Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde

Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde
TT

Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde

Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde

Irak'ta bakımsızlık nedeniyle yıkılması tehlikesi bulunan Kerkük Kalesi, restore edilmeyi bekliyor.
Irak'ta Kerkük kentinin simgesi olan Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmayla karşı karşıya. Kent merkezinde yer alan ve en eski yerlerden biri olarak kabul edilen tarihi kalenin içindeki eserler yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Kalenin bir kısmı 1980 yıllarında Saddam rejimi tarafından yıkılırken, aileler zorla göç ettirilmişti. Bugünlerde ise tarihi kale doğa olayları ile tam anlamıyla yıkılmanın eşiğine geldi. Peygamberlerin kabrine de ev sahipliği yapan ve Irak Türklerinin ilk yerleşim yeri olan kaleye sahip çıkılmasını isteyen Kerküklüler, restorasyon yapılması için yetkililere seslendi.

"Kalenin zengin tarihi mirası kendi haline bırakıldı"
Kerkük Kalesinin kentin simgesi olduğunu belirten Türkmeneli Gazetesi başyazarı Necat Kevser, "Kalenin milattan önceye dayanan bir tarihi var. Kerkük'ün sembolü olan kale yıllar boyunca kendi halinde kaldı. Ne yazık ki kalenin zengin tarihi mirası kendi haline bırakıldı. Her kış mevsiminde bu güzelim tarihi eserlerimiz yok olup tarihe gömülmektedir" diyerek kalenin yıkılma tehlikesi bulunduğuna dikkat çekti.

"Onlarca büyük medeniyetlere ev sahipliği yapan kaleye UNESCO tarafından önem verilsin"
Kevser, "Irak hükümeti ve Kerkük yerel yönetiminden bu tarihi mekanda restorasyon yapılmasına önem verilmesini istiyoruz. Çünkü memleketin tarihi geçmişinin göstergesidir. Bilirsiniz ki Kerkük Kalesine UNESCO tarafından da önem verilmedi" diye konuştu. "Buradan UNESCO'ya sesleniyoruz. Uzun geçmişe sahip ve onlarca büyük medeniyetlere ev sahipliği yapan kaleye UNESCO tarafından önem verilsin. Bir tarihi eser olarak kabul edilsin. Aynı zamanda kendi haline terk edilmesin, restore yapılsın ki mirasımız kaybolmasın, tarihe gömülmesin" ifadelerini kullandı. Kalede her şeyden peygamberlerin de mezarının bulunduğunu belirten Kevser, "Bugün bakıyoruz ki kendi haline bırakılıp yıkık bir şekilde terk edildi" diyerek kalenin içindeki evlerin, camilerin ve mezarların teker teker yok olmaya doğru gittiğini vurguladı.

"İnanıyorum ki TİKA yeni projelerinde kaledeki tarihi evleri de yeniden restore edecek"
Kerkük gazeteciler sendikası sorumlusu Muhammed Dağıstanlı da kalenin kentin en önemli yapılarından olduğu ifade ederek, "Maalesef bu tarihi kale bugünlerde büyük ihmal ve terk edilmiş haldedir. İçindeki tarihi evler ve eserler doğal olayları sonucu ve büyük ihmal nedeniyle yıkılmaktadır. Kerkük kalesinde yıkılan tarihi evler Kerküklüler için büyük kayıptır. Kale, Kerkük yerel yönetimi ile uluslararası örgütler, UNESCO tarafından restore edilmelidir" şeklinde konuştu. Dağıstanlı, "Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Kerkük'te kusursuz tarihi yerleri, özellikle kapalı Kayseri çarşısını restore etti. Sanırım TİKA Kerkük'te yeni projeler başlatacak. İnanıyorum ki TİKA yeni projelerinde kaledeki tarihi evleri de yeniden restore edecek" dedi.
Kerkük sakini Yahya Şemsettin Kaleli ise, "Tarihi kalede yakında yeni proje yapılmazsa ya da tarihi evler tamir edilmezse, müzeye çevrilmezse 5-10 yıl sonra tamamen yok olur. Kerkük kalesini en güzel haline getirebilecek bir kurum varsa oda TİKA'dır. Her yerini ve eski evleri müzeye çevirmeyi, eserlerin bakımını en dürüst şekilde yalnızca TİKA yapabilir" diye konuştu.



Köpeklerin de favori TV programları var

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Köpeklerin de favori TV programları var

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

ABD'deki araştırmacılar, köpeklerin kişiliklerinin gergin ya da heyecanlı olmasına bağlı şekilde belirli TV programlarını tercih ettiğini ortaya koydu.

Alabama'daki Auburn Üniversitesi'nden uzmanlar, yaşları yaşları 4 aylıktan 16 yaşa varan aralıkta değişen 453 köpek ve sahiplerini, farklı TV programlarına verdikleri tepkileri kaydetmek üzere bir araya getirdi.

The Times'a konuşan araştırmacılar, "Anket, sahibinin köpeğe TV izlemeyi öğretmeye çalışıp çalışmadığı, sahibinin TV'yi haftada ortalama kaç saat açık tuttuğu ve köpeğin TV'ye ortalama kaç saniye dikkatini verdiği de dahil köpeklerin TV izleme alışkanlıklarındaki eğilimleri araştırdı" dedi.

Çalışmaları Scientific Reports adlı akademik dergide yayımlanan araştırmacılar, "Daha heyecanlı köpeklerin, televizyon uyaranının üç boyutlu ortamda var olduğuna dair beklentiye işaret eden davranışlar sergileme ihtimali daha yüksekti" dedi.

Ayrıca, daha fazla korku eğilimi gösteren köpeklerin, araba veya kapı zili gibi hayvanlardan gelmeyen uyaranlara yanıt verme olasılığı daha yüksekti.

Geçen yıl bilim insanları, evcil köpeklerin söylenenleri anlamasını sağlamanın püf noktasını ortaya çıkarmıştı. Ekimde yayımlanan araştırmada, insanların biraz daha yavaş konuşmayı denemesi gerektiği öne sürülmüştü.

Araştırma, köpeklerin insan konuşmalarını anlamasının daha yavaş bir tempoya bağlı olduğu sonucuna varıyor. İnsan seslerini üretememesine rağmen, insanın en iyi dostu insan konuşmasına yanıt verebiliyor.

Araştırmacılar, insanlar yavaş konuştuğunda, bunun hayvanların algılama yetenekleriyle eşleştiğini ve köpeklerin komutları daha iyi anlamasını sağladığını söylüyor.

Plos Biology adlı akademik dergide yayımlanan makalenin yazarları şunları söyledi:

Konuşmaya verilen sinirsel ve davranışsal tepkilerin karşılaştırmalı incelenmesi, köpeklerin konuşma içeriği ve prozodisine eşit derecede duyarlı olmasına rağmen, köpeklerdeki anlamanın insanlardan daha yavaş bir konuşma ritmi takibine dayandığını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, insanların "iletişimin etkisini artırmak için" konuşma hızlarını ayarlayabileceği varsayımında bulunuyor.

İsviçre'deki Cenevre Üniversitesi'nden Eloise Deaux ve meslektaşları, 30 köpeğin seslerini ve 5 dilde diğer insanlarla konuşan 27 insanın ve bu dillerde köpeklerle konuşan 22 insanın seslerini analiz etmişti.

Independent Türkçe