Rusya Devlet Duması Başkanı Vyacheslav Volodin, dün İran Parlamentosu Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf ile bir araya geldi. Kalibaf, İran Dini Lideri Ali Hamaney’in Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e göndermek istediği mektubu Volodin’e iletti. “Putin'in Kalibaf’ı kabul etmediğine” dair tartışmalar İran medyasında geniş yer buldu.
Ziyaretin her iki tarafı ilgilendiren konularda sürekli koordinasyon ve görüş alışverişi açısından önemine dikkat çeken Rusya Parlamentosu basın bürosu, Volodin'in söz konusu mesajı Rusya Devlet Başkanı’na ilettiğini de sözlerine ekledi.
Kalibaf ile görüşmelere katılan İran'ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali ise, Kalibaf’ın yabancı bir ülkeye yaptığı ilk ziyaretin İran parlamentosunun komşuluk ilişkilerine verdiği önemi teyit ettiğini söyledi. Aynı zamanda “İran ile Rusya arasındaki ilişkiler, parlamento ilişkileri de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda sürekli olarak gelişiyor. Kalibaf'ın Moskova ziyareti ise Tahran ile Moskova arasında diğer alanlardaki koordinasyonu derinleştirmeye kesinlikle yardımcı olacaktır” ifadelerine başvurdu.
Toplantı öncesinde Tahran ile Moskova arasındaki ilişkilerin pekiştirilmesi gerektiğini vurgulayan Kalibaf, “ikili, bölgesel ve uluslararası alanda iki ülke arasında pek çok ortak nokta olduğuna” dikkat çekmişti.
Hamaney’in de İran ile Rusya arasındaki ilişkilerin derinleştirilmesi ve ikili iş birliği yapısının genişletilmesi yönündeki tutumuna değinen Kalibaf, “Rusya ziyaretinin en önemli hedeflerinden biri de Tahran ile Moskova ilişkilerinin küresel gelişmelerden etkilenmeyeceğine dair Ruslara güvence vermektir” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, geçtiğimiz hafta İranlı mevkidaşı Muhammed Cevad Zarif ile Moskova’da gerçekleştirdiği görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Rusya ile İran arasındaki ilişkilerin, yasadışı yaptırımlar uygulayan ABD'nin isteklerine bağlı olmayacağını söylemişti. Lavrov aynı zamanda “İlişkilerimiz, iki ülke ve iki halkın çıkarları yönünde gelişiyor; planlarımızı herhangi bir üçüncü şahsa dikkat etmeksizin kuruyoruz” vurgusunda bulunmuştu.
Moskova’da “Putin'in Kalibaf’ı kabul etmediğine” dair yaşanan tartışmalar karşısında Rus devlet medyasının sessizliği dikkat çekiyor. Nitekim ziyaretin her iki taraf açısından başarıyla düzenlendiğini belirten bir Rus diplomat, protokolün Duma Meclisi Başkanı'nın Rus mevkidaşını kabulünü gerektirdiğine işaret etti.
İran medyasında ise Kalibaf’ın “Rusya ziyaretini ertelemememi emreden Hamaney, yazılı mesajının Rusya’ya gönderilmesini onayladı” ifadeleri yer aldı.
Bakanlığının Kalibaf’ın ziyaretine dair herhangi bir ihmalkarlıkta bulunduğu iddialarını reddeden İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade ise “Rehber’in mesajını taşıyan Parlamento Başkanı’nın söz konusu önemli ziyaretinin konuya aşina dahi olmayanlar tarafından partizan bir şekilde ele alınması son derece üzücü” açıklamalarında bulundu.
Putin ve Kalibaf'ın görüşeceğine dair herhangi bir ön anlaşmayı tamamen reddeden Hatipzade, Rusya Başkanı’nın dış toplantılara dair özel protokolleri bulunduğunu, koronavirüs salgını ve bazı protokoller olmasaydı bazı toplantıların gerçekleştirileceğine vurgu yaptı. Aynı zamanda “Şuanda özel şartlar altındayız ve böyle bir durumda görüşmenin oldukça önemli faydaları mevcut” ifadelerini kullanan Hatipzade, Kalibaf'ın Rus yetkililerle iyi görüşmelerde bulunmayı başaracağına dair iyimserliğini dile getirdi.
İranlı muhafızlara ait ‘İslam Cumhuriyeti’ gazetesi, “Ruslarla Muamelenin Yüksek Bedeli” başlıklı yazısında, Kalibaf’ın Putin’in kendisini kabul etmemesine rağmen gerçekleştirdiği ziyaretini eleştirdi. Rus yetkilinin bu davranışının İran'a ve İslam Cumhuriyeti rejimine bir hakaret sayıldığının vurgulandığı yazıda, “Batı'ya yönelik bakış açıları nedeniyle İranlı yetkililerden uzun süredir memnun olmayan Putin'in bu nedenle toplantıları reddettiği söyleniyor” ifadeleri kullanıldı. Aynı zamanda koronavirüs protokollerine de değinildi.
Diğer yandan bazıları ise, Putin’in reddinin, önümüzdeki Haziran ayında gerçekleştirilecek cumhurbaşkanlığı seçimleri yarışına girmesi beklenen İran Parlamento Başkanı'na seçim kampanyası desteği fırsatı verilmemesinden kaynaklandığına işaret ediyor.
Aftab Yazd gazetesi ise, Putin’in bu davranışının unutulmaması çağrısında bulundu. İlk başta Kalibaf’a yönelik eleştirileri savunan gazete, ancak daha sonra “İran halkının temsilcisi” olduğu gerekçesiyle Kalibaf’ı savunmaya başladı. Gazetenin konuyla ilgili manşetinde “Kalibaf ve arkadaşları, bazı hatalar yaparak herkesin bir görev için yaratıldığını gösterdi. Ancak Putin’in bu davranışını unutmamalı, hafızamızın bir köşesinde saklamalıyız” ifadeleri kullanıldı.
Çin-Rusya-İran ortak tatbikatı
Rus haber ajansı RIA’nın haberine göre Rusya'nın Tahran Büyükelçisi Levan Dzhagaryan dün yaptığı açıklamada Moskova’nın bu ayın sonlarında Hint Okyanusu'nda İran ve Çin ile ortak deniz tatbikatları düzenlemeyi planladığına değindi. Nitekim üç ülke, 2019'un Aralık ayında da Hint Okyanusu'nda benzer bir deniz tatbikatı düzenlemişti.
Haberde “Bir sonraki çok taraflı deniz tatbikatları, 2021 Şubat ayı ortalarında Hint Okyanusu'nun kuzey kesiminde gerçekleştirilecek” ifadelerine başvuran Dzhagaryan, tatbikatların arama kurtarma ve gemi güvenliği operasyonlarını da içereceğini de sözlerine ekledi.