Yeni Libya hükümetini kurmakla görevli Başbakan Abdulhamid Dibeybe, güven oyu almak üzere bir oturum düzenlenmesine hazırlık olarak, hükümetinin nihai şeklini Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’e teslim etti.
Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Belihak, 25 Şubat’ta gazetecilere yaptığı açıklamada, Salih’in ‘ulusal birlik hükümetinin şekli ve yapısı hakkında bir metin teslim aldığını’ açıklarken, ayrıntıya ise yer vermedi.
Trablus’taki yeni yürütme otoritesi Troykasının geçici karargahı, listenin açıklanmasından birkaç saat önce hazırlıklara tanık oldu. ‘Ulusal birlik’ hükümetinin medya ofisi, Dibeybe’nin, ‘başbakan yardımcıları, bakanlar ve müsteşarlarla’ birlikte, hükümet oluşumu ilanının ayrıntılarını ele aldığı bir basın toplantısı düzenlediğini duyurdu.
Dibeybe, tüm bölgelerden nitelikli vatandaşları egemen pozisyonlara sunmak istediğini söylerken, yeni hükümetin görevlerini resmen devralması halinde de ilgileneceği en önemli meselelerden birinin koronavirüs pandemisi ve elektrik krizi olduğunu açıkladı.
Dibeybe, “Parlamentonun güvenini kazandıktan sonra vatandaşlar lehine çok cesur kararlar alacağız ve halkın acısını dindirmek için çalışacağız” ifadelerini kullanarak, Libya halkını temsil edecek ve ‘hükümetin bölünmesi’ sorununu çözebilecek gerçek bir ulusal birlik hükümeti oluşturmak için çalışma taahhüdünde bulundu.
Yeni hükümet, yıllarca süren kronik kaos ve şiddeti sona erdirmeyi amaçlayan bir yol haritası uyarınca, iki rakip hükümetin yerini alacak ve gelecek Aralık ayında yapılması planlanan genel seçimlere kadarki dönemi denetleyecek.
Ülkenin yaşadığı krizden çıkmanın tek yolu: Diyalog
Öte yandan yeni Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, yeni hükümetin kurulduğunun ilan edilmesini beklerken, Libya’daki Birleşmiş Milletler (BM) misyonuna ‘askeri düzenlemelere, ateşkesin sürdürülmesine, silahsızlanmaya, ve nitelikli kişilerin sivil, güvenlik ve askeri kurumlara entegrasyonuna desteğini sürdürme’ çağrısı yaptı.
Menfi, 25 Şubat’ta Trablus’tan ‘Zoom’ uygulaması aracılığıyla uluslararası izleme komitesinden doğan siyasi çalışma grubunun yedinci toplantısının faaliyetlerine Dibeybe ile ortak bir katılım gösterdi. Muhammed el-Menfi, toplantı sırasında ‘yaşam koşullarını iyileştirmek ve vatandaşlara temel hizmetleri sağlamak için Başbakan ile koordineli çalışmak’ istediğini açıklayarak, ‘diyaloğun, ülkenin yaşadığı krizden çıkmanın tek uygun yolu olduğunu’ vurguladı.
Menfi, geçen çarşamba günü Twitter üzerinden vatandaşlara hitaben yaptığı konuşmada, “Şeffaflık ve güvenilirlik, size yazmamı ve sizi neler olup bittiğinden ve perde arkasından haberdar etmemi gerektiriyor” dedi. Muhammed el-Menfi, “Milletvekilleri ve Devlet Yüksek Konseyi üyeleriyle, ayrıca bazı vatandaşlarla birlikte, hükümeti onaylamak, işimizi resmileştirmek, hareket etmek ve engelsiz çalışmak için çaba sarf ediyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Menfi’den paralı askerleri sınır dışı etme sözü
Libya topraklarında yolsuzluğa neden olan paralı askerleri de sınır dışı etme taahhüdünde bulunan Menfi ayrıca, “Bedeli ne olursa olsun Libyalılar arasında bir daha savaş olmayacak. Tek vatan ve tek din olarak birleştik” ifadelerini kullandı.
Menfi ve yardımcıları, geçen çarşamba günü yeni hükümetin kurulmasını ele almak üzere Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun bazı üyeleriyle bir araya gelirken, aynı şekilde Yüksek Seçim Kurulu Başkanı İmad es-Sayih ile de yaklaşan seçimler hakkında görüşmede bulundu. Yeni hükümetin ilanı, on yıllık kaosu sona erdirmek için gelecek Aralık ayında seçimlerin yapılmasını şart koşan bir geçiş aşamasının ilk ayağı sayılıyor. Medya ofisi de hükümet listesinin, Temsilciler Meclisi’nin onayına sunulmadan önce Başkanlık Konseyi’ne sunulacağını ilan etmişti. Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Belihak, Dibeybe’nin, 25 Şubat’ta Meclis Başkanı Akile Salih’e hükümet yapısını teslim edeceğini açıkladı. Belihak, adımın, listeyi ‘güven oylamasını’ da içeren bir oturumda meclis üyelerine sunmaya yönelik bir hazırlık olarak değerlendirildiğini belirtti.
Salih, Sirte şehrine gitmeye ikna edildi
Parlamento kaynaklarına göre Salih, başkent Trablus’ta bir araya geldiği birinci ve ikinci yardımcıları aracılığıyla, muhalif bazı milletvekilleri, ‘Sabratha şehrinde bir oturum düzenleme fikrinden vazgeçmeye ve hükümet tartışmasını çözmek için Sirte şehrine gitmeye’ ikna etmeyi başardı.
Temsilciler Meclisi, kurumları birleştirme ve bir sonraki seçimlere kadar geçiş sürecini yönetme gibi zorlu görevlerine başlamadan önce hükümete güven vermek için gelecek ayın 19’unda sona erecek olan 3 haftalık bir süreye sahip.
Abdulhamid Dibeybe, daha önce bakanları ‘çeşitliliği ve geniş katılımı dikkate alarak, yetkinlik kriterlerine göre’ seçme taahhüdünde bulunmuştu. BM tarafından hazırlanan yol haritası, ‘başbakan, bakan ve bakan yardımcılarının görevlerinin en az yüzde 30’unun’ uzun süredir iktidar çevrelerinden dışlanmış kadınlara ve gençlere emanet edilmesi gerektiğini öngörüyor.
Sirte çalışmalar devam ediyor
Belediye Başkanı Salim Amir’in Temsilciler Meclisi’ndeki yetkililerle genişletilmiş toplantısının ardından Sirte Belediyesi Yürütme Kurulu, geçen çarşamba günü açıklamada bulundu. Kurul, hükümete güven vermek üzere Temsilciler Meclisi’nin Sirte şehrindeki oturumlarına ev sahipliği yapması için düzenlemelerin, hazırlıkların ve çalışmaların ilerleyişinin kontrol edildiğini açıkladı.
Öte yandan Başbakan Dibeybe, geçen çarşamba günü Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ile ‘olumlu’ olarak nitelendirdiği bir görüşme gerçekleştirdi. Le Drian, görüşmede ‘yeni yol haritası ve siyasi diyaloğun sonuçları uyarınca hükümetin oluşumuna desteğini’ dile getirdi. Bu uluslararası destekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Dibeybe ise, bu desteğin Libya’nın yakın gelecekte istikrar ve kalkınmaya ulaşmasına yardımcı olmasını umduğunu ifade etti.
ABD ve batı baskısı bağlamında ise Abdulhamid Dibeybe, geçen çarşamba günü ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Norland, görüşme sırasında, ülkesinin ‘ulusal birlik hükümetini, Libya diyaloğu sonuçlarını, geriye kalan devlet kurumlarının iyileştirilmesi ve siyasi bölünmenin kesin bir şekilde sona ermesi için ileriye gitme arzusunu desteklemeye yönelik’ ciddi çabalarına dikkati çekti.
Dibeybe, ülkesinin ‘Libya’nın güvenliği ve istikrarı konusundaki’ desteğini ve endişesini dile getiren Cezayir Büyükelçisi Kemal Hicazi ile de görüştü. Hicazi, iki ülke arasındaki ilişkinin ortak tarihinin ve derinliğinin, ‘iki kardeş halkın çıkarını ve refahını sağlayacak şekilde çok sayıda ikili çalışma ve koordinasyonun anahtarı olacağına’ dikkati çekti.
Batı Şeria'da İsrail polisi (Reuters)
SDG mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusunda (AFP)