Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde

Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde
TT

Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde

Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmanın eşiğinde

Irak'ta bakımsızlık nedeniyle yıkılması tehlikesi bulunan Kerkük Kalesi, restore edilmeyi bekliyor.
Irak'ta Kerkük kentinin simgesi olan Tarihi Kerkük Kalesi yıkılmayla karşı karşıya. Kent merkezinde yer alan ve en eski yerlerden biri olarak kabul edilen tarihi kalenin içindeki eserler yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Kalenin bir kısmı 1980 yıllarında Saddam rejimi tarafından yıkılırken, aileler zorla göç ettirilmişti. Bugünlerde ise tarihi kale doğa olayları ile tam anlamıyla yıkılmanın eşiğine geldi. Peygamberlerin kabrine de ev sahipliği yapan ve Irak Türklerinin ilk yerleşim yeri olan kaleye sahip çıkılmasını isteyen Kerküklüler, restorasyon yapılması için yetkililere seslendi.

"Kalenin zengin tarihi mirası kendi haline bırakıldı"
Kerkük Kalesinin kentin simgesi olduğunu belirten Türkmeneli Gazetesi başyazarı Necat Kevser, "Kalenin milattan önceye dayanan bir tarihi var. Kerkük'ün sembolü olan kale yıllar boyunca kendi halinde kaldı. Ne yazık ki kalenin zengin tarihi mirası kendi haline bırakıldı. Her kış mevsiminde bu güzelim tarihi eserlerimiz yok olup tarihe gömülmektedir" diyerek kalenin yıkılma tehlikesi bulunduğuna dikkat çekti.

"Onlarca büyük medeniyetlere ev sahipliği yapan kaleye UNESCO tarafından önem verilsin"
Kevser, "Irak hükümeti ve Kerkük yerel yönetiminden bu tarihi mekanda restorasyon yapılmasına önem verilmesini istiyoruz. Çünkü memleketin tarihi geçmişinin göstergesidir. Bilirsiniz ki Kerkük Kalesine UNESCO tarafından da önem verilmedi" diye konuştu. "Buradan UNESCO'ya sesleniyoruz. Uzun geçmişe sahip ve onlarca büyük medeniyetlere ev sahipliği yapan kaleye UNESCO tarafından önem verilsin. Bir tarihi eser olarak kabul edilsin. Aynı zamanda kendi haline terk edilmesin, restore yapılsın ki mirasımız kaybolmasın, tarihe gömülmesin" ifadelerini kullandı. Kalede her şeyden peygamberlerin de mezarının bulunduğunu belirten Kevser, "Bugün bakıyoruz ki kendi haline bırakılıp yıkık bir şekilde terk edildi" diyerek kalenin içindeki evlerin, camilerin ve mezarların teker teker yok olmaya doğru gittiğini vurguladı.

"İnanıyorum ki TİKA yeni projelerinde kaledeki tarihi evleri de yeniden restore edecek"
Kerkük gazeteciler sendikası sorumlusu Muhammed Dağıstanlı da kalenin kentin en önemli yapılarından olduğu ifade ederek, "Maalesef bu tarihi kale bugünlerde büyük ihmal ve terk edilmiş haldedir. İçindeki tarihi evler ve eserler doğal olayları sonucu ve büyük ihmal nedeniyle yıkılmaktadır. Kerkük kalesinde yıkılan tarihi evler Kerküklüler için büyük kayıptır. Kale, Kerkük yerel yönetimi ile uluslararası örgütler, UNESCO tarafından restore edilmelidir" şeklinde konuştu. Dağıstanlı, "Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Kerkük'te kusursuz tarihi yerleri, özellikle kapalı Kayseri çarşısını restore etti. Sanırım TİKA Kerkük'te yeni projeler başlatacak. İnanıyorum ki TİKA yeni projelerinde kaledeki tarihi evleri de yeniden restore edecek" dedi.
Kerkük sakini Yahya Şemsettin Kaleli ise, "Tarihi kalede yakında yeni proje yapılmazsa ya da tarihi evler tamir edilmezse, müzeye çevrilmezse 5-10 yıl sonra tamamen yok olur. Kerkük kalesini en güzel haline getirebilecek bir kurum varsa oda TİKA'dır. Her yerini ve eski evleri müzeye çevirmeyi, eserlerin bakımını en dürüst şekilde yalnızca TİKA yapabilir" diye konuştu.



Bilim insanları: Hızlı internet yarışı evreni anlamamızı engelliyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Bilim insanları: Hızlı internet yarışı evreni anlamamızı engelliyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bilim insanlarına göre daha hızlı ve daha yaygın internet erişimi yarışı, kozmosu anlamayı zorlaştırıyor.

SpaceX'in Starlink uyduları, Dünya'nın yörüngesinde dönerek yetersiz hizmet alan bölgelere hızlı internet sunmayı amaçlıyor. Şirket, tüm gezegeni kapsayacak sinyal ağı kurmak amacıyla son yıllarda binlerce uydu fırlatıyor.

Ancak araştırmacılar, uyduların radyo astronomiye müdahale ettiğini ve astronomların uzayı gözlemlemesini engellediğini saptadı.

Uydular, astronomların evreni gözlemlemek için kullandığı genellikle çok zayıf radyo dalgalarını bastıran, istenmeyen sinyaller yayıyor.

Curtin Üniversitesi'nin yeni çalışması, özellikle yörüngede en fazla uyduya sahip olan SpaceX'in Starlink'ini inceledi. Ancak uydular yoluyla daha hızlı ve daha yaygın internet sunmak isteyen başka şirketler de var.

Araştırmada bilim insanları, 2030'a kadar tamamlanması planlanan, dünyanın en büyük ve en hassas radyo teleskopu olacak Square Kilometre Array'in (SKA) yapım halindeki versiyonunu kullanarak gökyüzünün 76 milyon görüntüsünü topladı.

Bilim insanları bu verilerde 1806 Starlink uydusunda 112 binden fazla radyo emisyonu buldu. Bu emisyonlar, bilim insanlarının ihtiyaç duyduğu önemli radyo sinyallerini görmelerini çok daha zor hale getirebilir.

Araştırmayı yöneten Dylan Grigg, "Starlink, radyo astronomi için en doğrudan ve sık görülen olası parazit kaynağı: Bu çalışmanın 4 aylık veri toplama döneminde tek başına 477 uydu fırlattı" dedi.

Bazı veri setlerinde, görüntülerimizin yüzde 30'una kadarının Starlink uydusundan gelen parazitleri gösterdiğini tespit ettik.

Bu sinyallerin çoğu uydulardan kasıtlı olarak yayılmıyordu ve beklenenden daha farklı frekanslarda daha güçlü bir şekilde geliyordu. Bu da araştırmacıların bunları ayırt etmesini zorlaştırabilir.

Grigg, "Bazı uyduların, radyo astronomi için korunması gereken 150,8 MHz frekansında tespit ettiğimiz 703 uydu gibi, hiç sinyal olmaması gereken bantlarda yayım yaptığı tespit edildi" dedi.

Bu sinyaller, uydu üzerindeki elektronik parçalardan gelebileceği ve kasıtlı bir sinyalin parçası olmadığı için, astronomlar bunları kolayca tahmin edemez veya filtreleyemez.

Araştırmacılar, bu parazitin sonunda kozmosun derin gerçeklerini anlamamızı engelleyebileceği uyarısında bulundu.

Çalışmanın yazarına yardımcı olan Steven Tingay, "SKA'nın bilimin en büyük sorularını yanıtlamaya yardımcı olacağı altın bir çağın eşiğindeyiz: İlk yıldızların nasıl oluştuğu, karanlık maddenin ne olduğu ve hatta Einstein'ın teorilerini test etmek" dedi 

Ancak başarılı olmak için radyo sessizliği gerekiyor. Küresel bağlantının büyük faydalarını kabul ediyoruz ancak dengeye ihtiyacımız var ve bu, sorunun anlaşılmasıyla başlar, ki bu da çalışmamızın amacı.

Independent Türkçe