Tayland'da ilk Kovid-19 aşısı Başbakan Prayut'a yapılacak

Tayland Halk Sağlığı Bakanı Anutin Charnvirakul (İHA)
Tayland Halk Sağlığı Bakanı Anutin Charnvirakul (İHA)
TT

Tayland'da ilk Kovid-19 aşısı Başbakan Prayut'a yapılacak

Tayland Halk Sağlığı Bakanı Anutin Charnvirakul (İHA)
Tayland Halk Sağlığı Bakanı Anutin Charnvirakul (İHA)

Tayland Halk Sağlığı Bakanı Anutin Charnvirakul, ülkede ilk Kovid-19 aşısının Başbakan Prayut Chan-o-cha’ya yapılacağını belirterek, 62 yaşındaki Prayut'un, Çin’de üretilen Sinovac aşısı sadece 18-59 yaş grubu üzerinde test edildiği ve etkinliği ile yan etkilerinin diğer yaş gruplarında bilinmemesi nedeniyle AstraZeneca aşısını yaptıracağı bildirildi.
Dünya genelinde Kovid-19 salgını ile mücadele kapsamında aşılama seferberliği sürerken, Taylan'dan aşılamaya ilişkin yeni bir açıklama geldi. Tayland Halk Sağlığı Bakanı Anutin Charnvirakul, Başbakan Prayut Chan-o-cha’nın ülkede Kovid-19 aşısı uygulanan ilk kişi olacağını söyledi. "Ülke lideri olduğu için Prayut'un ilk Kovid-19 aşısını yaptırması önemli" diyen Anutin, "Prayut, yaş sınırlaması olmadığı için AstraZeneca aşısını yaptıracak. Aşılama için tarih henüz belirlenmedi ancak Başbakan aşılamadan sonra normal biçimde görevini yerine getirebilecek" ifadelerini kullandı.
Prayut'un Çin’de üretilen Sinovac yerine AstraZeneca aşısını tercih etmesinin nedeni olarak ise yaş sınırlaması gösterildi. Tayland basınında yer alan haberlerde, 67 yaşındaki Prayut'un, Sinovac aşısının sadece 18-59 yaş grubu üzerinde test edildiği için etkinliği ve yan etkilerinin diğer yaş gruplarında bilinmemesi nedeniyle AstraZeneca aşısını yaptıracağı aktarıldı.

Teslimat sürprizi
Anutin, yarın gerçekleştirilmesi beklenen aşı sevkiyatının iki farklı üreticiden sağlanacağını belirterek, 117 bin doz AstraZeneca aşısı ile belirtilmeyen sayıda Sinovac aşısının ülkeye teslim edileceğini açıkladı. AstraZeneca aşılarının ülkenin daha önce açıkladığı tedarik planında yer almaması nedeniyle son gelişme sürpriz olarak nitelendirilirken, her iki aşının da ilk olarak sağlık çalışanlarına uygulanacağı bildirildi. Ayrıca aşılanan kişilerin olası yan etkileri gözlemlemek üzere 30 dakika boyunca gözetim altında tutulacağı ifade edildi.

Planda değişiklik
Tayland'da hükümetin daha önce açıkladığı tedarik planına göre, yarın ülkeye 200 bin dozluk Sinovac aşısı teslim edilmesi kararlaştırılmıştı. Tedarik planında, önümüzdeki Mart ayında 800 bin doz ve Nisan ayında 1 milyon dozluk Sinovac aşısının gönderileceği ifade edilmişti. Gerekli dozun kalanının ise Siam Bioscience tarafından AstraZeneca adına üretilerek ülkeye Haziran ve Aralık ayları arasında teslim edileceği kaydedilmişti.
Tayland'da bugün itibariyle toplam Kovid-19 vakalarının sayısı 25 bin 599'a, virüs kaynaklı toplam can kaybı ise 83’e ulaştı.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi