Dünya Bankası’ndan Filistin’deki aşılama programında fon açığı olduğu uyarısı

Dünya Bankası’ndan Filistin’deki aşılama programında fon açığı olduğu uyarısı
TT

Dünya Bankası’ndan Filistin’deki aşılama programında fon açığı olduğu uyarısı

Dünya Bankası’ndan Filistin’deki aşılama programında fon açığı olduğu uyarısı

Dünya Bankası dün yayınladığı raporda, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı Filistin’de yürütülen aşılama planının, yoksul ekonomilere aşı sağlaması için oluşturulan küresel program COVAX’ın desteğine rağmen 30 milyon dolarlık bir fon açığıyla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Dünya Bankası, İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Gazze’de aşılama kampanyasının başlatılmasını hızlandırmak için Filistinlilere ek doz bağışlamayı düşünebileceğini aktardı. “Etkili bir aşılama kampanyasının varlığının güvence altına alınması için Filistinli ve İsrailli yetkililer, güvenli ve etkili Kovid-19 aşılarının finansmanını, satın alınmasını ve dağıtımını koordine etmeli” ifadeleri kullanıldı.
Filistin Yönetimi, Filistinlilerin aşı dozlarının yüzde 20’sini COVAX aşı dağıtım programından sağlamayı planlarken nüfusun yüzde 60’ı için ise ek doz almayı umut ediyor. Dünya Bankası, maliyet tahminlerinde “nüfusun yüzde 60’ının aşılanması için toplamda yaklaşık 55 milyon dolara ihtiyaç olduğunu ve şu an 30 milyon dolarlık bir açık bulunduğunu” aktardı. Banka, bağışçılara ek yardım çağrısında bulundu.
Filistin bu ay aşılamaya kampanyasına başladı. İsrail, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden de küçük bağışlar aldı. Ancak bu zamana kadar elde edilen yaklaşık 32 bin doz, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki, 5,2 milyon nüfus için yeterli olmaktan oldukça uzak. Diğer yandan Filistinliler ve insan hakları grupları İsrail’i, aşılama programına Filistinlileri dahil etmemesi sebebiyle sorumluluğunu yerine getirmemekle itham etti. İsrailli yetkililer ise Oslo barış anlaşmaları uyarınca Filistin Sağlık Bakanlığı’nın sınırlı özerkliğe sahip Gazze ve Batı Şeria’daki nüfusun aşılanmasından sorumlu sayıldığını savundular.
İsrail dünyadaki en hızlı aşılama programlarından birini uygulamaya koymasının ardından bazı büyük ekonomi sektörlerindeki faaliyetleri yeniden başlattı. İsrail, 9,1 milyonluk nüfusuna Pfizer şirketinin aşısını uyguluyor. Ayrıca Moderna aşısından da 100 bin doz stoku bulunuyor. Filistin Yönetimi ise Rusya ve AstraZeneca şirketi ile tedarik anlaşmaları imzaladığını ancak dozların teslimatının yavaş olduğunu bildirdi.
Dünya Bankası söz konusu raporda, “İsrail, insani bir bakış açısıyla, sipariş verdiği ve kullanmayacağı ek dozları bağışlamayı düşünebilir” ifadelerini kullandı. Filistin Sağlık Bakanlığı cuma günü yaptığı açıklamada Tel Aviv’in çalışmak için düzenli olarak İsrail'e geçen 100 bin Filistinliyi aşılamayı kabul ettiğini aktardı. İsrail Koronavirüsle Mücadele Kurulu’nun Koordinatörü Prof. Dr. Nachman Ash gazetecilere verdiği demeçte, Filistinli işçilerin aşılanması konusuna ilişkin yakın zamanda bir karar alınması gerektiğini belirtti. Ash “Filistinli işçilerin aşılanmasının sağlık açısından büyük ölçüde doğru olduğuna inanıyoruz” ifadesini kullandı.
Hamas tarafından yönetilen Gazze Şeridi'ndeki Filistin Sağlık Bakanlığı dün kıyı şeridinde koronavirüse karşı bir aşılama kampanyası başlattı. Filistin Sağlık Bakanlığı Önleyici Tıp Müdürü Magdy Dahir, Gazze’deki gazetecilere verdiği demeçte, kampanyanın ilk aşamasında sağlık personellerinin aşılanacağını, ardından yaşlıların ve kronik hastalıkları olanların aşılanacağını bildirdi. Aşı kampanyası, Birleşik Arap Emirlikler tarafından bağışlanan 20 bin Sputnik V aşısının önceki gün Gazze Şeridi’ne ulaşmasının ardından başladı.
Aşılar, Gazze Şeridi ile Mısır arasında bulunan Refah Sınır Kapısı’nda teslim alındı. Ramallah’taki Sağlık Bakanlığı geçen hafta çarşamba günü 2 bin doz Sputnik V aşısını Gazze’ye nakletmişti.
Resmi açıklamalara göre iki milyondan fazla nüfusa sahip Gazze Şeridi’nde 54 binden fazla koronavirüs vakası kaydedildi. 543 kişi ise virüs sebebiyle yaşamını yitirdi.
Filistin Sağlık Bakanı Mey Keyle dün son 24 saate bin 334 yeni koronavirüs vakası ile 10 ölüm tespit edildiğini aktardı. Yeni vakalardan 62’sinin Gazze Şeridi’nde kaydedildiği bilgisini paylaştı. Tedbirlerin sıkılaştırılacağını söyleyen Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye de şu ifadeleri kullandı:
“Vaka sayıları artıyor. Yeni bir salgın dalgası dünyayı ve bölgeyi vuruyor. Bu nedenle güvenlik birimlerinden önlemleri sıkılaştırmalarını ve vatandaşlardan tedbirlere uymalarını istiyorum.”
Ramallah’ta düzenlenen haftalık kabine toplantısının açılışında konuşan Iİştiyye, “Umarım daha sert önlemler almak zorunda kalmayız. Durumu günbegün takip ediyoruz” dedi.
Filistin hükümeti, Kovid-19’un yayılmasını önlemek için Pazar-Perşembe günleri arasında akşam saat 21:00 ile sabah 06:00 saatleri arasında kısmi, Cuma ve Cumartesi günlerinde ise tam kapatma uyguluyor. Ayrıca düğün ve cenaze törenleri de yasaklanmış durumda.



Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
TT

Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)

Hamas, bugün (pazar) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi üzerinde her türlü vesayet ve manda uygulamasını reddettiğini duyurdu. Hareket, yayımladığı bildiride, “Gazze’ye yönelik her türlü vesayet ve mandayı reddediyoruz. İşgal altındaki topraklarımızın herhangi bir karışı üzerinde de vesayeti kabul etmiyoruz; zorla yerinden etme girişimleri ve Gazze’nin yeniden mühendisliğine yönelik çabalarla uyumlu adımlara karşı uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.

Açıklamada, “Ulusal birliğin sağlanması ve ulusal uzlaşı inşa edilmesi için seferber olunması, işgalin ve onu destekleyenlerin planlarıyla yüzleşmenin tek yoludur” denildi.

Hamas, arabuluculara ve ABD yönetimine de çağrıda bulunarak, İsrail’e baskı yapılmasını, anlaşmanın maddelerini uygulamaya zorlanmasını ve anlaşmaya yönelik süregelen ve sistematik ihlallerinin kınanmasını talep etti.

gth
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Öte yandan dün İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi hedefleyen planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalıştığını ve çok uluslu uluslararası bir gücün gelecek aydan itibaren Gazze’de göreve başlamasının planlandığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kurumu’ndan (Kan 11) aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

ABD planına göre, barış komitesinin başkanlığını Birleşmiş Milletler’in eski Orta Doğu Özel Temsilcisi Nikolay Mladenov’un üstlenmesi, Gazze’de konuşlandırılması öngörülen uluslararası gücün komutasının ise bir ABD’li general tarafından yürütülmesi öngörülüyor.

Amerikalı yetkililere göre söz konusu gücün; güvenlik istikrarının korunması, geçiş sürecinin güvence altına alınması ve askeri operasyonların durmasının ardından Gazze’de yeni siyasi ve idari düzenlemelere zemin hazırlanması gibi görevler üstlenmesi planlanıyor.


İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.