Sudan Merkez Bankası’ndan dövizdeki resmi ve karaborsa fiyat farkını kaldırma talimatı

Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)
Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)
TT

Sudan Merkez Bankası’ndan dövizdeki resmi ve karaborsa fiyat farkını kaldırma talimatı

Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)
Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)

Sudan Merkez Bankası yaptığı açıklamada, Sudan poundunda önemli bir devalüasyona yol açması beklenen bir hareketle bankalara bugün (Pazar) resmi ve karaborsa döviz kurundaki fiyat farkını kaldırma talimatı verdiğini bildirdi.
Merkez Bankası, bankalar ve döviz bürolarından yeni sistemin derhal yürürlüğe koyulmasını istedi.
Yeni karar, kırılgan bir siyasi geçişin ortasında yaşanan ekonomik krizi atlatmayı ve uygulanacak bir program doğrultusunda Uluslararası Para Fonundan (IMF) borç almayı hedefliyor.
Reuters haber ajansına göre, Merkez bankası, döviz kurunda karaborsayı ortadan kaldıracak kuru netleştirmedi ancak gönderdiği talimat mektubunda: kurun, bankalar ve döviz büroları arasındaki piyasa kuru baz alınarak günlük olarak belirleneceğini belirtti.
Talimata göre bankalar Merkez Bankası fiyatının (±) %5 olmak üzere arz ve talebe göre ve alış ile satış fiyatları arasındaki kâr marjı %0,5'i geçmeyecek şekilde belirleyecekler.
Analistler, neredeyse tüm işlemlerin bu oranda gerçekleşmesi durumunda karaborsanın ortadan kalkmasını düşük bir olasılık olarak görüyorlar. Çünkü, dolar resmi olarak 55 Sudan sterlininden işlem görürken, karaborsada 350-400 Sudan sterlinine kadar ulaştı.
IMF programı uygulanması kapsamında geçen yılın sonlarında döviz kuru hareketi bekleniyordu, ancak siyasi istikrarsızlık nedeniyle program ertelendi.
 



ABD'de tarım krizi: İşçilerin yüzde 70'i gitti

On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)
On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)
TT

ABD'de tarım krizi: İşçilerin yüzde 70'i gitti

On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)
On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)

ABD'de Donald Trump yönetiminin göçmenlere yönelik sınır dışı ve gözaltı uygulamalarını artırması bir yandan protesto gösterilerine yol açarken diğer yandan da ekonomiyi olumsuz etkiliyor. 

Reuters, Kaliforniya tarlalarındaki mahsulün toplanmadan kaldığını bildiriyor. 

Birleşik Krallık merkezli haber ajansına konuşan çiftçi Lisa Tate, Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi'nin (ICE) düzenlediği baskınların etkilerinin sahada hissedildiğini vurguluyor. 

6 nesildir bu işi yaptıklarını belirterek şöyle diyor:

Tarlalarda çalışan işçilerin yaklaşık yüzde 70'i gitti. Eğer işgücünüzün yüzde 70'i yok olduysa mahsulün de yüzde 70'i toplanmaz ve bir günde çürüyüp gidebilir. Amerikalıların çoğu bu işi yapmak istemiyor. Buradaki çoğu çiftçi zar zor geçiniyor. Bunun bardağı taşıran son damla olmasından, pek çok kişinin batmasından korkuyorum.

Adını vermek istemeyen Meksikalı bir tarımcı geçen hafta çilek ektiklerini anlatırken eskiden 300 kişiyle bu işi yaptıklarını ancak bu sene işçi sayısında 80'de kaldıklarını aktardı. 

Bir başkası da önceden tarlada 80 kişiyle çalıştıklarını ama artık sayının 17'ye kadar indiğini vurguladı. 

csdfgthy
Endişeli tarım işçileri, marketlere ABD pasaportuna sahip olan çocukları gönderdiğini söylüyor (Reuters)

İşçiler tarlalarda yakalanırlarsa ailelerini bir daha görememekten korkuyor. Bir tanesi durumlarını şöyle anlattı:

Sabah korkarak uyanıyoruz. Güneş bizi endişelendiriyor, sıcak bizi endişelendiriyor ve artık daha da büyük bir sorunumuz var: Pek çok kişi eve dönemiyor. Sokakta herhangi bir belaya karışmak istemiyorum. Hangi sebeple olursa olsun gözaltına alınanlar sınır dışı ediliyor.

Kongre Bütçe Ofisi'nin eski direktörlerinden Douglas Holtz-Eakin, tarım çalışanlarının yaklaşık yüzde 80'inin ABD dışında doğduğunun, bunların da yarısının kaçak olarak ülkede yaşadığının tahmin edildiğini bildirdi.

Cumhuriyetçi ekonomist, kaçak işçilerin kaybının fiyatları yükselteceğine işaret etti. 

ABD'de sebze hasadının üçte birinden fazlası, meyve ve kabuklu yemiş üretimininse dörtte üçünden fazlası Kaliforniya'da yapılıyor. Eyaletin 2023'te tarımdan elde ettiği gelir 60 milyar doları aştı.

Merkez sol eğilimli Brookings Enstitüsü'nden Wendy Edelberg ve Tara Watson'la muhafazakar Amerika Girişim Enstitüsü'nden (American Enterprise Institute/AEI) Stan Veuger, bir makale hazırlayarak en az 50 yıldır ilk kez görülebilecek bir değişime işaret etmişti: Bu yıl ABD'ye giden göçmen sayısı, ülkeden ayrılanlardan az olabilir. 

Washington Post'un haberinde, ABD dışında doğmuş işçilerin sayısının marttan beri bir milyondan fazla düştüğü aktarılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Washington Post