1918’deki İspanyol gribi verileri, Kovid-19 salgınının olası bir tekrarı konusunda uyarıyor

1918’deki İspanyol gribi verileri, Kovid-19 salgınının olası bir tekrarı konusunda uyarıyor
TT

1918’deki İspanyol gribi verileri, Kovid-19 salgınının olası bir tekrarı konusunda uyarıyor

1918’deki İspanyol gribi verileri, Kovid-19 salgınının olası bir tekrarı konusunda uyarıyor

Michigan Eyalet Üniversitesi'nden bir araştırmacıya göre 1918'deki İspanyol gribi, gelecekte Kovid-19 salgını açısından neler yaşanabileceğine dair uyarılarda bulunan örnekler taşıyor. Michigan Eyalet Üniversitesi James Madison Koleji'nden Profesör Siddharth Chandra, yaklaşık 15 bin Michigan sakininin hayatını kaybetmesine neden olan İspanyol gribini 10 yıl boyunca inceledikten sonra, Amerikan Halk Sağlığı Dergisi’nin (AJPH) gelecek Mart sayısında yayınlanacak araştırmasının mevcut Kovid-19 pandemisinin yayılmasına ilişkin veriler sunduğunu fark etti.
 Michigan Üniversitesi web sitesinde yayınlanan bir raporda, Epidemiyoloji ve Biyoistatistik uzmanı Profesör Chandra, Michigan'daki influenza virüsü ve ölüm oranına ilişkin 1918'den 1920'ye kadar olan verileri, dört farklı dalgayı tanımlamak için kullandı. O dönem salgının ilk zirvesi Mart 1918'de gerçekleşti. Chandra raporda konuyla alakalı şu açıklamayı yapıyor:
 “Ekim 1918'de vaka sayısındaki ikinci artıştan sonra eyalet valisi Kovid-19 salgını sırasında getirilen kısıtlamalara benzer şekilde, kalabalık toplanmalara eyalet çapında bir yasak getirdi. Üç hafta sonra vaka sayısı azaldı ve yasak kaldırıldı. Ancak bu durum Aralık 1918’de vakalarda başka bir zirvenin yaşanmasına neden oldu. Bu da yasağın gribin yayılmasını durdurmadığı anlamına geliyor. Sadece vakalardaki artışı geciktirdi.”
 Chandra, çalışmalarında Ekim 1918'den Aralık 1918'e kadar vakalardaki zirveleri ve ani artışları gösteren verileri çizdi ve zaman içinde illere göre grip virüsü vakalarının büyümesi durumunu takip etti. Buna göre Ekim ayında, eyaletin güney kesimindeki ve Mackinac Boğazı yakınlarındaki ilçeler en yüksek sayıları kaydetti. Ancak Aralık ayına geldiğinde en yüksek vaka sayısı eyaletin merkezinde kaydedildi. En şaşırtıcı veriler ise, 18 ay sonra yani Şubat 1920'de, eyalet çapında meydana gelen bir vaka patlamasının Ekim 1918'de meydana gelenden daha büyük bir artışa neden olduğu zaman geldi.
 
Profesör Chandra açıklamasında şunları kaydediyor:
"Birinci Dünya Savaşı 1918'de sona erdiği için bu patlama yaşanmış olabilir. Savaşan erkekler, virüsü aile üyelerine bulaştırmak için eve gelen gezici bir ajanmış gibi ailelerine geri döndüler. Bu da çocuklarla yaşlılar arasındaki vakaların artışını açıklıyor. Bunu doğrulayacak bir yöntem yok. Ancak bu durumda rol oynayan en önemli faktör virüse karşı bir aşının olmamasıdır."
 
Virüse maruz kalan kişi sayısında artış yaşanabilir
1918'de bir aşıya ulaşma umudu yoktu. Ancak 2021'de aşılar geliştirildi. Kovid-19 salgınının halk sağlığına ilişkin tepkileri açısından fayda sağlayabilecek 1918 salgınından elde edebileceğimiz ana fikirlerden biri, virüse maruz kalan kişi sayısı. Buna göre, 2021'in sonlarında veya 2022'nin başlarında  Şubat 1920'dekine benzer bir artış yaşanabilir.

 Son olarak Profesör Chandra şu ifadeleri kullanıyor:
"Birçok insan aşılanana kadar virüse karşı savunmasız kalacak. Şu andan itibaren vakalarda bir düşüş görsek bile yine de bir yıl içinde kötü şeyler olabilir. Virüse yakalanma riski altında olan 200 milyondan fazla insan var.”



Gişe macerasına fırtına gibi başlayan filmden sert düşüş

Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)
TT

Gişe macerasına fırtına gibi başlayan filmden sert düşüş

Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)

Marvel'ın yeni süper kahraman filmi Fantastik Dörtlü: İlk Adımlar (The Fantastic Four: First Steps), gişedeki ikinci hafta sonunda ciddi bir düşüş yaşasa da zirvedeki yerini korumayı başardı. Ancak vizyona giren yeni yapımlar, filmin zirvedeki yerini tehdit etmeye başladı.

Fantastik Dörtlü, vizyondaki ikinci cuma gününde ABD'de 11,7 milyon dolar hasılat elde etti. Bu, açılış haftasına kıyasla yüzde 80'lik ciddi bir düşüş anlamına geliyor. İzleyicilerin ilgisi artmazsa, film ikinci hafta sonu için öngörülen 45 ila 52 milyon dolarlık hasılat hedefini tutturamayabilir. Filmin ABD'deki toplam hasılatı 170 milyon dolara ulaştı ve hafta sonunda bu rakamın 198 milyon dolara çıkabileceği tahmin ediliyor. Öte yandan Marvel'ın filmi üretmek için 200 milyon dolardan fazla harcama yaptığı biliniyor.

Marvel Sinematik Evreni'ne doğrudan bağlı olmayan Fantastik Dörtlü: İlk Adımlar, izleyiciler için yeni bir başlangıç noktası olma iddiası taşıyor. Marvel'ın "ilk ailesi"ni canlandıran Pedro Pascal, Vanessa Kirby, Joseph Quinn ve Ebon Moss-Bachrach bu filmle Marvel Sinematik Evreni'ne katıldı. Film hem eleştirmenlerden hem de seyircilerden övgü topluyor.

Bu çizgi roman uyarlaması, pandemiden sonra Marvel'ın yeni bir süper kahraman ekibini başarıyla sinemaya taşıyan ilk yapım olma potansiyeli taşıyordu. Ancak Thunderbolts*, The Marvels ve Eternals gibi beklentilerin altında kalan projelerin ardından gelen Fantastik Dörtlü, güçlü açılışına rağmen çizgi roman hayranları haricindekilere hitap etmekte zorlanıyor.

1960'lardan ilham alan retro-fütüristik bir dünyada geçen Fantastik Dörtlü: İlk Adımlar'da, kahraman kimlikleriyle aile bağlarını dengelemek zorunda kalan ekip, Galactus adlı açgözlü bir uzaylı ve onun gizemli habercisi Gümüş Sörfçü'yle karşı karşıya geliyor. Galactus’un dünyayı yok etme planı zaten yeterince ürkütücüyken, olaylar beklenmedik şekilde kişisel bir boyut kazanıyor.

Filmin zorlandığı bu dönemde sinema salonları, vizyona giren yeni yapımlardan umutlu. Universal ve DreamWorks'ün 80 milyon dolara mal olan animasyonu Kim Demiş Kötüyüz Diye? 2 (The Bad Guys 2), cuma günü ABD'de 9,1 milyon dolar hasılatla ikinci sırada yer aldı. Liam Neeson'ın başrolde yer aldığı Çıplak Silah (The Naked Gun) ise 6,3 milyon dolarla üçüncü sıraya yerleşti. 

Independent Türkçe, Deadline, Variety