Arap Parlamentosu’nun gündeminde insan hakları var

Arap Parlamentosu’nun gündeminde insan hakları var
TT

Arap Parlamentosu’nun gündeminde insan hakları var

Arap Parlamentosu’nun gündeminde insan hakları var

Arap Parlamentosu’nun üçüncü yasama döneminin üçüncü genel oturumu Arap Birliği Genel Sekreterliği’nde başladı. Oturumda Arap İnsan Hakları Gözlemevi’nin açılışı duyuruldu.
Adil el-Usumi başkanlığındaki Arap Parlamentosu, “Arap ülkelerindeki insan haklarına ilişkin durumları izleme, belgeleme ve insan hakları konularına ilişkin uluslararası ve Arap sözleşmelerinin onaylanması noktasında görev yapacak Arap Gözlemevi mekanizmasını onayladı. Ayrıca bu kapsamda, bazı Arap ülkelerinde insan hakları durumlarına ilişkin yetkili olmayan taraflar tarafından yayınlanan siyasallaştırılmış ve hatalı rapor iddialarına yanıt verecek. Raporlarda yer alan asılsız iddialara ve suçlamalara karşı Arap ülkelerinin doğru ve sağlam bilgilerini ve imajlarının ortaya koyacak.
Gözlemevi, çalışma sistemine göre Arap ülkelerindeki insan hakları durumlarına ilişkin Birleşmiş Milletler (BM) ve kuruma bağlı kuruluşlar tarafından yayınlanan uluslararası raporları inceleyecek ve uygun politikalar önerecek.

Arap coğrafyasının gündemi
Arap Parlamentosu Başkanı el-Usumi’nın gündeminde son dönemlerde Arap bölgesinin tanık olduğu ve “iyimserlik ve umut kaynağı” olarak gördüğü “olumlu gelişmeler” vardı.
Usumi yaptığı açıklamada, el-Ula Zirvesi’nin sonuçları ile alınan kararların, Arap bölgesinin karşı karşıya kaldığı zorlukları ortaya koyduğunu kaydetti.
Arap Parlamentosu’nun dört daimi komitesi geçtiğimiz cuma ve cumartesi günü görüşmeler gerçekleştirdi. Söz konusu toplantılarda Dışişleri, Siyasi İşler ve Ulusal Güvenlik Komitesi, Arap dünyasındaki siyasi durum ve gelişmeler ile siber güvenliği koruma noktasında bir kanun tasarısı oluşturulması konularını görüştü. Arap Parlamentosu ilişkilerini bölgesel ve uluslararası düzeylerde güçlendirmenin yanı sıra ilgili komitelerle ortak toplantılar düzenlenmesi değerlendirildi.
El-Usumi dün Arap Parlamentosu’nun üçüncü genel oturumunda yaptığı konuşmada, “Arap Parlamentosu, memnuniyetle karşıladığı Yemen’deki yeni hükümeti destekliyor” ifadelerini kullandı. Uluslararası toplumu da Husi milisler tarafından gerçekleştirilen terör saldırılarını durdurma noktasında sağlam bir tavır sergilemeye çağırdı.
El-Usumi, Kahire’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Filistin ulusal diyalogunu da takdir etti. Filistinli grupların birleşmesinde önemli bir adım olarak değerlendirdiği Filistin genel seçimlerinin yapılması için tarih belirlenmesi gerekliliğine verdiği desteği vurguladı.
Arap Parlamentosu Başkanı el-Usumi, Libya yürütme otoritesinin seçim sonuçlarını, Sudan’da yeni hükümetin kurulmasını, Sudan’ın terörizmi destekleyen devletler listesinden çıkarılmasını, Somali Cumhurbaşkanı tarafından güvenlik ve istikrarı artırma noktasında yapılan ulusal diyalog çağrısını ve Irak’ta erken seçim tarihi belirlenmesini memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi. Ayrıca Arap Parlamentosu’nun Lübnan’da halkın kalkınması ve istikrarı noktasında yeni bir hükümetin kurulmasını desteklediğini kaydetti.
Mısır Parlamentosu Başkanı Dr. Hanefi Cibali ve Arap Parlamentosu Başkanı Adil el-Usumi, iki taraf arasında iş birliğini güçlendirme, deneyim alışverişinde bulunma ve çeşitli uluslararası ve bölgesel forumlarda Arap Parlamentosu’yla olan çabaları koordine etme noktasında bir protokol imzaladı. Söz konusu protokol aynı zamanda Temsilciler Meclisi’ndeki Parlamento Eğitim Enstitüsü ile Arap Parlamentosu’na bağlı Arap Parlamentosu Diplomasi Merkezi arasında eğitim, nitelik, kapasite geliştirme, eğitim programlarının uygulanması ve uzman mesleki diplomalar alanlarında ortaklık ve iş birliği temellerinin atılmasını da kapsıyor.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.