عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Vatikan’dan bir heyet, Papa’nın ziyaret hazırlıkları için Irak’ın güneyini ziyaret etti

Nasıriye’ye ulaşan Vatikan heyeti (Zikar Vali Ofisi)
Nasıriye’ye ulaşan Vatikan heyeti (Zikar Vali Ofisi)
    Bağdat/Fadıl en-Neşmi
TT
TT

Vatikan’dan bir heyet, Papa’nın ziyaret hazırlıkları için Irak’ın güneyini ziyaret etti

Nasıriye’ye ulaşan Vatikan heyeti (Zikar Vali Ofisi)
Nasıriye’ye ulaşan Vatikan heyeti (Zikar Vali Ofisi)

Vatikan’dan bir heyet, Katolik Kilisesi lideri Papa Francis’in Irak’a düzenleyeceği tarihi ziyarete hazırlıklar kapsamında dün Zikar vilayetinin kent merkezi Nasıriye’ye ulaştı. Papa’nın 3 gün sürecek Irak ziyaretinin güzergahında Bağdat, Nasıriye, Necef, Ninova ve Erbil bulunuyor.
15 kişilik heyet, Papa’nın ziyaret hazırlıklarıyla ilgili bilgi almak amacıyla Nasıriye’de yer alan antik Ur kentindeki Ziggurat’ı ziyaret etti. Nasıriye’den bir kaynak, “Heyet, kentteki bazı sağlık kuruluşlarına uğrayabilir” dedi.
Güvenlik zafiyeti, kötü hizmet ve işsizliğe karşı aylarca süren protestolar sonucu Zikar ve Nasıriye’de bir buçuk yıldan uzun bir süredir istikrarsızlık hâkim.
Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, geçen hafta yaptığı açıklamada, isim vermeden ‘bazı çevrelerin’ Papa ziyaretine itiraz ettiğini belirterek, “Dinlere açık olmak güzel bir durumdur. Onun (Papa) Irak ziyareti memnuniyet vericidir” değerlendirmesinde bulundu.
Beklenen Papa ziyareti Iraklı çevrelerin çoğunun ilgisini çekiyor. Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi, geçen hafta Vatikan’ın Bağdat Büyükelçisi Metja Scoffer ile görüşmesinde ziyaret hazırlıklarını ele aldı. Kazimi, ziyaretin “Irak ve bölge genelinde istikrarın yerleşmesine ve kardeşlik ruhunun yayılmasına katkı sağlayacağını” ifade etti.
Irak Cumhurbaşkanı Danışmanı İsmail el-Hadidi, önceki gün Irak resmi haber ajansı INA’ya yaptığı açıklamada, koronavirüs sebebiyle uygulanacak sokağa çıkma yasağının Papa ziyaretini etkilemeyeceğini belirtti. Hadidi, “Koronavirüsün yayılması ve yasakların sıkılaştırılması Papa’nın Irak’a yönelik ziyaret programını etkilemeyecek” dedi. Hadidi ayrıca, ziyaretin ertelenmesinin gündemde olmadığını kaydetti.
Vatikan, 5-8 Mart tarihleri arasında gerçekleşecek ziyaretin programını daha önce ilan etmişti. Programa göre, Papa’nın Bağdat’ın yanı sıra Necef’e düzenleyeceği ziyarette Iraklı Şiilerin en üst dini merci Ali es-Sistani ile bir araya gelmesi bekleniyor. Ülke basınında, Necef’teki görüşme sırasında yüksek dini merci Sistani ile baş rahip Papa arasında ‘kardeşlik belgesinin’ imzalanacağı yönünde haberler yer aldı.
Katoliklerin ruhani lideri Francis’in, Bağdat’taki Seyyide El Necat isimli Süryani Katolik Katedrali’ni ziyaret etmesi bekleniyor. El Kaide’nin 2010’da Katedrale düzenlediği saldırı sonucu o sırada içeride ibadet eden onlarca kişi hayatını kaybetmiş, onlarcası da yaralanmıştı. Papa’nın ziyaret güzergahında ayrıca Nasıriye’deki antik Ur kenti, Hristiyan nüfusun ağırlıkta olduğu Sehl-i Ninova ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki (IKBY) Erbil bulunuyor. Papa, Bağdat ve Erbil’de üst düzey yetkililerle bir araya gelecek.
Papa Francis’in Erbil ziyareti hazırlıklarını organize eden Papaz Abid Dinha Abdulahad geçen hafta, Papa’nın Ninova vilayeti ve IKBY ziyaretleri hakkında detaylı bilgi vererek, bu ziyaretin “tarihi çağrışımlara” sahip olduğunu, kilise tarihindeki ilk ziyaret olacağını ve Erbil’deki Franso Harir Stadyumu'nda ayin düzenleneceğini belirtti. Abdulahad, “30 bin kişilik statta sosyal mesafenin uygulanması için 10 bin kişi alınacak ve maske kullanımına özen gösterilecek. Papa ile açık bir mekânda görüşülmesine sağlamak için IKBY’nin tüm bölgelerinden gelenlere sandalye tahsis edilecek” bilgisini paylaştı.
Papa’nın, yolun iki tarafında kendisini karşılayan kişileri selamlamak için Erbil’i araçla turlayacağını belirten Abdulahad, “Bu yer ve özellikle de Adiabene ve Arbaelo (Erbil), dünyada en eski Hristiyan topluluğun bulunması sebebiyle, Kilise için oldukça önemli. Zira Hristiyanlık dünyanın dört bir yanına buradan yükseldi … Geçtiğimiz yıllarda, özellikle 2003 ve 2014 sonrası olaylarda ve Seyyide Necat Kilisesi olayında acı çeken ve yorulanlara bir destek olarak bakıyoruz bu ziyarete. Papa ve Kilise’nin bu ziyaretle verdiği mesaj, savaşlardan acı çeken herkese umut getirdi” ifadelerini kullandı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Ortadoğu'da Dürziler: Gizemli doktrin ve önemli siyasi rol

Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
TT
TT

Ortadoğu'da Dürziler: Gizemli doktrin ve önemli siyasi rol

Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)

Dürziler, dini ve sosyal gizliliğini korumaya çalışırken, Ortadoğu'da Lübnan, İsrail ve Suriye gibi yayıldığı ülkelerde siyasi roller oynayan bir azınlığı oluşturuyorlar.

Son birkaç gün boyunca, Güney Suriye'deki Suveyda şehrinde Dürzi milisler, Bedevi milislerle çatışmaya girdiler ve bunun sonucunda yaklaşık 100 kişi hayatını kaybetti. Suriye hükümeti güçleri salı günü Suveyda şehrine girip ateşkes ilan ederken, İsrail Suriye güçlerini hedef alan hava saldırıları düzenlediğini duyurdu. Zira Tel Aviv daha önce azınlık Dürzi halkını korumaya ve Güney Suriye'de asker konuşlandırmayı önlemeye çalışacağına söz vermişti.

Peki Dürziler kimdir ve inançları, siyaset ve toplumdaki rolleri hakkında ne biliyoruz?

Dini inançları

Dürzilik, 11’inci yüzyılın başında, İmamiye’den (İsna Aşeriye) sonra Şiiliğin ikinci en büyük dalı olan İsmâiliyye mezhebinin bir fırkasıdır.

Kendilerine Muvahhidun diyen Dürziler, Lübnan'daki en yüksek dini otorite olan el-Akl Şeyhliğinin web sitesine göre, “Bir ve tek olan, yeri ve göğü yaratan Allah’a” meleklerine, peygamber ve resullerine, ahiret gününe inanırlar.

Mezhep mensupları ile sınırlı olan öğretilerinin gizliliğini açıklar şekilde, ritüellerine aşina olan ve adının açıklanmasını istemeyen birinin AFP’ye vurguladığı gibi, Dürziler inançlarında “zahiri mesaj ile batini mesaj”ı temel alırlar.

Bahsi geçen kişi, tek tanrılı dinlerin uzun bağlamlarına dayanan, dini kavramları felsefe ile karıştırma yoluyla Platon'un fikirlerinden etkilenen, “Allah’ın gerçek tevhidinde olgun bir aşamaya” dayanan öğretilerden bahsediyor.

Dürzilik, sözde doğruluk, iman kardeşlerini koruma ve karşılıklı yardım, İblis'i ve bütün şer güçleri tanımama gibi yedi temel tavsiyeyi (esası) benimser ve reenkarnasyonun “mezhebin bir parçası” olduğuna inanır.

Dini günler

Dini günleri, diğer mezhepler ile aynıdır. Ek olarak, kurban bayramından önceki on gün boyunca yapılan günlük toplantılar vardır. Bu toplantılarda dini okumalar, bazı ibadetler, bazı şiirler ve manevi okumalar yapılır. Bunlar Muvahhid birisinin yerine getirmesi halinde gerçek tevhidi uygulamış kabul edileceği yedi esası pekiştirmektedir.

Aynı şekilde, Hicri yeni yılı ihya ederler ve herkes gücü yettiğince zekat öder.

Şeyhleri iman kardeşlerini koruma ve iletişimi koruma ilkesini yerine getirmek için perşembe-cuma gecesi ritüelleri ve ibadetleri eda etmek, dini okumalar yapmak amacıyla toplanırlar.

Mezhebin öğretileri mensupları arasında gizli kalır ve bazı karma evliliklerin varlığına rağmen, genellikle Dürzilerin kendilerine mezhep mensuplarının dışında hayat arkadaşı seçmeleri hoş karşılanmaz.

Yayıldıkları bölgeler

Dindar erkeklerinin siyah kıyafetler giyinip başlarına beyaz sarık sardıkları, kadınlarının ise yine siyah kıyafetler giyip, başlarını ve yüzlerinin bir kısmını örten beyaz bir başörtü taktıkları Dürzilerin sayısının 1 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor.  

Dürzi mezhebi mensupları çoğunlukla Lübnan, Suriye, Filistin toprakları ve Ürdün'deki dağlık bölgelerde yoğun bir şekilde yaşıyorlar.

Suriye'deki nüfuslarının 700 bin olduğu tahmin ediliyor ve çoğu kaleleri sayılan Suveyda şehrinin bulunduğu ülkenin güneyinde yaşıyor. Ayrıca Şam kırsalındaki Ceramana ve Sahnaya ilçeleri ile ülkenin kuzeybatısındaki Idlib'de sınırlı sayıda bulunuyorlar.

Lübnan'da sayılarının yaklaşık 200 bin olduğu tahmin ediliyor ve yoğun olarak ülkenin merkezindeki dağlarda, özellikle de Şuf, Aliya ve el-Metn el-Ala bölgelerinde, ayrıca Cebel el-Şeyh’in batı eteklerindeki Hasbaya ve Raşiya gibi bölgelerde yaşıyorlar.

İsrail'de ise Celile, Karmel Dağı ve işgal altındaki Golan Tepeleri'nde 20'den fazla köyde dağınık bir şekilde yaşıyorlar. Merkezi İstatistik Bölümü'ne göre, İsrail vatandaşlığına sahip olanların sayısı 153 bin. Ek olarak, Golan'da yaşayan yaklaşık 23 bin Dürzi’nin büyük çoğunluğu kalıcı İsrail ikametgah belgesine sahip.

İsrail'deki Dürzi Mirası Merkezi'ne göre, İsrail mezhebi “kendi mahkemeleri ve bağımsız manevi liderliği ile tek başına bir oluşum olarak” tanıyor.

Tarihçi Sami Nesib Makarem, “Dürzi İnancı” adlı kitabında, özellikle Lübnan ve Kuzey Suriye'deki bazı Dürzilerin “16. yüzyıldan itibaren Cebel-i Havran'a göç ettiğini” ve bölgenin “Cebel-i Dürzi” olarak anılmaya başladığını belirtiyor.

Buradan bazıları, özellikle kuzeyde yaklaşık 15 bin ila 20 bin Dürzi'nin yaşadığı Ürdün'e göç etti.

Az sayıda Dürzi de Latin Amerika, Güneydoğu Asya ve Avustralya gibi dünyanın çeşitli bölgelerine ve ayrıca Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksika'ya göç etti.

Sosyal ve politik rol

Dürziler, farklı ülkelere yayılmalarına rağmen yakın bağlarını sürdürmeye çalıştılar.

Beyrut Amerikan Üniversitesi'nden tarihçi Profesör Makram Rabah, Dürziler, Maruniler ve Lübnan Dağı'ndaki çatışmalar üzerine yazdığı bir diğer kitapta şu açıklamayı yapıyor: “Karma evlilikler ve Dürziler arasında ilişkiler var ve din adamları bu ilişkinin sürdürülmesinde önemli bir rol oynuyorlar. Sınırlar çizilmiş olsa da, Dürziler onları gerçekte tanımadılar.”

Makram'a göre, bir azınlık olmalarına rağmen, Ortadoğu'da Dürziler “bölgenin siyasi ve sosyal yaşamında, ekonomik ve sosyal meselelerinde önemli ve bazen öncü bir rol” oynadılar.

Bu durum genellikle, azınlığın rolünü, büyüklüğünün ötesinde şekillendirmede önemli bir etkiye sahip olan feodal liderlerden veya aile liderlerinden kaynaklanıyordu.

Örneğin Lübnan'da lider Kemal Canbolat, 1950'lerden iç savaşın başlangıcı (1975-1990) ve 1977'deki suikastına kadar önemli bir siyasi rol oynadı.

Suriye'de Fransız manda yönetimi, 1921'de Cebel el-Dürzi bölgesine idari bağımsızlık verdi ve bu statü 1937'ye kadar devam etti. Ancak bu dönemde, en önde gelen Dürzi liderlerinden biri olan Sultan Paşa el-Atraş, 1925'te Fransızlara karşı patlak veren büyük bir ayaklanmaya liderlik etti.

İsrail'e gelince, Makram Rabah, Dürzilerin “devlete tamamen entegre olduklarını ve orduda görev yaptıklarını, bunun da onlara devlet nezdinde daha fazla nüfuz sağladığını” açıklıyor.

Suriye'de çatışmanın patlak vermesinin ardından Dürziler, kendilerini çatışmadan ve sonuçlarından uzak tuttular. Birkaç istisna dışında, genellikle rejime karşı silahlanmadılar veya muhalefete katılmadılar. Bulundukları bölgelerde çeşitli silahlı grupların parçası olan Dürziler, Beşşar Esed'in devrilmesinden sonra iktidara gelen yeni yetkililerle henüz bir anlaşmaya varamadılar.

Nisan ayı sonlarında Şam kırsalındaki iki bölgede patlak veren ve Suveyda'ya uzanan çatışmalar, Dürzi milisler ile güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu en az 119 kişinin ölümüne yol açtı. Bu kanlı çatışmaya İsrail hava saldırılarıyla müdahale etti ve Şam’ı, Dürzilere zarar verilmemesi konusunda uyardı.

Nadir görülen bir siyasi ayrışmayla, Dürziler arasında son olaylara ilişkin tutumlar farklılaştı. Kemal Canbolat’ın oğlu Lübnanlı lider Velid Canbolat, Dürzileri Müslümanlar ile “sonsuz bir savaşa” sürüklemek konusunda uyarıda bulunurken, dini otoriteler ve Suriyeli Dürzi askeri gruplar, Dürzilerin ülkenin “ayrılmaz bir parçası” olduğunu vurguladılar. Buna karşılık, Suriyeli din adamları ve İsrail’deki Dürzilerin dini lideri Şeyh Muvaffak Tarif, İsrail'e Suriye Dürzilerini koruma çağrısında bulundular.

Rabah, bu tarafların “farklı ajandalara sahip olduğunu ve daha da önemlisi, üç ülkeye uzanan bir nüfuz mücadelesi olduğunu” belirtti.