عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI Lübnan

Lübnan yargısı, Merkez Bankası Başkanını yolsuzlukla suçluyor

Lübnan yargısı, Merkez Bankası Başkanını yolsuzlukla suçluyor
    Beyrut/ Yusuf Diyab
TT
TT

Lübnan yargısı, Merkez Bankası Başkanını yolsuzlukla suçluyor

Lübnan yargısı, Merkez Bankası Başkanını yolsuzlukla suçluyor

Cebel-i Lübnan’da Temyiz Savcısı Gade Avn, Lübnan Merkez Bankası Riyad Selame ve Lübnan Bankacılık Denetim Komitesi Başkanı Maya Dabbağ’a ‘görev ihmali, kamu parasının israfı ve sübvansiyonlu dolar sürecini yöneterek pozisyonu kötüye kullanma’ suçlamaları yöneltti. Aynı şekilde yurt dışında dolar ithalat şirketinin sahibi Mişel Mukattaf ve bankacı Abdurrahman el-Fayed’i idari bir kararı ihlal etmekle suçladı. Gade Avn, iddianame dosyasını Cebel-i Lübnan’daki soruşturma hakimi Nicola Mansur’a sevk ederken, sanıkların sorgulanmasını ve soruşturma sonuçları ışığında haklarında uygun kararın alınmasını talep etti.
İddia, Başsavcı Avn tarafından geçen haftalarda söz konusu sanıklar ve çok sayıda bankacı hakkında yürütülen ön soruşturmalardan sonra geldi. Soruşturmalar, Lübnan Bankası tarafından ‘gıda ve ilaç sepetini desteklemek’ için hükümet kararıyla takip edilen dolar takası bağlamında boşa harcanan işlemlere ilişkin hazırlanan rapora dayanıyor. Meseleyi takip eden yargı kaynakları, iddianın ‘sübvanse edilen dolar dağıtımının isteğe bağlı olduğunu gösteren verilere dayandığını’ ve sadece vatandaşların yararlandığı gıda sepetini desteklemek için bu fonları tahsis etmek yerine, bunlardan kâr elde eden onlarca bankacıyı içerdiğini belirtti. Kaynaklar, 2020 Haziran ve Aralık aylarında boş yere harcanan miktarların 5 ile 7 milyon dolar arasında değiştiğine dikkati çekti.
Soruşturma Hakimi Nicola Mansur’un, koronavirüs salgınının yayılmasını sınırlandırmak için karantina sürecinin sona ermesinin ardından, sanıkları mahkemeye çağırıp sorgulamak üzere bir tarih belirlemesi bekleniyor. Ancak bir yargı kaynağı, Riyad Selame aleyhindeki iddiayı yasadışı olarak değerlendirdi. Kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Suç teşkil eden unsurların mevcut olması durumunda kovuşturma yetkisi Cebel-i Lübnan savcılığında değil, finansal savcılığa aittir. Aynı şekilde başbakandan izin almadan Lübnan Merkez Bankası Başkanı’na dava açmak mümkün değildir” dedi. Yargı kaynağı, Savcı Avn’ın, dava açma ve kovuşturma yetkisine sahip olmak için, ‘güveni kötüye kullanma suçunu görev ihmali ve kamu parasının israfı suçuyla ilişkilendirdiğine’ dikkati çekti. Kaynak, Riyad Selame’nin yasal temsilcisi yetkili yargı makamına, yani Cebel-i Lübnan’daki soruşturma hakimine resmi savunmasını sunduğunda kovuşturmanın durmasının beklendiğini dile getirdi.
Selame aleyhindeki iddianın, Lübnan yargısının İsviçre Savcılığı’ndan “adli yardım talep eden ve Merkez Bankası Başkanı’na karşı İsviçre’de ‘kara para aklama ve zimmete para geçirme’ şüphesiyle dava açıldığını bildiren” bir mesaj almasından birkaç gün sonra gelmesi dikkat çekici. Merkez Bankası Başkanı, yardımcısı Maryan Huveyk ve kardeşi Raca Selame tarafından Lübnan Merkez Bankası’ndan yurt dışına para havale edildiği gerekçesiyle İsviçre’de haklarında soruşturma açılmıştı. İsviçre’deki medya organları, havalelerin 400 milyon dolar olduğunu açıkladı. Selame, İsviçre’den gönderilen mesajın içeriği hususunda Temyiz Mahkemesi Başsavcısı Gassan Uveydat’a bilgi verdiğini söylerken, Lübnan Merkez Bankası hesaplarında havale yaptığı iddialarını da yalanladı. Selame ayrıca, kendisini savunmak ve bu suçlamaları çürütmek için İsviçre’ye gitmeye ve orada savcı karşısına çıkmaya hazır olduğunu ifade etti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
TT
TT

Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)

Lübnanlı Vesim, güneş enerjisine dayanan bir elektrik üretim sistemi kurduğu 2021 yazından beri cep telefonu dükkanındaki elektrik aboneliğine gerek duymuyor. Yeni sistem, paralel şebekeye ihtiyacını ortadan kaldırdı ve devlet elektriğine olan bağımlılığını azalttı. Şarku’l Avsat’a konuşan Vesim, iki yıl önce elektrik şebekesinin tamamen hizmet dışı kalmasına yol açan krizin “kendilerini alternatif bulmaya ittiğini” ve artık “elektriğin geliş saatleri ile hiç ilgilenmediğini” söyledi.

Güneş enerjisi, 2021 yazında gittikçe kötüleşen elektrik kesintileriyle yaşanan daimi bir krizin ardından Lübnanlıların başvurduğu en büyük alternatif oldu. O dönem elektrik kesintilerine akaryakıt sıkıntısının da eşlik etmesi paralel ağın jeneratörlerinin kapanmasına yol açtı. Lübnanlılar aylarca karanlıkta yaşadı. Daha sonra 2021 sonbaharında akaryakıtın ve 2022 sonbaharında yaklaşık 50 kat artan elektriğin dolar üzerinden fiyatlandırılmasının ardından ülke toparlanmaya başladı. Bu, Enerji Bakanlığı’nın Lübnan bölgelerine göre şu anda günlük beş saatten fazla elektrik vermeye devam etmesini sağladı.

Kriz olmasaydı Vesim, güneş enerjisi sistemini kurmayı düşünmezdi. Vesim “Yılın bu zamanında devletin elektrik sayacını tamamen kapatıyorum. Kışın ise buna birkaç saat ihtiyacım oluyor” dedi. Böylece Vesim, enerji tüketim faturasını düşürmüş ve elektrik fiyatlarının yükselmesi ışığında ekstra bir tasarruf sağlamış oluyor.

Lübnanlılar, 15 yıl önce elektrik arzındaki düşüş ve ciddi bir karne olgusunun yayılmasından bu yana enerji için alternatifler aramaya alıştılar. O zamanlar mahalle ve kasabalardaki elektrik jeneratörlerinin sağladığı paralel şebeke, karneye karşı pratik bir alternatifti ve elektrik kesintisi anında Lübnan halkının enerji ihtiyacını karşılıyordu. Ancak bu, 2021’den önce yardımcı bir unsur görevi görüyordu. Devletin elektrik şebekesi, neredeyse tamamen hizmet dışı kaldı; çünkü hükümet Lübnan Elektrik Şirketi’ne fon vermeyi reddetti ve bu durum Enerji Bakanlığı’nın elektrik ücretlerine zam yapmasına neden oldu.

Artık elektrik faturaları, kamu çalışanlarının gücünü aştığı ve çoğu kamu çalışanının aylık gelirinin yaklaşık yüzde 20’sine denk geldiği için Lübnan halkı, elektrik faturalarının yükselmesinden şikayet etse de, elektrik tedarikinin yeniden başlaması, Lübnanlılara, devletin elektrik şirketine göre kat be kat fiyatlandırma yapan jeneratör ağlarını kullanmayı bırakma imkanı sağladı. Lübnan Elektrik Şirketi’nde bir kilovat saatin fiyatı tüketim ölçeğine göre 0,10 ile 0,27 dolar arasında değişirken, paralel şebekede bir kilovat saatin fiyatı 0,45 ile 0,70 dolar arasında değişiyor. Ancak yeni olan şu ki, son dönemde jeneratör aboneliklerinin artması devlet şebekelerinin tedariğindeki eksiği kapattı.

Bu gerçek karşısında birçok kişi güneş enerjisi ile elektrik üretme seçeneğine başvurdu. Lübnan bakanlıklarındaki uzmanlara ve yetkililere göre, bu sisteme başvuran Lübnanlıların oranı nüfusun yüzde 40’ından fazlasına tekabül ediyor. Bu da bölgedeki en temiz enerji üretme oranını ortaya çıkarıyor. Ancak bu alternatife yönelmenin arkasında çevreci bir yaklaşımdan ziyade bir ‘ihtiyaç durumu’ söz konusu. Belediyeler kapsamında kırsal kesimde binaların büyük bir kısmına ve su çıkarma tesislerinin yakınlarına sulama ve içme suyu temini amacıyla kurulan enerji panelleri görülürken, uluslararası destek, kuyulardan su çıkarmak ve bunu insanlara ulaştırmak için güneş enerjisine dayalı üretim istasyonlarının teminine yardımcı oldu.

fdvfgfr
Lübnan evlerinin çatılarını kaplayan güneş panelleri (Merkeziyye Haber Ajansı)

‘Pratik bir alternatif’ olarak nitelendirilen bu durum, ülkede elektrik enerjisi sağlama yarışını da beraberinde getirdi. Jeneratör sahipleri bazı mahallelerde günde 16 saate varan elektrik enerjisi sağlarken, Enerji Bakanlığı, başta Irak’tan olmak üzere finansman kaynakları ve ertelenmiş krediler sağlayarak elektrik üretimini artırmayı hedefliyor.

Lübnan Enerji ve Su Kaynakları Bakanı Velid Fayyad, cuma günü Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani ile Lübnan’a petrol türevleri sağlamak için bir mutabakat zaptı imzaladı. Anlaşma, Lübnan’a Irak akaryakıtı sağlama anlaşmasının süresini uzatmayı ve miktarı yükseltmeyi hedefliyo. Ayrıca, Lübnan’da elektrik üretim tesislerinin işletilmesi için uygun petrol türevleri ile değiştirmek üzere Lübnan’a yeterli miktarda ham petrol tedariki için yeni bir ticari anlaşma da imzalandı.

Yeni anlaşma, Lübnan’a yılda 2 milyon ton ham petrol sağlanmasını öngörüyor. Bu miktar, Enerji Bakanlığı tarafından elektrik üretim tesislerinin durumuna göre değiştirilecek. Miktarın yılda 1 milyondan 2 milyon tona çıkması, akaryakıt üretim istasyonlarından günde 10 saatten fazla elektrik tedariki sağlanması anlamına geliyor.