Antik Mısır'ın Monalisa'sı, soyu tükenmiş bir hayvanı bilim dünyasına kazandırdı

Mısırlı prens Nefermaat ve eşi Atet'in mezarını süsleyen tabloda üç farklı türden 6 kaz yer alıyor (C.K. Wilkinson)
Mısırlı prens Nefermaat ve eşi Atet'in mezarını süsleyen tabloda üç farklı türden 6 kaz yer alıyor (C.K. Wilkinson)
TT

Antik Mısır'ın Monalisa'sı, soyu tükenmiş bir hayvanı bilim dünyasına kazandırdı

Mısırlı prens Nefermaat ve eşi Atet'in mezarını süsleyen tabloda üç farklı türden 6 kaz yer alıyor (C.K. Wilkinson)
Mısırlı prens Nefermaat ve eşi Atet'in mezarını süsleyen tabloda üç farklı türden 6 kaz yer alıyor (C.K. Wilkinson)

Antik Mısır'dan kalma bir sanat eseri, bilim dünyasında daha önce hiç bilinmeyen, soyu tükenmiş bir kaz türünü ortaya çıkardı.
Avustralya'daki Queensland Üniversitesi'nden bir araştırmacı Antik Mısır'da yapılmış 4 bin 600 yıllık resmi incelerken benekli bir kaz gözüne çarptı.
Dr. Anthony Romilio, bu tuhaf ve güzel kuşun vücudunda, yüzünde, göğsünde, kanatlarında ve bacaklarında farklı, cesur renkler ve desenler bulunduğunu, bu desenlerin de günümüzdeki kazlardan epey farklı göründüğünü fark etti.
Romilio, "Meidum Geese isimli tablo, 1800'lerde keşfedilmişti, o zamandan beri hayranlık uyandırıyor ve 'Mısır'ın Mona Lisa'sı diye niteleniyor" ifadelerini kullandı.
Uzmanlara göre bu tablo aslında bir zamanlar daha büyük bir eserin parçasıydı. Binlerce yıldır Mısırlı bir prensin mezarını süsleyen bu eserde kuşlara tuzak kurup yakalamaya çalışan insanlar resmediliyordu.
Romillio, "Ama görünüşe göre kimse, bu resimde bilinmeyen bir türün tasvir edildiğini fark etmemiş" dedi ve ekledi:
"Bunun bir sanat eseri olması, tasvir ettiği kuşun modern kazlardan farklı olmasını açıklayabilirdi elbette. Ancak o kazı alanında bulunan sanat eserleri, kuşların ve memelilerin son derece gerçekçi tasvirlerini yapıyor."
Bilim insanı bu çalışma için tabloda tasvir edilen üç kaz türünün ölçümlerini yaptı ve modern kazlarla karşılaştırdı.
Resimdeki türlerden birinin yaban kazı gibi göründüğünü ama aynı zamanda tarla kazı da olabileceğini belirledi. İkinci kaz ise bir sakarcayla aynı özellikleri paylaşıyordu. Ancak üçüncüsü, kırmızı göğüslü kazlarla bazı benzerlikler taşısa da hiçbir modern kuşla eşleşmedi.

Bilim insanı resimde tasvir edilen benekli kazı, günümüzde varlığını hala sürdüren kırmızı göğüslü kazlarla karşılaştırdı. İki tür arasında bazı benzerlikler görülse de birbirinden epey farklı olduğu anlaşıldı (Dr. Anthony Romilio)​​
Öte yandan araştırmacılar, bu kaz türünün soyu tükenmiş bir tür olduğunu resmi olarak söyleyemiyor. Zira günümüzde varlığını sürdüren bir türün bu eserde yanlış resmedilmiş olması veya bütünüyle ressamın hayal gücüne dayanması da ihtimal dahilinde.
Dr. Romilio, soyu tükenmiş bazı hayvanların Antik Mısır sanatında daha önce de görüldüğünü ama bunların hepsinin söz konusu nedenlerle bilimsel açıdan doğrulanamadığını belirtti.
Araştırmacı, keşfin önemini ise şöyle açıkladı:
"Zoolojik bir perspektiften bakarsak Mısır sanatı, şu anda nesli tamamen tükenmiş gibi görünen bu desenli kazın belgelendiği tek şey."
 
Indepedent Türkçe, Queensland Üniversitesi, Livescience, Science Alert



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT