Netanyahu’nun partisi Likud’dan Filistin hükümetiyle seçim teması

Saar’dan İsrail Başbakanının ‘yeni kışkırtma eylemine’ tepki

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, 2010 yılında Kudüs’teki görüşmesinden bir görüntü (Getty)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, 2010 yılında Kudüs’teki görüşmesinden bir görüntü (Getty)
TT

Netanyahu’nun partisi Likud’dan Filistin hükümetiyle seçim teması

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, 2010 yılında Kudüs’teki görüşmesinden bir görüntü (Getty)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, 2010 yılında Kudüs’teki görüşmesinden bir görüntü (Getty)

İsrail medyasında yer alan bir haberde, İsrail Başbakanı Binyamin Netahyahu liderliğindeki Likud Partisi’nin, 23 Mart’ta yapılacak seçimlerde Netanyahu’ya destek sağlamak amacıyla Filistin yönetimi ile görüşmelerde bulunduğu belirtildi.
Yediot Aharonot gazetesinin web sitesi Ynet haberine göre, Likud Partisi’nden bir bakan yardımcısı, Fetih Hareketi Merkez Komite üyesi Muhammed el-Medeni başkanlığındaki ‘İsrail ile İletişim Komitesi’ üyeleriyle bir araya geldi. Görüşme, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın da doğrudan desteğini aldı.
Ramallah’taki kaynaklar, gazeteye yaptığı açıklamada, bu görüşmelerle ilgili çekincelerini dile getirdi. Kaynaklar, Filistin yönetiminin de geçen haftalarda Likud ile gizli görüşmeler gerçekleştirdiğini söyledi. Ancak bu temasların sonuna kadar devam etmediğini belirten kaynaklar, görüşmelerin güvenlik nedeniyle son günlerde duraksadığına dikkati çekti.
Likud, bu temaslarda Başbakanlık Divanı’nda bakan yardımcısı Fateen Mulla tarafından temsil edilirken, Filistin tarafı ise ‘İsrail Toplumu ile İletişim Komitesi’ yetkilileri tarafından temsil edildi. Filistin tarafının daveti üzerine Ramallah’ta iki taraf arasında yüz yüze bir görüşme ile bu temasların zirveye ulaşacağı bekleniyordu. Ancak kaynaklara göre toplantılar, İsrail tarafının Ramallah’a girişiyle ilgili güvenlik koşullarında uzlaşı sağlanamaması nedeniyle son günlerde duraksadı.
Bir kaynak da daveti kabul etmediği için Filistin tarafının koşullara uymadığını belirtirken, o günden bu yana iletişimin donma noktasına geldiğini söyledi. Aynı kaynağa göre İsrail’de dördüncü kez seçimlerin düzenleneceğinin ilan edilmesi sonrasında Filistin yönetiminden yetkililer, İsrail’deki siyasi rekabetin sağ ve aşırı sağ arasında olacağının farkında. Analizlerine göre Netanyahu, rakibi Naftali Bennett veya Gideon Saar’a kıyasla politik açıdan ılımlı görülüyor. Filistinliler, söz konusu isimlerden birinin seçilmesinin ardından Batı Şeria’da kısmi ilhak ve yerleşim yerlerini genişletme gibi tek taraflı İsrail uygulamalarının artacağından endişe ediyor.
Gazeteye göre Mulla, “Düşük hararetli çeşitli görüşmeler gerçekleştiriyoruz. İsrail ve Ortadoğu halkı için iyi bir şey yapmaya çalışıyoruz. Bundan fazlasını açıklayamam. Ortak Liste, Filistin halkını temsil etmiyor” dedi.
Saar ise, “Netanyahu’nun Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) liderlerini İsrail’deki seçimlere müdahale etmeye ikna etme girişimi yeni bir kışkırtmadır. Netanyahu’nun kırmızı çizgileri yok. Çünkü kendisi için önemli olanın, kişisel çıkarlarının ulusal çıkarlardan daha yukarda olduğunu defalarca gösterdi. Onun, artık İsrail başbakanlığı pozisyonunu üstlenmeye hakkı yok” ifadelerini kullandı. Ancak Likud Partisi, bu açıklamaları ‘saçma’ olarak nitelendirerek, yalanladı. Saar ayrıca, “Filistin Yönetimi’nin, (Yeş Atid Partisi Başkanı) Yair Lapid’i başbakan olarak Netanyahu yerine tercih ettiğini herkes biliyor” dedi.
İsrail Toplumu ile İletişim Komitesi, söz konusu iddialar hakkında herhangi bir açıklama yapmadı. Yalnızca “2012 yılında kurulmasından bu yana komite, çeşitli İsrail partilerinin temsilcileriyle görüştü. Mesajı, yani işgali sona erdirme çağrısı ise hiçbir zaman değişmedi. Görüştüğümüz tüm İsraillileri, ‘4 Haziran 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan, bağımsız ve tamamen egemen bir Filistin Devleti kurup, çatışmayı çözmenin temel bir başlangıcı olarak işgalin sona ermesi için çalışmaya’ çağırdık” değerlendirmesinde bulundu.
Komite, “İsrail’de tekrarlanan seçim kampanyaları sırasında, defalarca muhalifleri karalamanın işaretlerini gördük. Her seferinde çeşitli partiler, bu kampanyalara Filistin tarafını da dahil etmeye çalıştı. Peki Ramallah’ta ne zaman yağmur yağsa, İsrailliler Tel Aviv’de şemsiye kaldıracak mı?” ifadelerini kullandı.
Açıklamada, İsrailli partilerin Ramallah’a ulaşmak ve İletişim Komitesi ile görüşmek istediklerine dair sayısız örnek olduğu da belirtildi. Komite, “Asıl amaç, İsrail toplumunun, ‘Filistin ve İsrail devletleri arasındaki karşılıklı tanıma temelinde çatışmaya bir çözüm çağrısı yapan’ resmi Filistin pozisyonunun gerçekliğinden haberdar olmasını engellemekti ve hala da öyle” dedi.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."