İsrail, Filistin’i Doğu Akdeniz’de engelliyor

Filistin Devlet Başkanı ve Mısır Petrol Bakanı huzurunda Gazze’de gaz anlaşması imzalandıktan sonra hatıra fotoğrafı (DPA)
Filistin Devlet Başkanı ve Mısır Petrol Bakanı huzurunda Gazze’de gaz anlaşması imzalandıktan sonra hatıra fotoğrafı (DPA)
TT

İsrail, Filistin’i Doğu Akdeniz’de engelliyor

Filistin Devlet Başkanı ve Mısır Petrol Bakanı huzurunda Gazze’de gaz anlaşması imzalandıktan sonra hatıra fotoğrafı (DPA)
Filistin Devlet Başkanı ve Mısır Petrol Bakanı huzurunda Gazze’de gaz anlaşması imzalandıktan sonra hatıra fotoğrafı (DPA)

İsrail, Filistinlilerin Gazze’de bir gaz sahası kurma çabalarını engelliyor.
Filistinliler, İsrail’in yıllardır ortaya koyduğu engellerin ardından Mısır’ın doğrudan müdahalesinin, Gazze Şeridi gaz sahasının mümkün olan en kısa sürede gelişmesine izin vereceğini umuyor.
Filistin Ekonomik İşler Başkanı Danışmanı ve Yatırım Fonu Yönetim Kurulu Başkanı Muhammed Mustafa, Filistin’in Mısır ile Gazze Şeridi gaz sahasını bir an önce geliştirmeye çalıştığını belirtti. Ramallah’taki gazetecilere açıklamada bulunan Mustafa, gaz çıkarma girişimlerinin, her zaman İsrail’in uzlaşmaz tavrıyla çatıştığını söylerken, bu durumun” ise meseleyi geciktirdiğini vurguladı. Muhammed Mustafa, “Ancak şimdi bu sorunu çözmek ve Gazze gaz sahasını bir an önce geliştirmek için Mısır ile çalışıyoruz” dedi.
Mustafa, Filistin tarafının Mısır’ın çabalarından ve bölgesel ilişkilerinden olabildiğince fayda sağlamaya çalıştığını, böylece gazın ‘mümkün olan en hızlı sürede’ çıkarıldığını vurguladı.
Mustafa’nın açıklaması, Filistin’in Gazze gaz sahası için gerekli altyapıyı geliştirmek üzere Mısır ile bir anlaşma imzalamasından bir gün sonra geldi. Anlaşma, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Mısır Petrol ve Madeni Kaynaklar Bakanı Tarık el-Molla’nın katımlarıyla Mısır tarafından Doğal Gaz Holding Şirketi (EGAS) Başkanı Mecdi Celal, Filistin tarafından ise Muhammed Mustafa arasında imzalandı.
Mustafa, “Gazze kıyılarında bulunan gaz sahası; enerji, elektrik ve sanayi alanlarında her zaman onu kontrol etmek, çıkarmak ve kullanmak için çabaladığımız en önemli ulusal kaynaklardan biridir” dedi.
EGAS şirketinin Filistin Yönetimi ile çalıştığını söyleyen Muhammed Mustafa, nihayetinde denizden gazın çıkarılmasına ve ardından Filistin topraklarına aktarılmasına olanak tanıyan bir anlaşma geliştirilmeye çalışıldığını kaydetti. Yetkili, Mısır’daki altyapının geliştirilmesinin, fabrikaların ve ekipmanların varlığının, kısa boru hatlarıyla Mısır topraklarına gaz dağıtımını kolaylaştıracağını ve ardından istenirse yurt dışına ihraç edileceğini vurguladı.
İngiliz şirketi British Gas ve ortakları (Müteahhitler Birliği CCC), Gazze’nin batısına 36 kilometre mesafede yer alan Gazze Marine doğal gaz sahasını 2000 yılında keşfetti. Aynı yılın ilerleyen aylarında şirket, burada ‘Gazze Marine 1’ ve ‘Gazze Marine 2’ olmak üzere iki kuyu açmayı başardı. Mevcut tüketim oranlarına göre mevcut gaz miktarının 1,4 trilyon fit küp olduğu tahmin ediliyor, bu da Gazze Şeridi ve Batı Şeria için 15 yıl yeterli.
Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye, Gazze doğalgaz yatırımı ile ilgili mutabakat muhtırasının imzalanmasını memnuniyetle karşıladığını belirtti. İştiyye, teknik ekibe ‘takas çerçevesinde İsrail tarafından değil, Mısır tarafından geliştirilecek olan gazın, Gazze Şeridi’ne tedarik edilmesi’ hususunda talimat verildiğini söyledi. Filistin Başbakanı, “Mısır ile ortaklık ve işgalcilerden uzaklaşma, kalkınma stratejimizin merkezinde yer almaktadır. Çünkü Mısır, Arap derinliğimizi oluşturuyor ve Filistinlilerin bağımsızlık, özgürlük ve bağımsız bir devlet çabalarını destekliyor” ifadelerini kullandı.
Anlaşma, İsrail’in Doğu Akdeniz’deki Leviathan gaz sahasının Mısır’daki doğalgaz sıvılaştırma üniteleriyle bağlantısını bir deniz boru hattıyla genişletmek amacıyla Mısır’ın, İsrail ile imzaladığı bir anlaşma çerçevesinde gelişti. Mısır Petrol ve Madeni Kaynaklar Bakanı Tarık el-Molla, Akdeniz’deki Leviathan gaz sahasından doğal gaz çıkarma platformunu ziyaret etti. İsrail ise söz konusu ziyareti, ‘benzeri görülmemiş tarihi bir ziyaret’ olarak nitelendirdi.
Mısır, bölgesel bir gaz pazarı oluşturmayı, altyapı maliyetini rasyonelleştirmeyi ve rekabetçi fiyatlar sunmayı amaçlayan bir forum aracılığıyla bölgede bölgesel bir enerji merkezine dönüşmeyi çabalıyor.
Geçen yılın Ocak ayıda Leviathan sahasından doğalgaz çıkarılmaya başlandı.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.