عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsrail hükümeti, ‘kapsamlı İran saldırısıyla mücadelede’ bugün mini toplantıda bir araya gelecek

Tel Aviv'de, İsrail, ABD ve BAE’nin Doğu Afrika'daki büyükelçiliklerinin hedef alındığı bir komplonun engellendiğinden bahsediliyor

Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
    Tel Aviv/Şarku’l Avsat
TT
TT

İsrail hükümeti, ‘kapsamlı İran saldırısıyla mücadelede’ bugün mini toplantıda bir araya gelecek

Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)

İran kökenli Avrupalılar da dahil olmak üzere yakalanan bir grup İranlının, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve İsrail’in bir Afrika ülkesindeki büyükelçilikleri hakkında bilgi toplamak için faaliyet gösterdikleri ortaya çıkmıştı. Bu olayın ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise, kendi deyimiyle ‘kapsamlı bir İran terör saldırısını’ ele almak için kabine üyelerine (siyasi ve güvenlik işlerinden sorumlu kabine üyeleri ve onlarla birlikte güvenlik teşkilatı başkanları) olağanüstü toplantı çağrısında bulundu.
Netanyahu’nun ofisine yakın bir kaynak, Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade ve El Kaide’nin iki numaralı ismi Muhammed el-Masri suikastları ve Natanz reaktöründeki patlamalar gibi bir dizi operasyonun ardından İran'ın intikam almaya karar verdiğine dair birçok gösterge olduğunu söyledi. Nitekim İran’ın bu intikamı çeşitli büyükelçiler ve Yahudi kurumlarından almak isteyeceği öngörülüyor.
İsrailli kaynakların bildirdiğine göre Tel Aviv, dost istihbarat ağlarıyla iş birliği içerisinde, İran'ın İsrail, BAE ve ABD diplomatik misyonlarına karşı misilleme operasyonu düzenleme hazırlıklarını engellemeyi başardı. İsrail devlet televizyonu Kan 11’de yer alan habere göre, bu planlı saldırı kapsamında Doğu Afrika ülkesindeki bir İsrail büyükelçiliğinin hedef alınmak istendiği bildirildi. Batılı kaynaklara atıfta bulunan kanal, İran’ın İsrail, ABD ve BAE büyükelçilikleri hakkında istihbarat bilgileri toplamak için Doğu Afrika'daki kimliği belirsiz bir ülkeye ajan gönderdiğini, bu şekilde bunlardan birine saldırma olasılığını incelediğini bildirdi. Bu ajanlardan bazılarının Avrupalı-İranlı olmak üzere çifte uyruklu olduklarını, bu sürecin engellenmesi kapsamında, söz konusu Afrika ülkesinden bazı vatandaşlar da dahil olmak üzere bazı ajanların tutuklandığını da ekledi.
Geçtiğimiz Cuma günü Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği’nin birkaç yüz metre yakınlarında el yapımı patlayıcı kullanılarak saldırı gerçekleştirilmişti. Söz konusu saldırı başta İran ile ilişkilendirilmiş olsa da İsrailli ve Hint güvenlik yetkilileri, bombanın son derece ilkel ve basit yapıda olduğunu, bu nedenle aşırılık yanlılarının bireysel bir girişimi veya İranlı taraflarca yürütülen, İran destekli Hintli grupların kullanıldığı bir ‘İsrail güvenliği testi’ olabileceğini öne sürmüştü. Hint medyasında yer alan habere göre, yetkililerin bulduğu ve İsrail Büyükelçisi’ne hitap edilen mektupta ise söz konusu patlamanın bir ‘başlangıç’ olduğu, ‘yaklaşan patlamaların yalnızca bir kısmı sayıldığı’ ifade edilmişti.
İsrailli kaynakların bildirdiğine göre, İsrail güvenlik kabinesi bugünkü toplantısında ‘İran sorunuyla ilgili tüm gelişmeleri’ ele alacak. Kaynaklar, yeni ABD başkanı Joe Biden göreve geldiğinden bu yana İsrail'de ilk kez bu derece kapsamlı bir güvenlik değerlendirmesi yapılacağını belirtti. İran’ın uranyum zenginleştirme seviyesini yükseltmesi, ABD’nin bu konudaki uyarıları, İran'ın nükleer anlaşmayı ihlale devam ettiği takdirde nükleer silah malzemeleri elde etmeye oldukça yakın olabileceği, yeni ABD yönetiminin hızlı bir şekilde nükleer anlaşmaya dönme olasılığı, Hindistan'daki İsrail Büyükelçiliği yakınlarındaki saldırı ve İran’ın diğer misilleme girişimlerinin İsrail kabinesinin ele alacağı konular arasında olduğu ifade edildi.
Netanyahu’nun ordunun 900 milyon dolarlık ek bütçe talebini tartışmak üzere dün akşam düzenlediği toplantıya Savunma Bakanı Benny Gantz ve Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi’nin yanı sıra güvenlik ve maliye bakanlıklarındaki yetkililer de katıldı. Çekinceleri olduğunu dile getiren Maliye Bakanlığından bir yetkili, bu bütçe talebinin ancak diğer sektörlerdeki devlet bütçelerinin kesilmesi durumunda mümkün olacağını vurguladı. Güvenlik Bakanlığı yetkilileri ise emlak vergisi fonunda biriken birkaç milyar şekel rezervin kullanılması önerisinde bulundu. Nitekim bu fonların deprem ve savaş durumunda rehabilitasyon ve tazminat için kullanılması öngörülüyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

PKK kendini feshetti, Türkiye ve bölge için yankıları neler olacak?

PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.
PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.
TT
TT

PKK kendini feshetti, Türkiye ve bölge için yankıları neler olacak?

PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.
PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.

Ömer Önhon

Kırk yıldan fazla bir süredir Türkiye'ye karşı kanlı bir çatışma yürüten silahlı örgüt PKK, pazartesi günü kendini feshetme ve silahlı mücadelesini sonlandırma niyetini teyit ettiği tarihi ve benzeri görülmemiş bir duyuru yaptı.

Geçtiğimiz hafta örgütün konuşlanmış bulunduğu Kuzey Irak'ta düzenlenen kongrenin yayınlanan sonuç bildirgesinde şu ifadeler yer aldı: “PKK tarihi misyonunu tamamladı ve pratikleşme süreci Önder Apo (örgütün kurucusu Abdullah Öcalan'a atıfta bulunulmaktadır) tarafından yönetilmek ve yürütülmek üzere örgütsel yapısını feshetme kararı almıştır.”

 Açıklamada şunlar da eklendi: “PKK'nın mücadelesi, halkımız üzerindeki inkâr ve imha siyasetini parçaladı, Kürt sorununu demokratik siyaset yoluyla çözme noktasına getirdi.”

Şubat ayında, Türkiye'de 20 yıldan fazla süredir tutuklu bulunan örgütün lideri, örgütün feshedilmesini görüşmek üzere bir kongre toplanması çağrısı yapmıştı.

PKK, 5-7 Mayıs tarihleri ​​arasında düzenlenen 12. Kongresi’nin ardından 8 Mayıs'ta kısa bir açıklama yaparak “büyük” bir duyuru yapacağına işaret etti.

Fesih kararının, komşu Irak ve ABD ile müttefik Kürt güçlerinin aktif olduğu Suriye de dahil olmak üzere bölge için geniş siyasi ve güvenlik sonuçlarının olması bekleniyor. Bu duyuru önemine rağmen, kesin bir atılım teşkil etmiyor. Örgüt ile Türk hükümeti arasında devam eden müzakereler hakkında bilgili kaynaklara göre, birçok sorun hâlâ çözülmemiş durumda. Bu kaynaklar, duyuruyu kamuoyu baskısını hafifletmeyi, eleştirileri savuşturmayı ve yavaş da olsa bir ilerleme kaydedildiği mesajı iletmeyi amaçlayan geçici bir adım olarak tanımlıyor.

PKK, 52 yıl önce Abdullah Öcalan tarafından kuruldu ve 40 binden fazla insanın hayatına mal olan silahlı bir mücadele yürüttü. Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak tanımlanıyor

Görünüşe göre var olan engeller ortadan kaldırıldı ve örgüt sonunda uzun zamandır beklenen duyuruyu yayınladı. Uygulanıp uygulanmayacağı ve duyurunun Türkiye içinde istenen etkiyi yaratıp yaratmayacağı henüz belli değil.

Terör örgütü olarak tanımlanan örgüt

PKK, 52 yıl önce Abdullah Öcalan tarafından kuruldu ve 40 binden fazla insanın hayatına mal olan silahlı bir mücadele yürüttü. Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği  (AB) tarafından terör örgütü olarak tanımlanıyor. Öcalan, 1999'dan beri Marmara Denizi'ndeki İmralı Adası'nda bulunan bir cezaevinde mutlak tecrit altında tutuluyor.

Terörsüz Türkiye olarak adlandırılan süreç, aşırı sağcı Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) lideri Devlet Bahçeli'nin geçen yıl 22 Ekim'de Öcalan'ı PKK ve faaliyetlerini sonlandırma çağrısı yapmaya davet etmesiyle başladı. Hükümet, örgütün resmi bir kongre düzenleyerek kendisini feshetme yönünde bir iç karar alacağından hareketle, süreci sıkı bir şekilde kontrol altında tuttu, seçici ve dikkatli bir bilgilendirme yapmakla yetindi.

 Kongreye yaklaşık 15 kişi katılırken haberler, Öcalan ve örgütün elebaşlarının video konferans yoluyla katıldığına işaret ediyorlar. Paralel olarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) üçüncü büyük parti olan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM) temsilcileri ile hükümet yetkilileri arasında haftalarca gizli görüşmeler yapıldı.

Her iki taraf da bu görüşmeleri müzakere olarak tanımlamaktan çekinse de aslında öyleler. Bu sürecin bir parçası olarak, DEM Parti heyetleri Öcalan'ı cezaevinde ziyaret etti, Kuzey Irak'taki örgütün lider kadrosuyla istişarelerde bulundu ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Irak'taki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Suriye'deki Halk Koruma Birlikleri (YPG) dahil olmak üzere Kürt siyasi gruplarla görüştü.

Duyurunun detayları henüz belirsizliğini koruyor. Örgütün silahlarını ne zaman ve nerede bırakacağı henüz belirsiz bir konu. Kararın uygulandığı nasıl doğrulanacak? Genel af çıkacak mı? Terör ve kasten öldürme suçundan aranan militanların kaderi ne olacak?

Talepler listesi

Siyasi cephede, PKK'nın bir talepler listesi sunduğu ve Türk hükümetinin karşılığında vaatlerde bulunduğu düşünülüyor. Bununla birlikte henüz hiçbir ayrıntı yayınlanmadı. Hükümet, hiçbir taviz verilmediğinde ısrar ediyor ve bu inanılması zor bir iddia. DEM Partisi heyetinin önde gelen üyelerinden Pervin Buldan, şimdi demokratikleşme alanında adımlar atmak için sıranın Türkiye'de olduğunu söyledi. DEM Partisi'nin Merkez Yürütme Kurulu’nun önümüzdeki hafta başında net bir yol haritası ve belirli bir talepler listesi açıklamak üzere toplanması bekleniyor.

PKK'nın duyurusunda, bu kararların pratikleşmesinin Abdullah Öcalan'ın sürece liderlik etmesini ve yönlendirmesini, demokratik siyasi faaliyet hakkının tanınmasını ve sağlam yasal güvencelerin sunulmasını gerektirdiği belirtildi.

Bunlar son derece hassas konular ve aynı zamanda barış için koşullar gibi görünüyor.

Avrupa Konseyi Ankara'yı birçok alanda eleştirdi, ancak barış müzakerelerini Kürt sorununu barışçıl ve sürdürülebilir bir şekilde çözmeyi amaçlayan “önemli bir fırsat” olarak nitelendirdi.

PKK, Öcalan'ın serbest bırakılmasını talep etti ve birçok gözlemci kendisine af çıkarılacağına inanıyor. Ancak Öcalan'ın Türk makamlarına, esas olarak suikast ve provokasyon korkusuyla adayı terk etmek istemediğini ve bunun yerine yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve koruma talebini ilettiği bildirildi.

PKK'ya karşı yıllardır süregelen düşmanlığa rağmen, Türk kamuoyunda bu gelişmelere karşı yaygın bir öfkeye tanık olunmadı. Hükümetin propaganda makinesi hakim olan anlatıyı kontrol etmeyi başardı. Muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) hep DEM Partisi aracılığıyla PKK ile iş birliği yapmakla suçlayan iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ise şimdi aynı taraflarla müzakereler yürütüyor. Türk milliyetçilerinin potansiyel muhalefeti kontrol altında tutuluyor, hatta doğrudan bastırılıyor.

Zafer Partisi lideri ve AKP-MHP ittifakının açıkça muhalifi olan Ümit Özdağ, Ocak ayında tutuklanarak cezaevine gönderildi. Suriyeli mültecilere karşı nefrete tahrik ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret etmekle suçlandı. Ancak birçok kişi tutuklanmasının kamuoyunu Öcalan'ın serbest bırakılmasına karşı kışkırtma ve barış sürecini sarsma potansiyeline sahip olmasından kaynaklandığına inanıyor.

xscdfvgrt
12 Mayıs'ta Diyarbakır’daki bir kahvehanede PKK’nın fesih açıklamasını televizyondan takip eden erkekler (AFP)

Özdağ da yargılanması sırasında kendisini Öcalan'ın serbest bırakılmasını kolaylaştırmak için hapse atılan bir “siyasi rehine” olarak tanımladı. Uluslararası alanda süreç ihtiyatlı bir onayla karşılandı. AB ve ABD hâlâ PKK'yı terör örgütü olarak listelese de, varlığını Türkiye'de Kürtlerin özgürlükler konusunda uzun süredir yaşadığı mahrumiyetin bir yansıması olarak görüyorlar ve bu tutum Ankara ile aralarında uzun süredir gerginlik yaratıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da dahil olmak üzere Türk yetkililer, AB'yi Avrupa'daki PKK faaliyetlerine göz yummakla ve böylece terörizmi desteklemekle suçluyorlar.

Önemli bir fırsat

Her şeye rağmen, Avrupalı liderler Türkiye'de devam eden sürece desteklerini ifade ettiler. Avrupa Konseyi, birkaç gün önce yayınladığı son raporunda Ankara'yı birçok alanda eleştirdi ancak barış müzakerelerini Kürt sorununu siyasi, sosyal, demokratik ve güvenlik düzeylerinde barışçıl ve sürdürülebilir bir şekilde çözmeyi amaçlayan “önemli bir fırsat” olarak nitelendirdi.

Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'nın karşı karşıya olduğu en önemli meydan okumalardan biri, ülkedeki Kürtler ve özellikle de Halk Koruma Birlikleri (YPG) ile başa çıkma meselesidir

Türkiye içinde, CHP, hükümete karşı yürüttüğü açık savaşa ve İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun hapse atılmasının ardından gösteri ve protestolar düzenlemesine rağmen, bu sürece karşı çıkmadı. Partisinin Van'da düzenlediği gösteride, CHP lideri Özgür Özel, örgütün yakında silah bıraktığını açıklaması yönündeki umudunu dile getirdi. AK Parti’nin Doğu Anadolu bölgesinde DEM Partisi'nin seçilmiş belediye başkanlarını görevden alma ve yerlerine kayyum atama kararlarını kınadı.

Örgütün kendisini feshettiğini ve silah bırakacağını duyurması ile birlikte, ülke için yeni bir anayasa taslağının hazırlanması da dahil olmak üzere sürecin yeni bir aşaması başlıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın danışmanlarından biri olan Mehmet Uçum da temel aşamanın tamamlandığını ve şimdi demokrasi ve hukuk alanlarında kapsamlı reformların uygulanmasına geçileceğini söyleyerek buna işaret etti.

df
PKK’nın kendisini feshettiğini duyurmasının ardından Diyarbakır'daki tarihi Sur ilçesi 12 Mayıs  (AFP)

Bu sürecin hükümete fayda mı zarar mı sağlayacağı ise belirsizliğini koruyor. Ancak kamuoyu yoklamaları, eğer şimdi seçimler yapılırsa Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeniden seçilmesinin neredeyse imkansız göründüğüne işaret ediyor. Çoğu Türk, felç edici ekonomik krizden ve otoriterliğe doğru hızlı kayıştan ciddi şekilde etkilendi. Örgütün kendisini feshetmesi ve Türkiye'de terörün sona erdirilmesi belki Erdoğan'ın popülaritesini yeniden kazanmasının önünü açabilir, ama ekonomik ve politik sorunların devam etmesi onu her zamankinden daha savunmasız bırakabilir.

Suriye boyutu

Suriye boyutu bu denklemde önemli bir unsur. Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın karşı karşıya olduğu en önemli meydan okumalardan biri, ülkedeki Kürtler ve özellikle de YPG ile nasıl başa çıkacağı meselesi.

Bu birlikler PKK ile yakın bağlarını sürdürüyorlar ve safları içinde bazı kadroları bulunuyor. Şam'ın şiddetle reddettiği bir talep olan merkezi olmayan bir idari sistem kurulması da dahil olmak üzere çeşitli taleplerde bulundular.

Türkiye'deki devam eden gelişmeler büyük olasılıkla Suriye arenasına yansıyacak ve Suriye'deki durum da Türkiye'deki gelişmeleri etkileyebilir.