Times: Suriyeli bir kimya uzmanı 14 yıl boyunca gizlice CIA’ya hizmet etti

CIA’nın Virginia eyaletindeki genel merkezindeki logosu (Arşiv-Reuters)
CIA’nın Virginia eyaletindeki genel merkezindeki logosu (Arşiv-Reuters)
TT

Times: Suriyeli bir kimya uzmanı 14 yıl boyunca gizlice CIA’ya hizmet etti

CIA’nın Virginia eyaletindeki genel merkezindeki logosu (Arşiv-Reuters)
CIA’nın Virginia eyaletindeki genel merkezindeki logosu (Arşiv-Reuters)

ABD’li bir yazarın yakın tarihte yayınlanan kitabı, Suriye'nin önde gelen kimyasal silah bilimcilerinden birinin 14 yıldır ‘gizlice’ Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) yararına çalıştığını ve ülkenin sarin gazı ve benzeri ölümcül maddeler geliştirmeye yönelik gizli programının ayrıntılarını aktardığını ortaya çıkardı.
CIA tarafından ‘kimyager’ olarak isimlendirilen bu bilim insanı, gizli görevine 1988 yılında başladı. Suriye istihbarat servisleri, 2001'de Washington'da casusluk yaptığını ortaya çıkarana kadar görevine devam etti. İngiliz The Times gazetesinin haberine göre aynı yıl kurşuna dizilerek idam edildi.
Washington Post gazetesi muhabiri ABD’li yazar Joby Warrick’in casusluk operasyonunun gerçeklerini ortaya çıkaran kitabının ‘The Red Line’ adını taşıması Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın, 2012'de Suriye rejiminin iç savaşta kimyasal silah kullanmasını ‘kırmızı çizgi’ olarak nitelendirmesine işaret ediyor.
Suriyeli bilim insanının Washington'a hizmet etmek üzere ABD istihbarat servisinde işe alınması Avrupa'da bir konferansa katılmasıyla başladı. Konferanstan aylar sonra Şam'da bir Amerikan istihbarat görevlisiyle bir araya gelerek görevler konusunda anlaştılar.
Suriyeli bilim insanı, CIA’ya Şam'da ‘3000 Enstitüsü’ olarak bilinen son derece gizli bir kimyasal silah laboratuvarının bulunduğu yer hakkındaki bilgilerini aktardı. Ayrıca, Suriye'nin savaş başlıklarında ölümcül kimyasal silahlar kullanma planının ayrıntılarını da ortaya koydu.



Trump’ın yardım kesintileri 14 milyon kişiyi öldürecek

Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)
Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)
TT

Trump’ın yardım kesintileri 14 milyon kişiyi öldürecek

Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)
Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın küresel yardım kesintileri 5 yıl içinde 14 milyon kişinin ölümüne yol açabilir.

Hakemli dergi The Lancet’ın dün yayımladığı çalışmada, 133 ülkeden elde edilen veriler inceleniyor. ABD Uluslararası Kalkanıma Ajansı’nın (USAID) sağladığı fonların, gelişmekte olan ülkelerde 2001-2021’de 91 milyon kişinin ölümünü engellediği belirtiliyor.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, martta yaptığı açıklamada USAID’e bağlı programların yüzde 80’inin kapatıldığını duyurmuştu.

Araştırmada bu oranda bir kesintinin 2030’a kadar 14 milyon kişinin ölümüne yol açabileceğine dikkat çekiliyor.

Dünyanın açık ara en büyük insani yardım sağlayıcısı olan ABD’nin USAID sisteminde yapılan kesintiler nedeniyle 5 yaş altındaki 4,5 milyon çocuğun ölebileceğine de işaret ediliyor. Ajansın, 2001-2021’de 30 milyon çocuğun ölümünü engellediği vurgulanıyor. Çalışmada bu can kayıplarının fon kesintilerinin iptal edilmesi halinde önlenebileceği de belirtiliyor.

Araştırmanın yazarlarından Davide Rasella bulgulara dair şunları söylüyor:

Düşük ve orta gelirli birçok ülke için ortaya çıkacak şok, küresel bir salgın veya büyük bir silahlı çatışmayla karşılaştırılabilir ölçekte olacak.

Bilim insanı, fon kesintilerinin yoksul ülkelerde sağlık alanında “20 yıldır kaydedilen ilerlemeyi aniden durdurma, hatta tersine çevirme riski taşıdığını” da sözlerine ekledi.

Washington, geçen yıl yaklaşık 61 milyar dolar dış yardım sağladı ve bunların yarısı USAID aracılığıyla dağıtıldı.

Trump yönetimi, yeni modelde USAID’in daha verimli çalışacağını iddia ediyor. Ancak bir Birleşmiş Milletler yetkilisinin geçen ay BBC’ye yaptığı açıklamada, fon kesintilerinin ardından Kenya’daki mülteci kamplarında yüzbinlerce kişinin “yavaş yavaş açlıktan öldüğü” belirtilmişi.

Independent Türkçe, Reuters, BBC