımcıların bilinçli farkındalığını ölçmek için onlara çeşitli yüzler, nesneler ve semboller gösterildi. Katılımcılar ekranda belirli görüntüler belirdiğinde bir düğmeye bastı. Ekip katılımcıların beynini üç farklı yöntem kullanarak izledi.

Bulgular bilincin, beynin düşünmeyle ilişkili ön kısmından ziyade, görme ve işitmeyle bağlantılı duyusal bölgeleri içeren arka kortekste ortaya çıktığına işaret ediyor. 

Çalışma, beynin arka kısmındaki nöronlarla öndeki bölgeler arasındaki önemli bağlantılar saptasa da bilincin ana merkezinin arka kortekste olduğu fikrini destekliyor.

Araştırmada ayrıca IIT'nin öne sürdüğü gibi bilincin, beynin çeşitli bölümlerinin etkileşimi ve işbirliğiyle oluştuğunu destekleyen güçlü kanıtlar da bulunmadı. 

Makalenin başyazarlarından Christof Koch, "Burada kanıtlar kesinlikle arka korteks lehine. Bilinçli deneyimle ilgili bilgiler ön loblarda ya yoktu ya da arka kortekse kıyasla çok daha zayıftı" diyerek ekliyor: 

Bu durum, ön lobların zeka, yargılama, muhakemede kritik önem taşımasına karşın görme, bilinçli görsel algılama gibi konularda kritik bir rol oynamadığı fikrini destekliyor.

Araştırmacılar yeni çalışmanın komadaki veya bitkisel hayattaki hastalar açısından da önem taşıdığını ifade ediyor.  

Bu durumdaki hastalar birkaç gün boyunca yanıt vermediği zaman genellikle bilinçlerini kaybettikleri varsayılarak yaşam destek ünitesiyle bağları kesiliyor. Ancak geçen yıl yayımlanan bir çalışmada tepkisiz hastaların yaklaşık 4'te birinin bilinci olabileceği tespit edilmişti.

Bu araştırmaya gönderme yapan Koch "Bilincin beyindeki temelini bilmek, sinyal vermeden 'orada olmanın' bu gizli biçimini daha iyi saptamamızı sağlar" diyor. 

Independent Türkçe, Reuters, New York Times, SciTechDaily, Nature