Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile 5 Şubat’ta bir araya geldi. Görüşmede tartışmalı başlıklar gündeme geldi. Borrell, 2017 yılından bu yana Rusya’nın başkenti Moskova’ya ziyaret gerçekleştiren bu düzeydeki ilk Avrupalı yetkili oldu. İnsan hakları meselelerine ilişkin tartışmalar ve Rus muhalif Aleksey Navalni ile binlerce destekçisinin tutuklanması, iki yetkilinin gerçekleştirdiği görüşmede ele alındı. Avrupalı diplomat, Brüksel’in Moskova ile ilişkilerinin ‘en düşük seviyelere’ gerilediğini belirtirken Lavrov ise Avrupalıları ‘Rusya’ya yönelik politikalarını’ gözden geçirmeye çağırdı. Kremlin de eş zamanlı olarak ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya’ya yönelik ‘saldırgan söylemini’ kınayan bir açıklama yaptı. Açıklama, Lavrov’un ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile ilk kez yapılan telefon görüşmesinin ertesi günü geldi. Görüşmede, Moskova’nın ABD ile ilişkileri normalleştirmeye hazır olduğu belirtildi. Lavrov, 5 Şubat’ta Borrell ile gerçekleştirdiği gergin görüşme sonrasında “Rusya ve AB arasındaki ilişkilerin daha da kötüleşmesi, öngörülemeyen sonuçlarla tehdit ediyor” dedi. İki taraf toplantı sırasında ‘görüşmelerin farklı olduğu konular da dahil olmak üzere diyalog kanallarını korumaya ve genişletmeye önem gösterdiklerini’ dile getirdi. Tarafların yaptığı açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Karşılıklı yarar sağlayan pratik bir iş birliğine hazır olduğumuzu teyit ettik. İlişkilerin daha da kötüleşmesinin olumsuz ve tamamen öngörülemeyen sonuçlarla dolu olduğuna dair ortak bir kanaatimiz var.”
Moskova, Borrell’in ‘mart ayında yapılması planlanan AB zirvesinden önce gerçekleşen ve Avrupalı liderlerin Rusya ile ilişki stratejisini tartışması beklenen’ ziyaretine özel önem veriyor.
Rus kaynaklarına göre birkaç gün önce toplanan Avrupa Konseyi’nin Navalni davası nedeniyle Rusya’ya karşı yeni bir yaptırım paketini ertelemesi, Moskova için ‘olumlu bir sinyal’ oldu. Ancak Rusya’nın dikkati, 22 Şubat’ta Rus muhalifin tutukluluk meselesiyle ilgili ‘olası ek tedbirleri’ tartışmak üzere planlanan AB Dışişleri Bakanları toplantısına odaklanmış durumda. Borrel 9 Şubat’ta, Avrupa Parlamentosu üyelerine Rusya ziyaretinin sonuçları hakkında bilgi verecek.
Lavrov ve Borrell’in ortak basın toplantısında, iki tarafın aralarındaki büyük anlaşmazlıkların boyutunun karşılıklı olarak kabul edilmesine rağmen diyalog kanallarını güçlendirmeye çalıştıkları gözlemlendi. Lavrov, Rus muhalif Aleksey Navalni nedeniyle AB’nin Rusya’ya yönelik olası yaptırımlarının ‘bir iç Avrupa meselesi" olarak ele alınabileceğini söyledi. Rus Bakan, AB’nin Rusya için güvenilmez bir ortak haline dönüştüğünü belirtti. Borrell ise “İlişkilerimiz son derece gergin ve Navalni meselesi bu ilişkileri düşük bir seviyeye getirdi” ifadesini kullandı. Aynı zamanda ortak diyalog kanalları açma arzusunu dile getiren Josep Borrell sözlerini şöyle sürdürdü:
“Lavrov ile görüşmemizde bir kez daha Navalni’nin serbest bırakılması ve zehirlenmesiyle ilgili kapsamlı soruşturmanın başlatılması çağrısında bulundum. Hukukun üstünlüğü, insan hakları, sivil toplum ve siyasi özgürlükler Rusya- Avrupa ilişkilerinin merkezinde yer almaya devam ediyor. Navalni’nin zehirlenmesinden bu yana ‘henüz’ yeni bir ceza uygulanmadı. Ancak olasılık masada.”
Konuya dair yaşanan tartışmanın merkezinde özellikle Lavrov’un Avrupalılara ‘ABD tarafından dayatılan mekanizmaları kullanmama ve Rusya’nın görüşlerine kulak asma’ çağrısı yer aldı. Sergey Lavrov, Avrupalı yetkililerin protestoculara nasıl davrandığını gösteren birçok örnek olduğunu belirterek ABD’li yetkililerin yakın zamanda Kongre binasında eylemcilere olan yaklaşımı hakkında da sorular yöneltilebileceğini vurguladı.
Koronavirüse karşı geliştirilen Rus aşısı Sputnik-V meselesi, Rusya- Avrupa ilişkilerinde gelişmeye tanık olunabilecek konulardan biri olarak ön plana çıktı. Bu bağlamda Borrell, Rusya’yı ilk kez ulaştığı ‘büyük bilimsel başarı’ nedeniyle tebrik ederek iki tarafın bu alanda iş birliği olasılıklarını görüşeceklerini dile getirdi. Josep Borrell açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Tüm insanlığın yararına olan ve pandemiyle mücadele için bize daha fazla olanak sağlayan bu projenin başarısından dolayı Rusya’yı tebrik ediyorum. Avrupa İlaç Ajansı’nın bu aşının AB devletlerinde kullanılmak üzere onaylanacağını umuyorum. Bu, bizim için iyi bir haber olacak. Çünkü aşı eksikliğimiz olduğu biliniyor ve ihracat için yeni bir kaynak bulmamız, memnuniyetle karşılanacaktır. Rus bilim adamlarını başarılarından dolayı bir kez daha tebrik ediyorum.”
Lavrov, Rusya’nın aşı geliştirme açıklamasının başlangıçta yurt karamsar ve eleştirel karşılandığını ancak daha sonra uluslararası kamuoyunun tavrının bu mesele karşısında değiştiğini hatırlattı. Rus Bakan, ülkesinin ‘ortak menfaati olduğunu belirterek bunun her iki taraf için yararına dikkat çekti. İş birliği yapmaya hazır olduğunu’ vurguladı. Avrupa ve ABD ile temaslar yürüttüklerini belirten Sergey Lavrov, geçen perşembe günü yeni ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı telefon görüşmesinde Rus aşısı konusunu ele aldıklarını söyledi. Ayrıca Blinken ile Rusya ve ABD’deki laboratuvarlar, bilim adamları ve ilaç üreticileri arasında temasların geliştirilmesi ve bu alandaki iş birliği araçlarının tartışılması konusunda uzlaşı sağladığını kaydetti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da iki bakanın ‘Stratejik Saldırı Silahlarının Sınırlandırılması ve Azaltılması Anlaşması’nın 2026 yılına kadar uzatılması’ hususunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden arasında telefon görüşmesinin devam etmesinin de memnuniyetle karşıladığı vurgulandı. Açıklamaya göre iki bakan bunun uluslararası güvenlik ve stratejik istikrar alanındaki durumun iyileştirilmesine katkıda bulunacağını kaydettiler. İki taraf, ABD’nin Orta ve Kısa-Menzilli Füzelerin Ortadan Kaldırılması Antlaşması’ndan geri çekildiğini hatırlatarak silahların kontrolü alanında şeffaflığın sağlanması konusunu gündeme getirdiler.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’na göre Lavrov ve Blinken, uluslararası meseleler bağlamında Ukrayna’daki durumun yanı sıra Suriye ve Libya’da barış çözümüne sunulan katkıları ele aldılar. Sergey Lavrov görüşmede Rusya’nın daha önce nükleer savaşın önlenmesi ve içişlerine müdahale edilmemesi gerektiğine dair ortak bir Rusya-ABD deklarasyonunun yayınlanmasına ilişkin önerilere değindi. Dışişleri Bakanlığı’na göre Lavrov, ABD tarafının Navalni’nin tutuklanması hususundaki önerisine ‘Rusya yasalarına ve yargı sistemine saygı gösterme zorunluluğu olmalı’ yanıtını verdi. Sergey Lavrov, Blinken’in dikkatini ABD’deki başkanlık seçimlerinin sonuçlarına karşı protestolara katılan insanlara yönelik zulüm ve benzeri uygulamalara çekerken ilgili adli süreçlerde şeffaflığın sağlanması çağrısında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı, ülkesinin ‘karşılıklı saygıya ve çıkarlar dengesine dayalı ikili ilişkileri normalleştirmek için’ ortak eyleme açık olduğunu vurguladı. Blinken de ülkesinin gündeme getirilen konularda uzmanlar düzeyinde bir diyalog kurmaya hazır olduğunu ifade etti.
Görüşmenin atmosferi Moskova tarafından ‘olumlu ve verimli’ olarak nitelendi. ABD Başkanı’nın geçen perşembe günü yaptığı konuşmaya karşı Rus tepkisi güçlüydü. Biden, Rus tehditleriyle ciddi şekilde ilgileneceğini söylerken Rus mevkidaşı Vladimir Putin’e ‘Rusya’nın düşmanca eylemleri karşısında ABD’nin geri çekilme günlerinin sona erdiği’ mesajını verdi. Kremlin, Biden’ın açıklamasını, ‘agresif ve yapıcı olmayan bir konuşma’ olarak nitelendirirken Moskova’nın ‘ABD’den yapılan herhengi bir uyarı ile ilgilenmeyeceğini’ vurguladı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova’nın ‘iki ülke arasında verimli bir diyalog başlatmak için fırsatların devam etmesini ümit ettiğini’ söyledi.
Lavrov, Avrupalıları politikalarını gözden geçirmeye çağırdı
Lavrov, Avrupalıları politikalarını gözden geçirmeye çağırdı
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة