Biden'ın CIA Direktörü adayı Burns, Çin'i 'otoriter düşman' olarak nitelendirdi

William Burns Senato İstihbarat Komitesi önünde konuştu. (EPA)
William Burns Senato İstihbarat Komitesi önünde konuştu. (EPA)
TT

Biden'ın CIA Direktörü adayı Burns, Çin'i 'otoriter düşman' olarak nitelendirdi

William Burns Senato İstihbarat Komitesi önünde konuştu. (EPA)
William Burns Senato İstihbarat Komitesi önünde konuştu. (EPA)

ABD Başkanı Joe Biden'ın Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörlüğüne aday gösterdiği William Burns, Senato komitesinde yaptığı konuşmada, Çin ve Rusya’yı hedef alarak, Çin’i “otoriter düşman” olarak nitelendirdi.
ABD Başkanı Joe Biden'ın Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörlüğüne aday gösterdiği William Burns, Senato İstihbarat Komitesinde tanıklık etti. Senatörlerin sorularını yanıtlayan Burns, Çin ve Rusya'yı hedef alarak, Çin'i “otoriter düşman” olarak nitelendirdi. Burns, Çin ile rekabetin önceliği olduğunu ve bunun ABD ulusal güvenliğinin anahtarı olarak gördüğünü belirterek, "Önümüzdeki günlerde Çin'in rekabet dışı kalması ulusal güvenliğimizin anahtarı olacak" dedi.

"Zorlu, otoriter bir düşman"
Burns Senatodaki oturumda, görevinin onaylanması halinde 4 ana önceliği olacağını ifade ederek, bunların “insanlar, ortaklıklar, Çin ve teknoloji” olduğunu belirtti. Burns, Çin'i fikri mülkiyeti çalan, halkını baskı altında tutan, erişim alanını genişleten ve ABD içinde nüfuz oluşturma yeteneğini güçlendiren "zorlu, otoriter bir düşman" olarak adlandırdı.

Konfüçyüs Enstitüleri kapatılmalı
Burns, pek çok Kongre üyesinin propaganda aracı olarak gördüğü ve Çin tarafından finanse edilen Konfüçyüs Enstitülerinin ABD koleji veya üniversite rektörü olsaydı kapatılmasını önereceğini belirtti.

Rusya'ya yakın takip
Burns, Biden yönetiminin SolarWinds saldırısı da dahil olmak üzere Rusya ile ilgili konularda yakından takip edeceğini belirtti. Burns, Rusya, Kuzey Kore ve İran başta olmak "tanıdık" tehditlerin devam ettiğini açıklarken, iklim değişikliğinin, küresel sağlık sorunlarının ve siber tehditlerin büyük riskler olduğunu vurguladı.

İran nükleer silaha sahip olmamalı
Cumhuriyetçilerin karşı çıktığı uluslararası nükleer anlaşmanın önünü açan 2013 yılındaki İran ile gizli görüşmelerin yapılmasına yardımcı olan Burns, İran'ın nükleer silaha sahip olmasına izin verilmemesi gerektiğini ifade etti.

Burns'ün görevinin kolayca onaylanması bekleniyor
Hem Demokrat hem de Cumhuriyetçiler ile görev yapan eski bir diplomat olan 64 yaşındaki Burns'ün, Senato'dan CIA Direktörlüğü onayını kolayca alması bekleniyor. Her iki partiden senatörler, alışılmadık derecede dostane bir iki saatlik oturumda Burns'e övgüde bulundular. Eski bir komite başkanı olan Cumhuriyetçi Richard Burr, Burns'ün onayını dört gözle beklediğini ifade etti. Demokrat Ron Wyden ise, Burns'ün insan hakları konusundaki sicilini övdü ve onu destekleyeceğini belirtti.
Biden, birçok Cumhuriyetçi ve Demokratın desteğiyle milli güvenlik ekibinin çoğunun Senatodan onay almasını sağladı. Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, Senatodan kolaylıkla onay alan isimler oldu.



Dalay Lama liderlik tartışmalarına noktayı koydu

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (Reuters)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (Reuters)
TT

Dalay Lama liderlik tartışmalarına noktayı koydu

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (Reuters)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (Reuters)

Tibet Budizmi'nin ruhani lideri 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso, yerine bir halefin geçeceğini açıklayarak son Dalay Lama olacağına dair tartışmalara noktayı koydu.

Gyatso, bugünkü açıklamasında ölümünden sonra Tibet’teki Budizm geleneğinin süreceğini belirterek, bu unvanı taşıyan son kişi olmayacağını söyledi.

Ruhani lider, reenkarne olacağını ve Dalay Lama unvanının süreceğini ifade etti.

Dalay Lama, halefinin Çin sınırları dışında “özgür dünyada” doğacağını da yineledi. 6 Temmuz’da 90 yaşına girecek olan Gyatso, benzer bir açıklamayı martta da yapmıştı.

Tibet Budizmi’ne göre Dalay Lama, reenkarne olacağı bedeni kendisi seçebiliyor. Bu reenkarnasyon, Dalay Lama unvanının 1587'de oluşturulmasından bu yana 14 kez gerçekleşti.

Tenzin Gyatso, 1940’ta Dalay Lama’nın 14. reenkarnasyonu olarak Tibet Budizmi’nin ruhani liderliğini yapmaya başlamıştı.

Gyatso, Çin birliklerinin Tibet’in başkenti Lhasa’da 1959’da patlak veren bağımsızlık yanlısı ayaklanmayı bastırmasının ardından bölgeyi terk etmiş ve Hindistan'ın kuzeyindeki Dharamshala kentine yerleşmişti. Burada sürgündeki Tibet meclisi ve hükümetini kurmuştu.

Yeni Dalay Lama nasıl belirlenecek?

Tibet Budizmi’nin ruhani lideri, bugünkü açıklamasında yeni Dalay Lama’nın belirlenmesinde tek yetkinin Gaden Phodrang Vakfı’na ait olacağını söyledi.

Sözkonusu vakıf, Dalay Lama tarafından kurulan, ruhani liderin çalışmalarını destekleyen ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş.

Gyatso, yeni Dalay Lama’nın belirlenmesinde takip edilecek prosedürlerle ilgili vakıf yetkililerine detaylı bilgi vereceğini söyledi. Ayrıca “Çin dahil herhangi bir ülke tarafından siyasi amaçlarla seçilen bir adayın tanınmaması gerektiğini” vurguladı.

Çin ise Gyatso’nun açıklamasına tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, yeni Dalay Lama’nın Pekin yönetimi tarafından onaylanması gerekeceğini savundu.

Himalaya Dağları'nın kuzeyinde yer alan 2,5 milyon kilometre genişliğindeki Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4 bin 380 metre yüksekliğiyle "dünyanın çatısı" diye biliniyor.

Tarih boyunca yarı göçebe Tibet halkının yurdu olan bölge, 1951'de imzalanan 17 Nokta Anlaşması'yla Çin'in egemenliğine girmişti. Pekin yönetimi, bunu "Tibet'in barışçıl özgürleşmesi" diye adlandırmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, BBC, Reuters