عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI Sudan

Afrika Birliği Nahda Barajı krizinde arabuluculuk yapacak

Hartum Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve ABD’nin Nahda Barajı müzakerelerine katılmasını istiyor

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (EPA)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (EPA)
    Hartum / Muhammed Emin Yasin
TT
TT

Afrika Birliği Nahda Barajı krizinde arabuluculuk yapacak

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (EPA)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (EPA)

Afrika Birliği (AfB) Suudi Arabistan’ın diplomatik girişiminin ardından Nahda Barajı krizinde Sudan ve Etiyopya arasında arabuluculuk yapacak.
AfB’nin Sudan Özel Elçisi Moritanyalı diplomat Muhammed Hassan Ould Labbat, Sudan geçiş yönetimindeki yetkililerle bir dizi konuyu istişare etmek üzere Hartum’u ziyaret etti. Toplantıların gündeminde doğu sınırında Etiyopya ile yaşanan gerginlikler ve Nahda (Hedasi-Rönesans) Barajı ile ilgili çıkmaza giren müzakereler vardı. Diğer taraftan Sudan Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya ile Sudan arasında çözülmeyi bekleyen krizlerle ilgili gelişmeleri ele almak üzere Addis Ababa’daki büyükelçisini çağırarak bir istişare toplantısı düzenledi.
AfB’nin adımı Suudi Arabistan Afrika İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Ahmed Abdulaziz Kattan’ın Hartum’u ziyaret etmesinin akabinde geldi. Kattan ziyareti sırasında Suudi Arabistan’ın Arap ülkelerinin su güvenliğini sıkı bir şekilde savunduğunu ve Nahda Barajı dosyasını üç ülkenin haklarını garanti altına alacak şekilde çözüme kavuşturma çabalarını vurguladı.
Ould Labbat dün Sudan Dışişleri Bakanı Meryem el-Mehdi ile görüşmesi ertelenirken Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu ve Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ile ayrı ayrı görüşmeler yaptı.
Ould Labbat, AfB Komisyonu Başkanı Musa Faki’nin AfB ile Sudan’daki geçiş yönetimi arasında ortak öneme sahip bazı konularla ilgili ayrıntılı bir mektubunu Egemenlik Konseyi Başkanı’na ilettiğini söyledi. Ould Labbat yaptığı açıklamada “AfB 2019 yılının Nisan ayından beri Sudan’daki gelişmelerle uyum içerisinde hareket ediyor. AfB geçiş yönetimindeki yetkililerin etkili, tutarlı ve Sudan halkının iradesinden hâsıl olmasını sağlamak için elindeki tüm imkanları kullandı” dedi.
Ould Labbat, mesajın içeriğinin Sudan’daki geçiş döneminin gidişatına ilişkin önemli gelişmelerden ve Sudan’ın oldukça önemli olan bazı dosyalarla ilişkilerindeki bir dizi hassas meselelerden oluştuğunu kaydetti. Ould Labbat, Başbakan ile yaptığı görüşme esnasında Nahda Barajı gibi bazı önemli Afrika konularını ve Sudan-Etiyopya sınırındaki son gelişmeleri ele aldıklarını ifade etti. Aynı zamanda AfB’nin Afrika ile ilgili problemlerde barışçıl Afrika çözümleri ilkesini gözettiğini ve ülkedeki geçiş dönemi için destek vermeye hazır olduğunu vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın kaynaklarından edindiği bilgilere göre Afrikalı diplomat hükümetteki üst düzey yetkililerle görüşmesini tamamlamasının ardından Sudan Dışişleri Bakanı ile ertelenen görüşmesini bugün yapması bekleniyor. Kaynaklar Dışişleri Bakanlığı’nın iki gün önce çağırdığı Sudan’ın Addis Ababa Büyükelçisi Cemal eş-Şeyh ile Sudan-Etiyopya sınırındaki gerginlik, Nahda Barajı dosyası ve görevinin başına dönmeden önce net bir vizyon benimsemesi ile ilgili olarak bir toplantı düzenlediğini bildirdi.
Basında AfB’nin, Ould Labbat’ı Sudan hükümeti yetkilileriyle Etiyopya-Sudan sınır krizini görüşmek üzere gönderdiği ifadeleri yer aldı. Çıkan haberlerde Dışişleri Bakanlığı’nın Afrikalı diplomatın Hartum’daki görevlerine ilişkin sunumunu dinleyeceği söylendi.
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk’un başkanlığındaki Nahda Barajı Yüksek Komitesi iki akşam önce olağanüstü bir toplantı düzenledi. Söz konusu toplantıda Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin AfB Dönem Başkanlığını devralmasının ardından Sudan’ın AfB’nin yanı sıra Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin arabuluculuk yapmak üzere müzakerelere katılma önerisinin kabul edilmesi gerektiği vurgulandı. Sudan, ülkenin ulusal güvenliğine ve su tesisatlarına tehdit oluşturduğu gerekçesiyle Etiyopya’nın önümüzdeki temmuz ayında Nahda Barajı’nın ikinci dolum aşamasını başlatacağına yönelik açıklamalarını tekrar reddetti. Diğer taraftan Sudan hükümetine bağlı Nahda Barajı Takip Yüksek Komitesi, baraj konusunda dörtlü uluslararası arabuluculuk fikrini açıklamak üzere uluslararası taraflarla istişareye devam edilmesi yönünde bir karar aldı.
Ould Labbat, Sudan’daki Askeri Geçiş Konseyi (AGK) ile Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) arasındaki müzakerelere liderlik etmişti. Söz konusu müzakereler ülkedeki geçiş dönemini yöneten siyasi bir anlaşmanın imzalanmasıyla sona ermişti.
Etiyopya’nın, topraklarına yönelik saldırganlığını kınayan Sudan bunu egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün bir ihlali olarak nitelendirdi. Sudan bu saldırganlığın bölgenin güvenliği ve istikrarı üzerinde tehlikeli yansımaları olabileceğini kaydetti. Aynı zamanda bunun sonuçlarından tamamen Etiyopya’nın sorumlu olduğunu söyleyerek topraklarına yönelik saldırıları derhal durdurması, diyalog seçeneğini izlemesi, üzerinde anlaşılan sınırların yeniden çiziminin tamamlanması ve işaretlerin konulması çağrısında bulundu.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor

Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT
TT

Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor

Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları, Temmuz ayı ortasında yapılan Sudan’a Komşu Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınan karara göre Çad’ın başkenti Encemine’de “Sudan Krizinden Çıkış Yolları” gündemiyle toplanıyor.

13 Temmuz’da Kahire’de Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan, Eritre ve Etiyopya olmak üzere yedi Afrika ülkesinin liderlerinin katıldığı Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi gerçekleştirilmişti. Zirvede, “Sudan krizinin ülkenin geleceği, istikrarı, birliği ve toprak bütünlüğü üzerindeki yansımalarının çözülmesi ve ulusal kurumların çöküşünün önlenmesi için gerekli uygulamalı adımları ele alacak” bir iletişim mekanizması kurma kararı alınmıştı. Bu iletişim mekanizmasına katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları liderlik edecek.

Kapanış bildirgesine göre zirvede ayrıca, iletişim mekanizmasına “Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Afrika Birliği (AfB) de dahil olmak üzere mevcut mekanizmalarla entegrasyonunda Sudanlı taraflarla doğrudan iletişim kurarak çatışmayı durdurup Sudan krizinde kapsamlı bir çözüme ulaşmak için uygulanabilir pratik çözümler içeren bir yürütme eylem planı” hazırlama görevi verilmişti.

Görsel kaldırıldı.
Geçtiğimiz ay Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde konuşma yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Çad Dışişleri, Yurtdışındaki Çadlılar ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sudan’a Komşu Ülkelerin Dışişleri Bakanları Komitesi’nin ilk toplantısının 6-7 Ağustos tarihlerinde Encemine’de yapılacağı duyurulmuştu. Açıklamada, toplantının esas amacının “Sudan’ı binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca Sudanlının yerinden olmasına neden olan yıkıcı bir savaşın uçurumuna sürükleyen mevcut Sudan krizinden çıkış yolları önermek” ve aynı zamanda “ortakların dikkatini büyüyen insani krize acil yanıtlar vermeye çekmek” olduğu belirtilmişti.

Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd yaptığı bir açıklamada, görüşmeye Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin katılacağını belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:

“Komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantılarında Sudan krizinin çeşitli yönlerini, tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarını, Sudan halkı üzerindeki etkilerini ve bölgesel ve uluslararası yansımalarını tartışacaklar. Amaç, Sudan’a komşu olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve kardeş halkın sözünün geçerliliğini koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmektir.”

Öte yandan Sudan Ümmet Partisi Genel Başkanı Mübarek el-Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin gösterdiği çabaların önemini vurguladı. Dışişleri bakanlarının Çad’daki ilk toplantılarında ortaya koyabilecekleri “pratik öneriler” olduğunu ve bunların “trajik” olarak nitelendirdiği krizi sona erdirmek için pratik çözümlere ulaşılmasına katkıda bulunabileceğini kaydetti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlık mekanizmasının, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) üzerinde etkisi olan saha liderleri ve aşiret ileri gelenleriyle yoğun temaslar kurarak işe başlaması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlar düzeyindeki mekanizmasının, ülkelerinin sahadaki etkin liderlerle iletişim kurma gücünden yararlanarak “başarıya ulaşma fırsatı” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, özellikle Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi taraflardaki sınırların kontrol altına alınması gerektiğine dikkat çekti ve bu bölgelerin “HDK’ye silah kaçakçılığı yapmak için kullanıldığını” belirtti.

Diğer taraftan Sudanlı yazar ve siyasi araştırmacı Mecdi Abdulaziz, Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları mekanizmasının toplanmasının, sahada ve siyasi düzeydeki değişkenliklerin ışığında gerçekleştiğine işaret etti ve bu değişkenlerin, “mekanizmanın Sudan’daki istikrarın yeniden tesis edilmesi çabalarına destek sağlamada başarılı olma olasılığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olduğunu” belirtti.

Abdulaziz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “bu ayın savaşı durdurmak ve Sudan’da istikrarı yeniden sağlamak açısından büyük atılımlar getireceği” konusunda iyimser olduğunu söyledi. Cidde Forumu ile komşu Sudan ülkeleri arasında krizi sona erdirme çabalarında öne çıkan entegrasyonu takdir etti. Sudan’ın komşu ülkelerinin dışişleri bakanlarını, uluslararası insani ve yardım kuruluşlarının rolünü harekete geçirmeye teşvik etmenin önemini vurguladı. Ayrıca yerinden edilen ve Sudanlı vatandaşların “birkaç Arap ülkesi ve bölgesi dışında gerçek yardım almadığına” dikkat çekti.

Birleşmiş Milletler’e (BM) göre nisan ayının ortasından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki silahlı çatışmalarda çoğu sivil 3 binden fazla kişi öldü. Ayrıca 3 milyondan fazla kişi yerinden oldu ve mülteci konumuna düştü.